Tai nạn chết người do xe tự lái, trách nhiệm sẽ thuộc về ai?

VietTimes -- Cái chết của một người phụ nữ do một chiếc xe Uber tự lái gây ra tại Arizona, Mỹ ngày 18/3 vừa qua có thể sẽ tạo tiền đề để xem xét về những bên tham gia chịu trách nhiệm pháp lý liên quan đến tai nạn xảy ra khi con người không còn cầm lái.
Qua vụ tai nạn này, liệu người dùng đã đủ tin tưởng vào công nghệ tự lái?
Qua vụ tai nạn này, liệu người dùng đã đủ tin tưởng vào công nghệ tự lái?

Cho đến thời điểm này chưa có bất kỳ vụ kiện tụng nào phát sinh từ vụ tai nạn. Nhưng vụ tai nạn chết người đầu tiên liên quan đến một chiếc xe tự lái hoàn toàn có thể khiến các nhà cung cấp dịch vụ gọi xe công nghệ như Uber, các nhà cung cấp công nghệ tự lái và các hãng sản xuất xe đều phải ngồi lại bàn bạc và đưa ra một giải pháp thật sự nghiêm túc. 

Trong vụ tai nạn hôm chủ nhật (18/3), Elaine Herzberg, 49 tuổi, đang dắt xe đạp băng qua con đường bốn làn xe tại khu ngoại ô Phoenix của Tempe thì bị chiếc Volvo XC90 do Uber mua lại để thử nghiệm công nghệ tự lái đâm vào, gây tử vong. Cảnh sát cho biết chiếc xe gây tai nạn khi đang chạy ở chế độ tự lái xe với tốc độ 40 mile/h (khoảng gần 65 km/h).

Tai nạn chết người do xe tự lái, trách nhiệm sẽ thuộc về ai? ảnh 1Chiếc Volvo XC90 được Uber mua lại để thử nghiệm công nghệ tự lái đã gây tai nạn không đáng có

Sau khi xem lại đoạn video tai nạn, ông Sylvia Moir - Cảnh sát trưởng của Tempe đã nói với tờ San Francisco Chronicle vào cuối ngày thứ hai rằng: "Dựa trên cách cô ấy đi sang đường từ khu vục bóng tối, tôi có thể nói rằng chiếc xe sẽ rất khó tránh được vụ va chạm trong tính huống này cho dù nó đang hoạt động ở chế độ tự lái hay do con người điều khiển."

Cảnh sát Tempe cũng cho biết trong một tuyên bố sau đó rằng họ vẫn chưa xác định lỗi trong vụ va chạm xe này thuộc về bên nào". Những điều tra cuối cùng sẽ được gửi tới Văn phòng Luật sư Quận Maricopa để xem xét lại vụ việc. Không rõ liệu một vụ kiện có được đệ trình hay không?

Các luật sư nói gì về vụ tai nạn này

Ông Bryant Walker Smith, Giáo sư luật tại Đại học South Carolina chuyên về các loại xe tự lái cho biết hầu hết các bang, trong đó có Arizona đều đã yêu cầu các lái xe phải cẩn thận để tránh đâm vào người đi bộ trên đường, ngay cả khi người đi bộ sử dụng cách đi qua đường không có vạch chỉ dẫn.

Còn ông Sergei Lemberg, một luật sư tại California đã từng thực hiện nhiều vụ kiện phản đối các nhà sản xuất xe tự lái cho biết Uber, Volvo hay bất kỳ công ty nào cung cấp công nghệ tự lái cho chiếc xe đều có thể sẽ phải chịu trách nhiệm nếu kiện tụng xảy ra từ vụ tai nạn Tempe. 

Chiếc xe thử nghiệm tính năng tự lái của Uber đang chạy trên đường ở San FranciscoChiếc xe thử nghiệm tính năng tự lái của Uber đang chạy trên đường ở San Francisco

Một người lái xe "an toàn" là người phải luôn ở phía sau vô lăng nhưng dường như họ lại không điều khiển chiếc xe này nên cũng có thể được xem xét gọi là bị đơn, ông Lemberg nói.

Trong khi đó, Uber cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã được hợp tác rất tích cực và đầy đủ với chính quyền địa phương trong việc điều tra vụ tai nạn.

Về phía Volvo, thương hiệu xe hơi Thụy Điển hiện đang được sở hữu bởi tập đoàn Geely của Trung Quốc, khẳng định chiếc xe của họ đã tham gia vào vụ tai nạn nhưng cho biết phần mềm điều khiển SUV không phải là hoàn toàn của họ. 

