Tàu vũ trụ Starship – phương tiện không gian mang theo tham vọng du hành liên hành tinh của Elon Musk – đã rời bệ phóng tại Texas vào tối 27/5 (giờ địa phương) trong chuyến bay thử nghiệm không người lái lần thứ 9, bay xa hơn hai lần phóng gần nhất vốn kết thúc bằng những vụ nổ.
Tàu vũ trụ hai tầng, gồm khoang Starship gắn trên tên lửa đẩy khổng lồ Super Heavy của SpaceX, rời bệ phóng tại căn cứ Starbase ở bờ biển vịnh Texas, gần thành phố Brownsville, vào khoảng 19h36 tối (giờ miền Đông Mỹ, tức 6h36 sáng ngày 28/5 theo giờ VN).
Một buổi phát sóng trực tiếp cho thấy con tàu vũ trụ khổng lồ rời tháp phóng, bay lên nền trời chạng vạng khi cụm động cơ Raptor mạnh mẽ của tên lửa Super Heavy gầm lên, tạo ra quả cầu lửa khổng lồ kèm cột khói và hơi nước bao trùm.
Lần đầu tiên, SpaceX sử dụng lại một tên lửa đẩy Super Heavy đã bay trước đó, nhằm thử nghiệm khả năng tái sử dụng – yếu tố then chốt trong chiến lược cắt giảm chi phí phóng của Elon Musk.
Như dự kiến, tầng đẩy cao 71 mét tách khỏi khoang Starship vài phút sau khi cất cánh và bắt đầu hành trình quay về Trái Đất. Tuy nhiên, trung tâm điều khiển SpaceX đã mất liên lạc với tên lửa trong quá trình quay lại, và nhiều khả năng nó đã rơi xuống biển thay vì đáp xuống theo kế hoạch.
Khoang Starship tiếp tục hành trình lên không gian, đạt tới quỹ đạo bay cận quỹ đạo khoảng 9 phút sau khi phóng.
Tuy nhiên, trong một sự cố kỹ thuật, cánh cửa thả vệ tinh mô phỏng đã không mở được để giải phóng "hàng hóa". Theo kế hoạch, chuyến bay thử nghiệm kéo dài chưa đầy 90 phút này sẽ kết thúc bằng pha hạ cánh có kiểm soát xuống Ấn Độ Dương.
Nhưng khoảng nửa tiếng sau khi rời bệ phóng, SpaceX xác nhận nhóm điều khiển đã mất quyền kiểm soát phương hướng của Starship, khiến tàu bị quay tròn khi tiếp cận tầng khí quyển Trái Đất.
"Chúng tôi không thể điều chỉnh Starship đúng hướng để quay lại như kế hoạch", người dẫn chương trình livestream của SpaceX cho biết. "Cơ hội để nó hạ cánh an toàn là rất mong manh".
Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) chỉ cấp phép bay cho Starship 4 ngày trước sự kiện này, sau khi hoàn tất cuộc điều tra về các sự cố trước đó khiến dòng tàu này bị tạm dừng bay gần 2 tháng.
Hai lần phóng gần nhất – vào tháng 1 và tháng 3 – đều thất bại chỉ vài giây sau khi rời bệ phóng, gây ra các vụ nổ dữ dội, mảnh vỡ rơi xuống biển Caribe và làm gián đoạn hàng loạt chuyến bay thương mại trong khu vực.
Để đảm bảo an toàn, FAA đã mở rộng vùng nguy hiểm do mảnh vỡ dọc theo đường bay trong lần phóng hôm nay.
Các vụ nổ trước đó xảy ra ở giai đoạn mà SpaceX từng thực hiện thành công trong các lần bay trước, gây ra bước lùi đáng kể cho chương trình mà Elon Musk đang đẩy nhanh tiến độ trong năm nay.
Tỷ phú Elon Musk – người giàu nhất thế giới và là người ủng hộ Tổng thống Donald Trump – đã bày tỏ mong muốn có một vụ phóng thành công, đặc biệt là sau giai đoạn ồn ào khi ông tham gia vào chính trị và tuyên bố sẽ tập trung trở lại cho các dự án kinh doanh, bao gồm SpaceX.
Musk kỳ vọng Starship sẽ trở thành phương tiện không gian thế hệ mới, có khả năng đưa người và hàng hóa lên Mặt Trăng trong thập kỷ này, và cuối cùng là đưa con người lên sao Hỏa – mục tiêu dài hạn nhưng đầy thách thức cả về kỹ thuật lẫn tài chính.
Ở phạm vi gần hơn, Musk cũng muốn Starship – với chiều cao 122 mét – thay thế dòng Falcon 9 hiện đang là “xương sống” trong hoạt động phóng vệ tinh thương mại của SpaceX.
Musk chuẩn bị công bố kế hoạch chinh phục không gian
Sau chuyến bay thử, Elon Musk dự kiến phát biểu tại căn cứ Starbase với chủ đề "Con đường tiến đến cuộc sống đa hành tinh", được phát sóng trực tiếp trên toàn cầu.
Ông được kỳ vọng sẽ đưa ra các mốc thời gian và kế hoạch cụ thể cho việc phóng hàng hóa – và sau này là phi hành gia – lên sao Hỏa, dù hành trình này vẫn còn xa và đầy rào cản kỹ thuật.
Bài phát biểu của Musk cũng có thể đưa ra định hướng tương lai của chiến lược không gian Mỹ, đặc biệt khi ông ngày càng có ảnh hưởng lớn tới chương trình vũ trụ dưới thời chính quyền Trump.
Từ năm 2021, NASA đã chọn Starship là phương tiện đưa con người trở lại Mặt Trăng sau hơn 50 năm. Với vai trò ngày càng lớn trong các sứ mệnh không gian Mỹ, Starship có thể trở thành trung tâm trong chính sách vũ trụ mới của Washington.
Ông Trump từng trực tiếp đến dự một vụ phóng Starship vào tháng 11 năm ngoái và công khai ủng hộ kế hoạch đưa người lên sao Hỏa của Elon Musk.
Dù Musk gần đây tuyên bố cắt giảm chi tiêu chính trị và giảm phụ thuộc vào chính phủ, ông và SpaceX vẫn là những nhân tố có ảnh hưởng lớn đến chính sách không gian Mỹ trong tương lai gần.
Elon Musk hé lộ thông tin về "thẻ vàng" giá 5 triệu USD của Tổng thống Trump
Bill Gates tuyên bố góp 200 tỷ USD giúp người nghèo, chỉ trích Musk “gián tiếp giết hại trẻ em”
