Quân đội Nga đã vào Kazakhstan, tình hình hỗn loạn ở Almaty được kiểm soát

Tờ Izvestia của Nga ngày 6/1 đưa tin, sáng cùng ngày, một cuộc đấu súng đã diễn ra tại Quảng trường Cộng hòa ở thành phố Almaty. Theo báo này, quân đội Kazakhstan đã tiến hành một cuộc truy quét quy mô lớn những người biểu tình bất hợp pháp vào sáng ngày 6. Khoảng 50 xe quân sự, bao gồm xe bọc thép và xe tải quân sự chở binh sĩ có vũ trang, đã bao vây Quảng trường Cộng hòa từ mọi phía. Vào thời điểm đó, khoảng 200 người biểu tình bất hợp pháp đã tập trung ở trung tâm quảng trường, một số người trong số họ mang súng. Các phóng viên Nga cho biết, hàng chục tiếng súng đã được nghe thấy tại hiện trường, nhưng không phải các binh sĩ nổ súng.

Hình ảnh người biểu tình bị bắn chết ở Quảng trường Cộng hòa, Almaty được khiêng đi (Ảnh: Đông Phương).

Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương, hàng trăm người biểu tình tiếp tục biểu tình tại Quảng trường Cộng hòa ở Almaty vào thứ Năm (6/1). Đoạn video do các phóng viên địa phương quay được cho thấy một số người biểu tình đã bị bắn chết bên ngoài dinh thự của tổng thống. Cảnh tượng khiến người ta nhớ lại cảnh hàng trăm người bị chết trong cuộc biểu tình bạo loạn ở Quảng trường Độc lập Ukraine hồi năm 2014.

Trong video có thể thấy quân đội kéo đến và bắt đầu giải tán những người biểu tình tại Quảng trường Cộng hòa trước Văn phòng thị trưởng Almaty. Theo Đông Phương, hai bên đã nổ súng vào nhau, nhiều người biểu tình hoảng sợ né tránh, tìm chỗ nấp…

Cảnh sát Almaty cho biết vào đêm mùng 5/1, những người biểu tình bất hợp pháp đã cướp phá các cửa hàng, hiệu thuốc và ngân hàng, đồng thời định tấn công tòa nhà sở cảnh sát. Hàng chục người đã bị bắn chết. Tổng cộng có 500 người đã bị đánh, trong đó có 130 phụ nữ và người già, 120 xe bị thiêu rụi, trong đó có 33 xe cứu thương và xe cứu hỏa.

Cảnh sát chống bạo động được huy động giải tán người biểu tình (Ảnh: AP).

Truyền thông Nga RIA Novosti ngày 6/1 đưa tin, các quan chức Kazakhstan nói, có tổng cộng 12 nhân viên thực thi pháp luật đã thiệt mạng trong cuộc xung đột ở Almaty và ít nhất 353 người khác bị thương. Một nhân viên thực thi pháp luật được tìm thấy trong tình trạng bị mất đầu, đây là bằng chứng của khủng bố kiểu băng đảng.

Người biểu tình đốt xe cảnh sát đêm 5/1 (Ảnh: AP).

Theo tin của Hãng thông tấn Nga Sputnik ngày 6/1, Bộ Y tế Kazakhstan cho biết, các cuộc biểu tình quy mô lớn tại các địa phương đã khiến hàng ngàn người bị thương.

Hàng ngàn người đã xông vào tòa nhà chính quyền thành phố Almaty hôm 5/1. Cảnh sát lúc đầu bắn đạn pháo sáng để xua đuổi những người biểu tình, nhưng cuối cùng họ đã buộc phải rút lui. Những người biểu tình sau đó đã xông vào văn phòng thị trưởng và phóng hỏa đốt tòa nhà chính phủ. Lực lượng cứu hỏa tới dập lửa nhưng ít nhất ba xe cứu hỏa đã bị thiêu rụi. Những kẻ bạo loạn cũng đập phá các cửa hàng, máy ATM và cướp các hiệu thuốc. Cảnh sát thành phố cáo buộc những kẻ cực đoan đã tấn công 500 dân thường và cướp bóc hàng trăm cơ sở kinh doanh. Cảnh sát tỉnh Aktobe đã sử dụng vòi rồng áp suất cao để giải tán người biểu tình.

Cửa kính đồn cảnh sát bị người biểu tình đập vỡ (Ảnh: AP).

Mạng Internet và thông tin liên lạc di động trên toàn quốc Kazakhstan bị gián đoạn, nhiều kênh truyền hình tạm ngừng hoạt động, nhiều trang web của chính phủ và các trang thông tin đại chúng vẫn không truy cập được, các cuộc gọi và nhận điện thoại cũng không thể thực hiện.

