Tin được không: Hành trình trả lại công lý cho tử tù Hàn Đức Long

VietTimes – Sau 11 năm ở tù oan, chịu đủ trần ai, nghi can từng 4 lần bị tuyên án tử hình mới tìm lại được công lý.
Luật sư Ngô Ngọc Trai xúc động nhắc lại những câu chuyện trong hành trình tìm lại công lý cho tử tù Hàn Đức Long
Luật sư Ngô Ngọc Trai xúc động nhắc lại những câu chuyện trong hành trình tìm lại công lý cho tử tù Hàn Đức Long

Bản án tử hình gây rúng động xã hội

Mới đây, trong buổi ra mắt cuốn sách "Hành trình minh oan cho tử tù Hàn Đức Long", luật sư Ngô Ngọc Trai đã chia sẻ hồi ức về một trong những vụ án đặc biệt, đi tìm chân lý cho một tử tù đã bị khép án oan.

Sự việc được lật lại từ ngày 19/10/2005, khi nghi can bị bắt Hàn Đức Long tự thú trong biên bản, thừa nhận là thủ phạm giết hại cháu bé 5 tuổi. Nghi can bị bắt theo đơn tố giác tội phạm của hai mẹ con một người đàn bà cùng xóm, cáo buộc Hàn Đức Long đã hãm hiếp cả hai mẹ con. Vụ án đã gây rúng động xã hội.

Với hồ sơ chặt chẽ, cơ sở kết tội thuyết phục, 4 lần tòa các cấp, từ TAND cấp tỉnh lên tới TAND tối cao đều tuyên án tử hình cho Hàn Đức Long. Nhiều luật sư giỏi nhất của giai đoạn đó đã  bào chữa, vạch ra những điểm vô lý của kết luận điều tra, để chứng minh Hàn Đức Long ngoại phạm nhưng không được chấp nhận. 

Không ai có thể tin được rằng bị cáo đã bốn lần bị tuyên án tử hình lại có thể vô tội. Bởi thế nên, sau 11 năm ở tù oan, trải qua rất nhiều tủi nhục, trả cái giá quá đắt khi bị tước đoạt tự do và nhân phẩm của bản thân, còn gây hệ lụy đau đớn cho gia đình, tử tù Hàn Đức Long mới được trả lại công lý.

Luật sư Ngô Ngọc Trai trong ngày ra mắt cuốn sách "Hành trình minh oan cho tử tù Hàn Đức Long"
Luật sư Ngô Ngọc Trai trong ngày ra mắt cuốn sách "Hành trình minh oan cho tử tù Hàn Đức Long"

Hy vọng nhiều, thất vọng thật nhiều

“Không tìm được thủ phạm do rất nhiều yếu tố. Tất cả chứng cứ pháp lý thu được tại thời điểm xảy ra vụ án không đủ mạnh để tìm ra hung thủ. Và thời gian trôi qua đến hàng chục năm trời – Luật sư Ngô Ngọc Trai khẳng định – Nhưng niềm tin rằng ông Long bị oan thì đủ mạnh khiến tôi theo đuổi vụ án ròng rã 6 năm trời mà không hề có thù lao, trong khi bản thân tôi tiền bạc cũng chẳng dư dả gì”.

Sáu năm trời lặn lội tìm luận cứ, đọc kỹ hồ sơ, trải qua các phiên tòa, nhưng gia đình tử tù hy vọng bao nhiêu, thì sau mỗi lần xử càng thêm thất vọng bấy nhiêu. Kết thúc các phiên tòa đều giữ nguyên án tử, kết tội Hàn Đức Long hiếp dâm và giết chết bé gái 5 tuổi.

Với suy đoán logic, luật sư Ngô Ngọc Trai cho rằng các tài liệu lời khai vốn được điều tra viên viết ra, nên đã được sàng lọc qua ý chí chủ quan và thành kiến có tội, khả năng là chỉ có những lời khai phù hợp với nội dung Hàn Đức Long là thủ phạm mới được ghi chép lại và lưu giữ hồ sơ.

Ông Hàn Đức Long đã được trở về bên gia đình
Ông Hàn Đức Long đã được trở về bên gia đình

Hồ sơ trái ngược với thực tế khách quan

Quả nhiên, năm 2010, khi ông Dương Khương Duy –  điều tra viên phụ trách vụ án qua đời, cơ quan điều tra đã phát hiện ra trong tủ hồ sơ của ông này có một số tài liệu liên quan đến vụ án Hàn Đức Long nhưng không được đưa vào hồ sơ vụ án. 

