SNAP là chương trình chống đói nghèo lớn nhất nước Mỹ đang giúp hơn 40 triệu người dân duy trì bữa ăn mỗi ngày.
Được Tổng thống Lyndon B. Johnson khởi xướng vào năm 1964, Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) – thường được biết đến với tên gọi quen thuộc là tem phiếu thực phẩm (food stamps) – là chương trình an sinh xã hội lớn nhất của Mỹ trong cuộc chiến chống đói nghèo. Mỗi tháng, chương trình này giúp trung bình 41,7 triệu người, tương đương một phần tám dân số Mỹ, có thể đảm bảo nhu cầu lương thực cơ bản.
“SNAP được hình thành với mục tiêu hỗ trợ các gia đình chi trả cho thực phẩm trong bối cảnh giá cả leo thang”, bà Kristin Mmari, Tiến sĩ Y tế công cộng và Giáo sư Khoa Dân số, Gia đình và Sức khỏe Sinh sản, Trường Y tế Công cộng Bloomberg thuộc Đại học Johns Hopkins cho biết.
Theo bà Julia Wolfson, Phó Giáo sư Khoa Sức khỏe Quốc tế và Chính sách – Quản lý Y tế, Trường Y tế Công cộng Bloomberg thuộc Đại học Johns Hopkins, chương trình này là phao cứu sinh cho những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất, bao gồm người thu nhập thấp, trẻ em, người cao tuổi, cựu binh và người khuyết tật. Với mức hỗ trợ vài USD mỗi người mỗi ngày, SNAP “đã và đang ngăn chặn một cuộc khủng hoảng y tế công cộng liên quan đến nạn đói và mất an ninh lương thực”, bà Wolfson nhấn mạnh.
Không chỉ đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo an sinh xã hội, SNAP còn là nguồn kích thích quan trọng của nền kinh tế Mỹ, đồng thời trở thành nguồn thu chủ lực của nhiều nhà bán lẻ, theo bà Susan Gross, Tiến sĩ Y tế công cộng, chuyên gia dinh dưỡng và Giáo sư thực hành tại Khoa Dân số, Gia đình và Sức khỏe Sinh sản, Trường Y tế Công cộng Bloomberg thuộc Đại học Johns Hopkins.
Ba chuyên gia này đã chia sẻ về cách SNAP vận hành, tầm ảnh hưởng của chương trình đối với xã hội, và vai trò của cộng đồng trong việc ngăn chặn nạn đói do nghèo đói gây ra.
Cơ chế vận hành của SNAP
SNAP được tài trợ bởi ngân sách liên bang thông qua Đạo luật Nông trại (Farm Bill) và được các bang trực tiếp quản lý, phân bổ cho cư dân đủ điều kiện. Người thụ hưởng có thể sử dụng khoản trợ cấp này để mua thực phẩm và đồ uống thiết yếu, nhưng không được chi tiêu cho thuốc lá, rượu, các sản phẩm phi thực phẩm hoặc phần lớn các món ăn chế biến sẵn.
Để đủ điều kiện nhận hỗ trợ, người tham gia phải đáp ứng những tiêu chí khắt khe về thu nhập, tài sản, quy mô hộ gia đình, tình trạng nhập cư và việc làm. Thông thường, thu nhập gộp hàng tháng của hộ gia đình phải ở mức bằng hoặc thấp hơn 130% ngưỡng nghèo liên bang. Ví dụ, trong năm tài khóa 2025, mức thu nhập tối đa cho hộ 3 người là 2.798 USD mỗi tháng. Năm 2023, 39% người hưởng SNAP là trẻ em, 20% là người cao tuổi, và 10% là người khuyết tật không thuộc nhóm cao tuổi.
Dù là chương trình hỗ trợ dinh dưỡng lớn nhất nước Mỹ, với tổng chi tiêu năm 2024 lên tới 99,8 tỷ USD, nhưng mức hỗ trợ thực tế vẫn khiêm tốn – chỉ 187 USD mỗi người mỗi tháng, tương đương vài USD cho mỗi bữa ăn.
“Đây là một chương trình vận hành rất hiệu quả – chi phí hành chính thấp, gần như không có lãng phí, gian lận hay sai phạm. Phần lớn ngân sách thực sự đến tay người dân để họ mua thực phẩm”, bà Wolfson khẳng định.
Khoản hỗ trợ được tính toán dựa trên Kế hoạch Thực phẩm Tiết kiệm (USDA Thrifty Food Plan) – “một mô hình dự toán chi phí cho một gia đình 4 người có thể duy trì 3 bữa ăn lành mạnh và tiết kiệm mỗi ngày”, bà Mmari giải thích.
Khi được phê duyệt, người tham gia sẽ được cấp thẻ EBT (Electronic Benefit Transfer) – hoạt động như thẻ ghi nợ điện tử và được nạp tiền hàng tháng. Để đăng ký, người dân cần nộp hồ sơ tại Sở Dịch vụ Xã hội của bang, có thể thực hiện trực tuyến, qua bưu điện hoặc trực tiếp, bà Gross cho biết thêm.
Công cụ đảm bảo an ninh lương thực
Việc nhận được trợ cấp SNAP không chỉ giúp người dân bớt gánh nặng chi tiêu cho thực phẩm, mà còn mở rộng khả năng chi trả cho các nhu cầu thiết yếu khác như tiền thuê nhà, hóa đơn điện nước, thuốc men, quần áo hay tã lót cho trẻ nhỏ.
