Thông tin về việc Việt Nam đã âm thầm triển khai một số vũ khí uy lực mạnh ra một số hòn đảo do Việt Nam kiểm soát ở Trường Sa tiếp tục thu hút sự chú ý của giới chuyên gia quốc tế. Trong bài phân tích đăng trên trang Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại Mỹ, chuyên viên nghiên cứu cao cấp Felix K. Chang cho rằng đây rất có thể là phản ứng đáp trả của Việt Nam trước việc Trung Quốc xây dựng cơ sở quân sự phi pháp trên những đảo đá mà họ kiểm soát trái phép trong khu vực.
Trước đó, có thông tin Việt Nam được cho là đã phân tán và che giấu các giàn tên lửa EXTRA mua của Israel, nhưng chỉ cần một vài ngày chuẩn bị là có thể đưa phương tiện này vào hoạt động. Đây cũng không phải lần đầu tiên có tin đồn đoán Việt Nam tăng cường vũ khí hiện đại ra Trường Sa (với truyền thống hòa hiếu, Việt Nam không hề và không bao giờ chạy đua vũ trang nhưng hoàn toàn có quyền tự vệ chính đáng trước những mối đe dọa và các thách thức an ninh, cũng như sẵn sàng bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Việc triển khai vũ khí ở đâu, vào thời gian nào trên lãnh thổ của Việt Nam là điều hoàn toàn bình thường).
Chuyên gia Felix Chang đánh giá, trong bối cảnh Việt Nam thiếu phương tiện để theo dõi và giám sát tức thời các mục tiêu di động là tàu Trung Quốc trên biển, hệ thống tên lửa EXTRA vẫn có thể đe dọa các căn cứ cố định trên các đảo nhân tạo trong khu vực. Với tầm bắn tối đa là 150 km và độ chính xác chỉ sai lệch khoảng 10 mét, EXTRA có thể phá hủy các đường băng mới xây của Trung Quốc.
Theo chuyên gia Mỹ, Việt Nam không phải là một nước nhát gan, suy sụp trước các thách thức, kể cả khi phải đối phó với những khó khăn chồng chất. Nhất là trường hợp ở Biển Đông, khi có quốc gia với sức mạnh hải quân đang gia tăng và thái độ hung hăng áp đặt chủ quyền một cách ngang ngược trên hầu như toàn bộ Biển Đông.
Tuy nhiên ông Chang cho rằng Hà Nội đã làm những gì có thể làm được nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của mình. Việt Nam đã mua tàu ngầm lớp Kilo và khu trục hạm lớp Gepard của Nga. Đã chấp nhận sự giúp đỡ của Nhật Bản để củng cố lực lượng cảnh sát biển, đã thắt chặt thêm quan hệ quân sự với Philippines.
Chuyên gia Mỹ cũng nhận xét việc Việt Nam tăng cường phòng thủ (một động thái hoàn toàn chính đáng và bình thường vì quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam) có thể khiến Trung Quốc tiến thêm các bước hòng nắm chặt hơn quyền kiểm soát khu vực. Trung Quốc đã không từ thủ đoạn nào. Bắc Kinh đã xây dựng những cơ sở kiên cố và an toàn để bảo vệ máy bay của họ trên các đảo đá. Mới đây, không quân Trung Quốc bắt đầu điều các chiến đấu cơ và máy bay ném bom xuống Biển Đông thực hiện nhiệm vụ gọi là «tuần tra chiến đấu», gây căng thẳng trong khu vực.
Trong khi đó, Trung Quốc tiếp tục các cố gắng nhằm xua đuổi Philippines ra khỏi những thực thể mà nước này kiểm soát bằng cách phong tỏa đường tiếp tế cho các đơn vị trú đóng trên các đảo.
Tuy nhiên ông Chang nhận định, việc củng cố hệ thống phòng thủ trên các đảo mà Philippines và Việt Nam nắm giữ có mục tiêu là khiến Trung Quốc gặp khó khăn hơn trong mưu đồ chiếm thêm lãnh thổ mới. Cách thức dễ dàng mà Trung Quốc chiếm bãi Scarborough năm 2012 từ tay Philippines có vẻ khó lặp lại. Những thực thể địa ly còn lại trong vùng mà bây giờ được xem là dễ tấn công là các đảo của Malaysia, như James Shoal chẳng hạn.
Theo chuyên gia Felix Chang, thoạt nhìn thì sự leo thang vũ trang trên các đảo ở Biền Đông có thể đáng ngại. Nhưng bản thân sự hiện diện của thêm nhiều vũ khí không có nghĩa là xung đột không thể tránh khỏi, mà nó mang ý nghĩa là nếu bùng lên thì xung đột có nguy cơ nhanh chóng trở thành vòng xoáy.