Volvo cho biết vào năm 2015, chiếc xe này có đầy đủ toàn bộ trách nhiệm pháp lý khi trở thành một trong những chiếc xe được trang bị hệ thống lái tự lái với tính năng lái tự động. Công ty cho biết năm 2017, mẫu xe XC90 đã được Volvo đồng ý cung cấp cho Uber 24.000 xe để họ nâng cấp thành xe tự lái.

Tai nạn chết người do xe tự lái, trách nhiệm sẽ thuộc về ai? ảnh 324000 chiếc Volvo XC90 đã được Uber mua lại phục vụ cho thử nghiệm xe tự lái

Theo các chuyên gia pháp lý, cho đến nay hầu hết các vụ kiện tụng liên quan đến các vụ tai nạn không gây chết người do các phương tiện tự lái gây ra đã được giải quyết một cách kín đáo và ổn thỏa.

Chỉ có một trường hợp là một người đi xe máy đã kiện General Motors (GM) sau vụ va chạm vào năm ngoái với một trong những chiếc thử nghiệm độc lập của công ty tại San Francisco, hiện vụ việc này đang chờ giải quyết.

Tuy nhiên, GM cho biết trong một tuyên bố liên quan đến vụ kiện trong vụ va chạm báo cáo của Sở Cảnh sát San Francisco, cơ quan chức năng đã xác định rằng chiếc xe tự lái của hãng đã không hề có lỗi trong vụ tai nạn.

Các chuyên gia cho biết trách nhiệm pháp lý trong vụ kiện Tempe sẽ phụ thuộc vào sự thật của vụ tai nạn, kết quả của của Cục quản lý An toàn Giao thông đường bộ Quốc gia Hoa Kỳ và điều tra của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia.

Không có lái xe, luật định sẽ dựa trên thiết kế hệ thống

Các vụ kiện tụng tai nạn xe hơi thường bắt đầu bằng việc các tài xế đã hành động một cách không cẩn thận hay không thực hiện một mức độ bảo dưỡng xe hợp lý. Ngược lại, vụ kiện liên quan đến một chiếc xe tự lái chỉ có thể sẽ xoay quanh việc liệu hệ thống tự lái có lỗi về thiết kế hay không?

Để nhận được các yêu cầu bồi thường khi tai nạn xảy ra với xe tự lái, nguyên đơn phải chỉ ra rằng một sản phẩm có lỗi thiết kế cố hữu sẽ làm cho nó không an toàn.

Tai nạn chết người do xe tự lái, trách nhiệm sẽ thuộc về ai? ảnh 4Năm ngoái, xe tự lái của GM cũng vướng phải một vụ kiện tương tự nhưng may mắn hơn vụ tai nạn đó không gây chết người

Các chuyên gia cho biết, các nhà sản xuất ô tô và các nhà lập trình phần mềm có thể lật lại lập luận thông qua các dữ liệu chi tiết được thu thập bởi cảm biến trên xe về cách xe hoạt động trong vụ va chạm để cho thấy chiếc xe không thể tránh được va chạm dù tất cả các hệ thống đều hoạt động tốt.

Paul Rafferty, một luật sư tại California, đại diện cho các nhà sản xuất ô tô nói rằng các thỏa thuận trong thế giới xe tự lái là một bí mật và các tranh chấp về bồi thường thường được giải quyết sau những cánh cửa đóng kín. Volvo từ chối bình luận về việc họ có tham gia thỏa thuận bồi thường với Uber hay không!

Bà Jennifer Dukarski, một luật sư tại Detroit, đại diện cho các nhà cung cấp công nghệ xe lái cho biết vụ kiện của người lái xe máy San Francisco đối với GM chỉ đưa ra những tuyên bố bất cẩn.

Vì vậy, nếu bất kỳ kiện tụng nào trong vụ kiện Arizona cáo buộc khiếu nại về lỗi thiết kế, nó có thể đặt ra các quy tắc pháp lý "rất mạnh mẽ" đối với ngành công nghiệp ôtô tự lái mới nổi, bà Dukarski nói.

Ông Smith thuộc Đại học NamCarolina chia sẻ dù lỗi thuộc về ai, ông sẽ mong đợi Uber sẽ tiến hành giải quyết vụ kiện tụng một cách nhanh chóng để tránh sự chú ý của công chúng.