Phát biểu chỉ đạo tại lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam, sáng 17/11, Tổng bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, cán bộ thanh tra là lực lượng quan trọng bảo vệ tính liêm chính của bộ máy nhà nước, phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
“Có thể nói, ở đâu có công tác thanh tra, ở đó kỷ cương được thiết lập, niềm tin được củng cố, pháp luật được thượng tôn" Tổng bí thư khẳng định.
Theo Tổng bí thư, trong giai đoạn gần đây, ngành Thanh tra đã chủ động, quyết liệt hơn, tham mưu cho Đảng, Nhà nước nhiều cơ chế, chính sách, giải pháp chiến lược trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tổ chức nhiều cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh sai phạm.
Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng phối hợp với các bộ, ngành, địa phương; nhiều vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài đã được xử lý dứt điểm.
Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII và Kết luận số 134-KL/TW, ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ngành Thanh tra đã chủ động sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động; hoàn thiện thể chế, tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính, góp phần vận hành hiệu quả chính quyền địa phương hai cấp, phục vụ Nhân dân tốt hơn.
Tổng bí thư cũng nêu rõ sự phát triển nhanh, mạnh, hội nhập sâu rộng, cùng những thách thức về kinh tế, xã hội, công nghệ và môi trường đặt ra yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn đối với công tác thanh tra – cơ quan giữ vai trò bảo đảm tính liêm chính, hiệu quả và công bằng trong quản lý Nhà nước.
"Thanh tra ngày nay không chỉ là công cụ phát hiện sai phạm, mà còn là thiết chế kiến tạo sự minh bạch, thúc đẩy đổi mới, bảo vệ sự ổn định và niềm tin xã hội. Một nền quản trị tốt phải có cơ chế giám sát mạnh; và ngành Thanh tra chính là trụ cột trong cơ chế này", Tổng bí thư nói.
Với tầm nhìn đó, Tổng bí thư yêu cầu ngành Thanh tra cần tiếp tục đổi mới toàn diện, hiện đại hóa mạnh mẽ, gắn công tác thanh tra với mục tiêu phát triển, đặt Nhân dân vào trung tâm của mọi hoạt động, hướng đến xây dựng một nền hành chính liêm chính, hiệu quả, vì dân, phục vụ dân.
Định hướng phát triển cho ngành Thanh tra trong giai đoạn tới, Tổng bí thư yêu cầu làm rõ cơ chế, nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực thanh tra, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, đồng thời tôn trọng nguyên tắc độc lập, khách quan, công khai, minh bạch, tuân thủ pháp luật.
Cùng với đó, cần coi công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn chặt với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa liêm chính, kiến tạo, phục vụ nhân dân.
Tổng Bí thư yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy và phương thức hoạt động thanh tra. Trong đó nêu rõ, thanh tra không chỉ để phát hiện, xử lý vi phạm, mà còn để phòng ngừa, kiến tạo và thúc đẩy phát triển. Mỗi cuộc thanh tra phải hướng tới mục tiêu kép: phát hiện sớm sai phạm để bảo vệ tài sản công, đồng thời tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân.
Tổng bí thư nhấn mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không chỉ để xử lý vi phạm, mà để làm trong sạch môi trường đầu tư, củng cố niềm tin, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, minh bạch.
Ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số
Tổng bí thư cũng yêu cầu công tác thanh tra cần chuyển trọng tâm từ “xử lý vi phạm” sang “phòng ngừa từ sớm, từ xa”, kết hợp giữa thanh tra hành chính với thanh tra chuyên đề, giữa kiểm tra hiện trường với phân tích dữ liệu số.
Thông qua kết quả thanh tra, Tổng bí thư nhấn mạnh cần đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, phát hiện vấn đề, kiến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, phát hiện và khắc phục những “khoảng trống”, “kẽ hở” trong quản lý Nhà nước và thực thi pháp luật, tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới, sáng tạo và phát triển.
Tổng bí thư cũng yêu cầu đẩy mạnh hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong ngành Thanh tra. Tập trung xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; kết nối liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác như dân cư, đất đai, tài chính, ngân hàng… Hướng tới thực hiện công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, giám sát và xử lý hoàn toàn trên môi trường số – minh bạch, nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm.
Tổng bí thư yêu cầu, chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ ngành Thanh tra, thật sự liêm chính, bản lĩnh, trí tuệ, tinh thông. Cán bộ thanh tra phải là người có “tâm sáng, trí vững, nghiệp tinh, hành đúng”; có dũng khí bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, đúng như lời Bác Hồ dạy: “Cán bộ thanh tra như cái gương để người ta soi, gương mờ thì không soi được.”
Cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; kịp thời khen thưởng người liêm chính, kỷ luật nghiêm người vi phạm, để tạo môi trường công tác trong sạch, dân chủ, đoàn kết.
Tổng bí thư cũng lưu ý, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, ngành Thanh tra cần phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành, địa phương, nhất là các cơ quan trong khối nội chính, để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, hiệu quả...