Nội dung của 49 bút lục bị bỏ ra cho biết rằng trước khi hai mẹ con bà hàng xóm tố cáo Hàn Đức Long hiếp dâm, thì giữa hai gia đình xảy ra xô xát. Long xô đẩy bà Kha, giật cây gậy chống tay của bà, đánh con gái bà là Trương Thị Chín, dùng gạch ném gây thương tích ở đầu của người con dâu bà là Nguyễn Thị Thoa. Chính quyền xã sau đó buộc ông Long bồi thường cho Thoa 1,6 triệu đồng, Long mới bồi thường được 1,3 triệu. Nguyễn Thị Thoa biết chữ và chính là người sau đó hơn một tháng đã viết đơn giúp mẹ chồng và chị chồng tố Long hiếp dâm.

"Sáu năm ròng rã kêu oan cho bị can, tôi luôn có niềm tin sẽ đến lúc công lý được thực thi" - Luật sư Ngô Ngọc Trai nói
"Sáu năm ròng rã kêu oan cho bị can, tôi luôn có niềm tin sẽ đến lúc công lý được thực thi" - Luật sư Ngô Ngọc Trai nói

Kết quả điều tra vụ sát hại cháu bé xác định: “Bị cáo sau khi thực hiện hành vi hiếp dâm tại bờ mương bê tông đã bế cháu bé tới một đoạn mương nước bờ đất,  đặt cháu bé ngồi trên bờ, rồi đẩy cháu ngã xuống nước, bị cáo quay đầu bỏ chạy về”. Như thế, kết quả điều tra xác định cháu bé chết do đuối nước. Ngay hôm xảy ra sự việc, cơ quan điều tra đã kiểm tra mương nước cho thấy; “Lòng mương rộng 1,6m, có nhiều cỏ và khoai nước, sâu 35 cm, từ mặt nước lên bờ mương 40 cm. Hai bên bờ mương bằng đất rộng trung bình 1,2m”.

“Cháu bé 5 tuổi có chiều cao 1,07m. Với mực nước 35 cm thì chỉ cần cháu ngồi dậy là đã cao hơn mực nước. Khám nghiệm tử thi cho thấy trong phế quản có dị vật lẫn bùn đất, chứng tỏ trước khi chết cháu đã hít thở rất mạnh.  Cộng cả hai yếu tố mực nước thấp và có dị vật lẫn bùn đất trong phế quản, cho thấy khả năng hợp lý là cháu bị dìm chết sặc nước chứ không phải bị ngã đuối nước. Như vậy, mô tả trong hồ sơ cho rằng bị can Long đẩy cháu bé ngã xuống mương khiến cháu chết là không phù hợp với thực tế khách quan, không phù hợp với nguyên nhân gây chết cháu bé, chứng tỏ kết quả điều tra đã sai” – Luật sư Ngô Ngọc Trai phân tích.

Theo kết luận giám định pháp y của Tổ chức giám định kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bắc Giang xác định trong dạ dày nạn nhân có chứa thức ăn đã nhuyễn và xác định nạn nhân chết sau bữa ăn cuối cùng khoảng 4 đến 6 giờ đồng hồ. Bố mẹ cháu bé xác nhận cháu ăn trưa khoảng 12 giờ cùng ngày. Từ đó có thể xác định cháu bị sát hại từ 4 đến 6 giờ chiều. Mặt khác, theo lời khai của mẹ cháu thì khoảng 6 giờ chiều cháu còn chạy ra đầu bờ gọi mẹ về bán hàng. Như vậy, kết hợp hai thông tin trên thì thời điểm cháu chết xê dịch cận hơn là về khoảng 6 giờ chiều.

Tài liệu kết luận điều tra đã ghi nhận Hàn Đức Long 6 giờ 30 chiều hôm đó mới đi ra quán xay xát, và khi về đến nhà là 7 giờ 47 phút tối. Tài liệu điều tra cho rằng Hàn Đức Long đã lẻn sang nhà cháu bé thủ ác, lôi cháu ra cánh đồng rồi quay trở lại xay xát như bình thường. Nhưng nếu căn cứ theo các mốc thời gian của kết quả điều tra, thì khi bị can mang thóc đến xay, cháu bé đã chết rồi. Đây là điểm mâu thuẫn lớn, nhưng cơ quan điều tra vẫn không nhận ra và vẫn kết tội bị cáo.