Theo bà Wolfson, khi nỗi lo về bữa ăn hằng ngày được gỡ bỏ, người dân có thể cải thiện đáng kể cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. “Đặc biệt với trẻ em, tình trạng mất an ninh lương thực gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển, dinh dưỡng và khả năng học tập”, bà nhấn mạnh. “Nó có liên quan đến tỷ lệ mắc hen suyễn cao hơn, cùng với các vấn đề hành vi, học tập và sức khỏe tâm thần nghiêm trọng hơn”.
Theo bà Susan Gross, những người sống trong tình trạng mất an ninh lương thực thường không có điều kiện tiếp cận với các loại thực phẩm tươi, lành mạnh và giàu dinh dưỡng. Thay vào đó, họ buộc phải dựa vào những thực phẩm rẻ tiền nhưng kém chất lượng, khiến chế độ ăn thiếu hụt vitamin và khoáng chất thiết yếu. Tình trạng này làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như béo phì, tim mạch và tiểu đường.
“Chương trình SNAP giúp người dân có thể mua rau quả tươi cùng các thực phẩm bổ dưỡng – những mặt hàng vốn có giá cao và vượt quá khả năng chi trả của nhiều gia đình”, bà nói.
Mất an ninh lương thực không chỉ dẫn đến suy dinh dưỡng, mà còn kéo theo hệ lụy về sức khỏe. Khi cơ thể thiếu hụt dưỡng chất, hệ miễn dịch suy yếu, con người dễ mắc các bệnh truyền nhiễm hơn. Việc thiếu tiếp cận thực phẩm lành mạnh còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe răng miệng, làm gia tăng các bệnh như sâu răng hay viêm nướu.
Lợi ích xã hội mà SNAP mang lại
Các khoản hỗ trợ từ SNAP được xem là một trong những biện pháp kích thích kinh tế hiệu quả nhất. Trong lịch sử, chương trình này luôn là công cụ phản ứng nhanh hàng đầu của chính phủ liên bang trong các giai đoạn suy thoái kinh tế, chỉ đứng sau trợ cấp thất nghiệp.
“SNAP không chỉ giúp đỡ những người nhận hỗ trợ”, bà Wolfson phân tích. “Khoản tiền này còn tạo ra tác động lan tỏa khi thúc đẩy hoạt động kinh doanh tại siêu thị, cửa hàng tạp hóa và các nông trại, qua đó kích thích nền kinh tế địa phương. Ước tính, mỗi 1 USD từ SNAP tạo ra khoảng 1,54 USD hoạt động kinh tế”.
Tác động của chương trình diễn ra gần như tức thì, bởi phần lớn các hộ gia đình sử dụng hết khoản trợ cấp chỉ trong vòng một tháng. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) năm 2017, 78% khoản hỗ trợ SNAP được chi tiêu trong hai tuần đầu tiên và 96% được dùng hết trong tháng.
Năm 2021, khi Kế hoạch Thực phẩm Tiết kiệm (Thrifty Food Plan) được điều chỉnh, mức hỗ trợ SNAP đã tăng 21%, giúp 2,9 triệu người thoát nghèo trên toàn nước Mỹ. Đến năm 2023, khi tính cả khoản trợ cấp SNAP vào thu nhập, 17% hộ gia đình tham gia chương trình đã vượt qua ngưỡng nghèo đói.
Kế hoạch củng cố SNAP
Ngoài việc liên hệ với đại diện dân cử để kêu gọi hành động, bà Wolfson khuyến khích người dân đóng góp cho các ngân hàng thực phẩm, kho lương thực cộng đồng hoặc các tổ chức thiện nguyện đang hỗ trợ những gia đình thiếu thốn.
“Hàng triệu gia đình đang trông cậy vào SNAP để có đủ thực phẩm hằng ngày. Nếu chương trình này bị suy yếu, nước Mỹ sẽ phải đối mặt với nguy cơ khủng hoảng đói nghèo mà hệ thống cứu trợ khẩn cấp khó có thể gánh vác nổi”, bà cảnh báo.
Bà Gross nhấn mạnh vai trò của các tổ chức quốc gia như Feeding America, đơn vị chuyên hỗ trợ người dân đăng ký nhận trợ cấp SNAP hoặc tìm kiếm các ngân hàng thực phẩm và chương trình cung cấp bữa ăn miễn phí tại địa phương. Bên cạnh đó, còn có No Kid Hungry, một mạng lưới quan trọng giúp các trường học và cộng đồng mở rộng khả năng tiếp cận bữa ăn học đường thông qua vận động chính sách và hỗ trợ tài chính.
Một số sáng kiến khác như Freedge, Little Free Pantry, Findhelp.org và Mutual Aid Hub cũng cung cấp nền tảng tra cứu và kết nối trực tiếp, giúp người cần tìm được nơi hỗ trợ thực phẩm miễn phí gần nhất.
Thượng viện Mỹ thông qua dự luật chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ, chuyển đến Hạ viện
Ông Donald Trump ân xá cho 77 đồng minh trong vụ “cử tri giả” bầu cử Mỹ 2020
Ông Trump hứa trả 2.000 USD "cổ tức thuế quan" cho mỗi người dân Mỹ
Theo Bloomberg
