Từ “tay cày, tay súng” đến trụ đỡ kinh tế quốc dân
Sáng 12/11, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường (1945 - 2025) và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I. Tổng bí thư Tô Lâm dự và phát biểu tại Lễ kỷ niệm.
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh 80 năm qua là hành trình lịch sử vẻ vang của ngành – từ những ngày đầu gian khó của công cuộc kháng chiến, nông nghiệp Việt Nam đã kiên cường "tay cày, tay súng", góp phần bảo đảm hậu cần cho tiền tuyến, đến giai đoạn đổi mới, vươn lên trở thành trụ đỡ của nền kinh tế quốc dân.
Nhờ những chính sách đột phá như khoán 100, khoán 10, cùng quá trình đổi mới và hội nhập, Việt Nam từ chỗ thiếu ăn đã trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới, với kim ngạch năm 2024 đạt hơn 62,5 tỷ USD.
Theo ông Thắng, năm 2025 cũng đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi Quốc hội quyết nghị hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường, hình thành Bộ Nông nghiệp và Môi trường – thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng và Nhà nước trong quản lý tổng hợp tài nguyên, phát triển nông nghiệp bền vững.
Hướng tới tương lai, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định toàn ngành tiếp tục đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, phát triển nông nghiệp sinh thái – nông thôn hiện đại – nông dân văn minh, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần xây dựng đất nước "phồn vinh, hạnh phúc".
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Tổng bí thư nhấn mạnh ngành Nông nghiệp và Môi trường có vị trí chiến lược đặc biệt. Vì vậy, phát triển nông nghiệp, bảo vệ tài nguyên, môi trường không đơn thuần là nhiệm vụ kinh tế, mà còn là nhiệm vụ chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng.
Tổng bí thư biểu dương những thành tích mà toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của ngành Nông nghiệp và Môi trường đã đạt được thông qua các phong trào thi đua trong giai đoạn 2020 - 2025 và trong suốt quá trình lịch sử 80 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển của ngành.
Bên cạnh những kết quả rất đáng tự hào, Tổng bí thư cũng chỉ rõ ngành Nông nghiệp và Môi trường đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn, phức tạp, đan xen giữa phát triển kinh tế, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Những thách thức về tài nguyên, môi trường, biến đổi khí hậu, cùng những hạn chế nội tại của nông nghiệp, nông thôn, đang trở thành những điểm nghẽn lớn cản trở mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.
Đây không chỉ là vấn đề kinh tế - kỹ thuật mà còn là vấn đề chính trị, xã hội, an ninh và đạo lý phát triển, đòi hỏi phải có tầm nhìn chiến lược, hành động mạnh mẽ và quyết liệt hơn trong giai đoạn mới.
Trước những yêu cầu mới, Tổng bí thư yêu cầu, ngành Nông nghiệp và Môi trường cần tiếp tục đổi mới tư duy, hành động quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, đóng góp xứng đáng vào thành công của Đại hội XIV của Đảng và sự phát triển phồn vinh, bền vững của đất nước.
Đưa khoa học – công nghệ vào trung tâm của sản xuất nông nghiệp
Tổng bí thư đề nghị, ngành Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách – đặt nền tảng chiến lược cho giai đoạn mới; tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, bảo vệ môi trường; bảo đảm đồng bộ, ổn định, khả thi, hài hòa lợi ích Nhà nước – người dân – doanh nghiệp.
Đất đai phải tiếp tục được xác định là tài sản đặc biệt của quốc gia, thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý; sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, công khai, minh bạch, không để thất thoát, tham nhũng hoặc tư nhân hóa trá hình.
Thiết lập cơ chế kiểm soát quyền lực, công khai, minh bạch trong quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất và khai thác tài nguyên; không để xảy ra lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí.
Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và dữ liệu phải trở thành động lực then chốt; đưa khoa học – công nghệ vào trung tâm của sản xuất nông nghiệp, từ giống cây trồng – vật nuôi, công nghệ sinh học, tự động hóa, đến truy xuất nguồn gốc, logistics, thương mại số; khuyến khích mô hình "nhà khoa học – doanh nghiệp – hợp tác xã – nông dân" cùng tham gia chuỗi giá trị; khuyến nông phải gắn với đồng ruộng, với cơ sở sản xuất, không dừng lại ở hô hào phong trào.
Bên cạnh đó, Tổng bí thư yêu cầu ứng dụng công nghệ cảnh báo lũ, sạt lở, hạn mặn; phục hồi rừng phòng hộ, rừng ngập mặn, bảo tồn đa dạng sinh học; biến "thiên nhiên là bạn đồng hành của phát triển"; phối hợp xử lý dứt điểm các điểm nóng ô nhiễm môi trường tại các đô thị lớn, khu công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông.
Ngoài ra, Tổng bí thư cũng yêu cầu, xử lý dứt điểm những "nút thắt, điểm nghẽn": thủ tục hành chính phức tạp; chồng chéo trong quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường; khó khăn tiếp cận vốn, đất đai, khoa học công nghệ của nông dân và doanh nghiệp; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực và kiểm soát quyền lực; huy động nguồn lực xã hội, doanh nghiệp, hợp tác xã, kinh tế tư nhân đầu tư vào nông nghiệp xanh, công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn. Nguồn lực tài nguyên – nhất là đất đai, nước, rừng, biển – phải được đưa vào phát triển, tạo ra giá trị vật chất, hạ tầng và tài chính cho đất nước.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải nhanh chóng hơn nữa hoàn thiện tổ chức, vận hành nhịp nhàng, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ công chức liêm chính, chuyên nghiệp, tận tụy, công tâm, trách nhiệm với dân; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, chuyên gia chuyên sâu về kinh tế nông nghiệp, tài nguyên, môi trường, khí hậu; đặc biệt coi trọng đội ngũ cán bộ cơ sở – người gần dân, sát ruộng đồng.
Công tác khuyến nông phải được đổi mới sâu sắc – không chỉ tuyên truyền mà phải là "cánh tay nối dài" của khoa học, của chính sách đến từng thửa ruộng, từng hộ nông dân.
Nhân dịp này, Tổng bí thư Tô Lâm đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường có thành tích xuất sắc trong tăng trưởng GDP ngành Nông nghiệp và Môi trường, đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội bảo vệ Tổ quốc.