Theo hãng Reuter ngày 27/10, Bộ quốc phòng Mỹ cho biết, một tàu khu trục Aegis của Mỹ đã tiến vào khu vực 12 hải lý gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã xây dựng trái pháp trên biển Đông và bắt đầu triển khai hoạt động tuần tra gần Đá Vành Khăn.
Trước động thái này của Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị lên tiếng “nhắc nhở” Mỹ “cân nhắc thận trọng, không nên gây chuyện thị phi”!
Ngày 27-10, trong thời gian tham gia hội thảo Trung – Nhật – Hàn tại Bắc Kinh, đã có phóng viên nước ngoài đặt câu hỏi quân đội Mỹ đưa tàu chiến vào khu vực 12 hải lý xung quanh cách đảo nhân tạo, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị cho biết, về vấn đề này, Trung Quốc đang trong quá trình chứng thực, nếu đúng là sự thật, “chúng tôi khuyên phía Mỹ nên cân nhắc thận trọng, không nên xốc nổi, manh động, không nên gây chuyện thị phi!”
Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ thì cho biết, “cái gọi là “tự do hàng hải và tự do hàng không” của Mỹ không thể được coi là cái cớ để phá hoại chủ quyền và an ninh của quốc gia khác. Mỹ cần tránh những phát ngôn và hoạt động mang tính xúi giục” .
Trước đó hãng Reuter đưa tin, Mỹ sẽ đưa tàu khu trục Lassen trang bị tên lửa vào khu vực Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt nam, đồng thời cử máy bay trinh sát P-8A tuần tra ở khu vực này.
Trước đây, khi thủy triều lên, hai rạn san hô này sẽ chìm trong nước biển, năm 2014, sau khi Trung Quốc triển khai hoạt động lấp biển phi pháp trên quy mô lớn, hai rạn san hô này mới biến thành đảo nhân tạo.
Có thể máy bay trinh sát P-3 Orion cũng sẽ tham gia vào hoạt động tuần tra, trong mấy tuần sắp tới, cũng sẽ triển khai hoạt động tuần tra ở mức độ sâu hơn.
Tàu USS Lassen (DDG-82) là tàu khu trục lớp Arleigh Burke Arleigh Burke, hạ thủy năm 1999, năm 2001 đưa vào phục vụ cho quân đội Mỹ, đóng quân ở thành phố Yokosuka của Nhật Bản, trực thuộc Trung đội tàu khu trục số 15 thuộc Hạm đội 7 của hải quân Mỹ.
Theo tư liệu của hải quân Mỹ, tàu khu trục Lassen từ cuối tháng 5-2015 liên tục có các hoạt động tuần tra trên biển Đông, và từ tháng 8-2013 trở lại đây, tàu khu trục tên lửa của Trung đội tàu khu trục số 15 của Mỹ luôn hoạt động ở biển Đông Trung Quốc.
Một bản tin của hải quân Mỹ cho biết: “Trong các hoạt động tuần tra này, thông qua sự tương tác an toàn trên biển, đàm thoại vô tuyến điện đúng mực và thao tác tác tàu thuyền thận trọng với tàu của hải quân Trung Quốc, xác lập lời cam kết về an ninh trên biển của hải quân Mỹ, đồng thời thể hiện rõ với phía Trung Quốc ý đồ hành động tự do ở hải vực quốc tế của hải quân Mỹ.
Hải quân Mỹ cho biết, khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra, trung tâm tác chiến của tàu Lassen thường nghe thấy lời đàm thoại vô tuyến điện từ phía Trung Quốc vọng lại, sử dụng tiếng Anh rất lưu loát, và phi công trên hai máy bay trực thăng SH trên tàu Lassen cũng nghe thấy những câu hỏi của phía Trung Quốc, phi công lái trực thăng sẽ nhắc lại với phía Trung Quốc theo ngôn ngữ chuyên nghiệp rằng, họ đang bay trên không phận quốc tế theo Luật quốc tế.
Người phát ngôn Bộ quốc phòng Mỹ cho biết, hành động của quân đội Mỹ sẽ không chỉ diễn ra một lần mà sẽ định kỳ, hành động lần này không phải nhằm vào Trung Quốc. Trong cuộc họp báo thường lệ, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest đã được một phóng viên hỏi về hành động này, ông Josh Earnest đã trả lời rằng, mọi hành động cụ thể đều cần phải tìm hiểu từ phía Bộ quốc phòng.
Tuy nhiên, ông Josh Earnest cũng nói, Mỹ đã nói rõ với Trung Quốc về tầm quan trọng của hoạt động hàng hải của các tàu thương mại trên biển Đông. Hàng hóa trị giá hàng tỉ USD được vận chuyển qua khu vực này, do đó, việc bảo vệ tự do hàng hải có vai trò đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu.
Đa chiều cho biết hiện tại vẫn chưa rõ phía Mỹ đã thông báo với phía Trung Quốc kế hoạch tuần tra của tàu Lassen hay chưa.
Tuy nhiên người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cho biết, phái Mỹ đã nói rõ với Trung Quốc rằng việc đảm bảo cho hoạt động tự do thương mại trên biển Đông có có vai trò hết sức quan trọng đối với nền kinh tế thế giới.
Đây là lần đầu tiên Mỹ đưa tàu chiến vào phạm vi 12 hải lý gần đảo nhân tạo sau khi Trung Quốc tiến hành đợt lấp biển xây đảo nhân tạo trên quy mô lớn từ năm 2014.
Các nhà phân tích cho rằng, hành động này của Mỹ là muốn tỏ rõ thái độ không thừa nhận chủ quyền của Mỹ đối với các đảo này. Washington luôn cho rằng, theo Luật quốc tế, đảo nhân tạo không thể cấu thành nên phạm vi lãnh thổ. Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter cho biết, Mỹ sẽ xem xét việc cử tàu chiến hoạt động ở khu vực Luật quốc tế cho phép, bao gồm biển Đông.
Bộ trưởng tác chiến hải quân Mỹ John Richardson cũng cho biết, tàu hoạt động tại hải phận quốc tế trên biển Đông, bao gồm khu vực Trung Quốc tuyên bố chủ quyền không phải là khiêu khích, Mỹ có quyền thực hiện quyền tự do hàng hải.
Theo QPAN