Tổng thống Kazakhstan Tokayev ngày 5/1 đã ký sắc lệnh tổng thống đặt Kazakhstan trong tình trạng khẩn cấp. Ông tuyên bố Kazakhstan đang phải hứng chịu cuộc xâm lược từ bên ngoài và đã yêu cầu các quốc gia thành viên của Tổ chức An ninh Tập thể (CSTO) giúp Kazakhstan đối phó với "mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố". Hội đồng CSTO đã cử một lực lượng gìn giữ hòa bình đến Kazakhstan.

Tổng thống Kazakhstan Tokayev tuyên bố tình trạng khẩn cấp (Ảnh: AP).

Theo Hãng thông tấn Sputnik của Nga ngày 6/1, các máy bay vận tải của Lực lượng Không quân Nga bắt đầu vận chuyển binh lính gìn giữ hòa bình tới Kazakhstan. Đoạn video do RIA Novosti công bố cho thấy, các sĩ quan và binh sĩ của lực lượng gìn giữ hòa bình Nga đã lên các chiếc máy bay vận tải quân sự AN-124 và Il-76 để bay tới Kazakhstan.

Ban Thư ký Tổ chức An ninh Tập thể (CSTO) cho biết Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã điều động một số máy bay vận tải quân sự để vận chuyển các đơn vị lính dù Nga thuộc lực lượng gìn giữ hòa bình của CSTO tới Kazakhstan.

Truyền thông Nga cho rằng đây là hành động chung được 5 quốc gia trong khuôn khổ Tổ chức An ninh Tập thể thực hiện theo yêu cầu của Tổng thống Kazakhstan Tokayev.

Do Kazakhstan áp đặt lệnh giới nghiêm, Bộ Ngoại giao Nga đã khuyến cáo các công dân Nga hiện đang ở nước này tích trữ lương thực và không nên ra ngoài.

Bộ Ngoại giao Nga bình luận: “Kazakhstan đã thực hiện tình trạng khẩn cấp và giới nghiêm từ 23h đêm đến 7h sáng hôm sau. Đề nghị các công dân Nga hãy thận trọng, tránh tới những nơi đông người, hãy ở lại khách sạn hoặc nhà ở, dự trữ thức ăn và nước uống. Hãy chú ý theo dõi tình hình và tin tức do Bộ Ngoại giao Nga và các cơ quan Nga ở nước ngoài công bố."

Cảnh sát giải tán những người biểu tình ở Almaty (Ảnh: AP).

Theo RIA Novosti ngày 5/1, ông Rogozin, Chủ tịch Tập đoàn Hàng không Vũ trụ Quốc gia Nga, tuyên bố Sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan đã tăng cường vũ trang bảo vệ các cơ sở quan trọng.

Ông viết trên Telegram: "Sở chỉ huy dưới sự lãnh đạo của chính quyền thành phố Baikonur hiện hoàn toàn kiểm soát được tình hình thành phố. Lực lượng vũ trang bảo vệ các cơ sở quan trọng tại bãi phóng vũ trụ đã được tăng cường".

Quân đội Kazakhstan được triển khai để dẹp bạo loạn (Ảnh: Đông Phương).

Đại sứ quán và Lãnh sự quán Trung Quốc tại Kazakhstan hôm thứ Tư (5/1) đã nhắc nhở công dân Trung Quốc tại đây hạn chế các chuyến ra ngoài không cần thiết và thực hiện các biện pháp tự bảo vệ an toàn. Trong trường hợp khẩn cấp, cần báo cảnh sát kịp thời và liên hệ với cơ quan ngoại giao Trung Quốc tại Kazakhstan.

Đại sứ quán và Lãnh sự quán Trung Quốc tại Kazakhstan cũng nhắc nhở các công dân Trung Quốc tuân thủ luật pháp, quy định của nước sở tại và nâng cao ý thức phòng tránh.

Người biểu tình phá các camera trên đường phố (Ảnh: AP).

Ông Uông Văn Bân, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Năm (6/1) nói, Trung Quốc và Kazakhstan là đối tác chiến lược toàn diện. Trung Quốc cho rằng những gì đang xảy ra ở Kazakhstan là công việc nội bộ của nước này và tin rằng Kazakhstan có thể giải quyết tốt các vấn đề xã hội, hi vọng tình hình Kazakhstan sớm ổn định và trật tự xã hội trở lại bình thường.

Lực lượng an ninh kiểm soát đường phố Almaty (Ảnh: AP).

Tình hình ở Almaty đã được kiểm soát, cư dân được yêu cầu ở trong nhà, các hoạt động chống khủng bố đang được tiến hành. Theo Hãng thông tấn Nga Sputnik dẫn nguồn Hãng thông tấn Kaztag của Kazakhstan, các lực lượng địa phương đã bắt đầu truy quét tội phạm ở Almaty và người dân được cảnh báo phải rời khỏi đường phố thông qua loa phóng thanh. Theo kế hoạch, từ sáng ngày 6/1 các cơ quan chức năng Kazakhstan sẽ bắt đầu một cuộc thanh trừng quy mô lớn những kẻ cướp bóc và những kẻ lập kế hoạch gây bạo loạn ở Almaty.