Một làn sóng tấn công gia tăng mạnh mẽ của Ukraine nhằm vào các nhà máy lọc dầu của Nga đã đẩy giá xăng ở Nga lên mức kỷ lục, bất chấp việc chính phủ nước này ban hành lệnh cấm xuất khẩu xăng để đối phó với tình trạng khan hiếm.
Ukraine đang tập trung các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) vào các nhà máy lọc dầu, trạm bơm và đoàn tàu chở nhiên liệu, với mục đích làm suy yếu bộ máy chiến tranh của Nga – đồng thời cũng nhằm phá vỡ nhịp sống thường nhật tại Nga. Mùa hè là thời điểm nhu cầu xăng của lái xe và nông dân Nga đạt đỉnh.
Theo thống kê của CNN, chỉ riêng trong tháng này, UAV Ukraine đã tấn công ít nhất 10 cơ sở năng lượng quan trọng của Nga.
Và chiến lược này dường như đang phát huy hiệu quả. Các nhà máy lọc dầu bị đánh trúng chiếm sản lượng hơn 44 triệu tấn sản phẩm mỗi năm – hơn 10% công suất của Nga – theo cơ quan tình báo Ukraine.
Trong số các mục tiêu có nhà máy lọc dầu khổng lồ của Lukoil tại Volgograd, lớn nhất ở miền Nam nước Nga. CNN đã định vị địa điểm và xác nhận những đám khói lớn bốc lên từ nhà máy, bị tấn công vào rạng sáng 14/8. Bộ Quốc phòng Nga thừa nhận nhà máy bị hư hại và cho biết nơi này lại tiếp tục bị tấn công vào ngày 19/8.
Một nhà máy lọc dầu lớn khác tại Saratov, cũng ở miền Nam nước Nga, bị tấn công vào đầu tháng này. Trong khi đó, theo chỉ huy lực lượng Hệ thống Không người lái của Ukraine Robert Brovdi, ngọn lửa vẫn tiếp tục cháy đến tận hôm 23/8 tại một nhà máy lọc dầu khác ở vùng Rostov, hơn hai ngày sau khi bị trúng đòn.
Tình trạng thiếu xăng đã được ghi nhận tại một số khu vực của Nga và ở Crimea. Thống đốc Crimea do Nga bổ nhiệm, Sergey Aksyonov, cho rằng tình trạng thiếu xăng là do “vấn đề hậu cần”, đồng thời nói chính quyền đang “thực hiện mọi biện pháp có thể để mua khối lượng nhiên liệu cần thiết và bình ổn giá cả”.
Một nhà hoạt động thuộc nhóm ủng hộ Ukraine tại Crimea – Ruy băng vàng (Yellow Ribbon) – viết trên Telegram rằng loại xăng phổ biến nhất đã biến mất, và “đây là kết quả từ hoạt động hiệu quả của những chiếc UAV đối với nền kinh tế Nga”.
Bất chấp trợ giá của chính phủ, người tiêu dùng Nga vẫn phải trả nhiều hơn tại cây xăng. Giá xăng bán buôn trên sàn giao dịch St Petersburg đã tăng gần 10% chỉ trong tháng này, và tăng khoảng 50% kể từ đầu năm.
Phần lớn mức tăng này đã được chuyển sang người tiêu dùng, đặc biệt ảnh hưởng nặng đến vùng Viễn Đông Nga. Các nhà phân tích dự đoán tình hình chưa có dấu hiệu hạ nhiệt trong ít nhất một tháng, dù chính phủ Nga đã áp lệnh cấm xuất khẩu xăng từ cuối tháng 7 – động thái này lại dẫn tới việc xuất khẩu dầu thô tăng lên.
“Đáng tiếc là dự báo hiện tại không khả quan – nhiều khả năng chúng ta sẽ phải chờ ít nhất một tháng nữa giá mới giảm”, Sergey Frolov, đối tác quản lý tại NEFT Research, nói với tờ báo Nga Kommersant. Tờ Kommersant cho biết đợt tăng giá trong tháng này là “do các sự cố tại các nhà máy lọc dầu”.
Quân đội Nga ít bị ảnh hưởng hơn, vì nhu cầu chủ yếu là dầu diesel, loại nhiên liệu ít chịu tác động hơn.
Một hướng tập trung mới
Quân đội và tình báo Ukraine đã phát triển chiến thuật tác chiến tầm xa bằng UAV, tên lửa và hoạt động phá hoại, song song với một cuộc chiến khác diễn ra trên thực địa. Quân đội Ukraine tuyên bố trong tháng này rằng các cuộc tấn công tầm xa trong năm nay đã gây thiệt hại 74 tỷ USD, với gần 40% số vụ đánh trúng mục tiêu cách lãnh thổ Ukraine ít nhất 500 km bên trong nước Nga.
Những tuyên bố này chưa thể kiểm chứng, nhưng có rất nhiều bằng chứng trực quan về thiệt hại đối với các nhà máy lọc dầu, bồn chứa và trạm bơm trong những tháng gần đây. Việc sửa chữa cơ sở hạ tầng này lại càng khó khăn bởi các lệnh trừng phạt từ châu Âu và Mỹ.
Trong một báo cáo hôm thứ Năm, cơ quan tình báo đối ngoại Ukraine cho biết các công ty Nga đang khẩn trương mua sản phẩm dầu mỏ từ Belarus để giải quyết tình trạng thiếu hụt trong nước. Tập đoàn lọc dầu nhà nước Belarus, Belneftekhim, cho biết trong tuần qua “sự quan tâm đến sản phẩm dầu của Belarus trên thị trường Nga đã tăng vọt”.
Ukraine cũng đang tìm cách cản trở xuất khẩu dầu của Nga. Tuần trước, UAV Ukraine đã tấn công đường ống Druzhba, cung cấp dầu của Nga cho Hungary và Slovakia – hai quốc gia EU vẫn duy trì quan hệ tốt với Moscow.
Cả hai nước này đã phàn nàn với EU, nói rằng “với những vụ tấn công này, Ukraine không phải chủ yếu gây hại cho Nga, mà là cho Hungary và Slovakia”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng can thiệp, gửi một bức thư viết tay cho Thủ tướng Hungary Viktor Orban, bày tỏ ông “rất tức giận” về sự gián đoạn này.
Tuy nhiên, đối với Ukraine – đang chịu sức ép lớn trên tiền tuyến – thì các đòn đánh vào ngành năng lượng trọng yếu của Nga là cách để phản bác luận điệu của Moscow rằng chiến thắng của họ là điều tất yếu.
Ukraine đang nỗ lực bổ sung thêm vũ khí tầm xa vào kho dự trữ, và tuần trước đã ra mắt loại tên lửa hành trình sản xuất trong nước có tên Flamingo. Nhà sản xuất đặt mục tiêu sản xuất 200 quả mỗi tháng.
Chuyên gia tên lửa Fabian Hoffman cho biết, với những mục tiêu mềm như tháp chưng cất của các nhà máy lọc dầu Nga, bán kính sát thương của Flamingo có thể lên đến hơn 38 mét, đủ để gây hư hại lớn.
“Mỗi quả tên lửa đánh trúng mục tiêu sẽ gây thiệt hại lớn hơn nhiều [so với vũ khí hiện có của Ukraine], nhờ đầu đạn nặng 1.150 kg”, Mick Ryan, tác giả blog Futura Doctrina, nhận định.
“Dù tôi không gọi đây là ‘vũ khí thần kỳ’, nhưng nó chắc chắn sẽ tạo ra tác động đáng kể đối với khả năng của Ukraine trong việc gây tổn hại cho Nga”, đặc biệt vì không thể bảo vệ hết mọi nhà máy lọc dầu.
Trong lúc đó, các nhà phân tích không dự đoán hàng nghìn trạm xăng ở Nga sẽ cạn nhiên liệu, nhưng tin rằng tình trạng gián đoạn sẽ làm trầm trọng thêm lạm phát vốn đã cao, và nhiều khả năng khiến lệnh cấm xuất khẩu xăng tiếp tục kéo dài sang mùa thu, khi Điện Kremlin tìm cách kiềm chế giá cả và bảo đảm nguồn cung.
Lầu Năm Góc âm thầm ngăn chặn Ukraine sử dụng tên lửa của Mỹ chống lại Nga
Belarus thử nghiệm “con bài hạt nhân” trước sức ép quân sự từ NATO, Ba Lan và Lithuania
Nga tăng tốc sản xuất Su-35S: Iran, Triều Tiên có thể là khách hàng tiếp theo
Theo CNN
