Ngày 18.1, quân đội Mỹ đã công bố những thông tin mới liên quan đến vụ Tehran bắt giữ 10 lính hải quân của nước này tại vịnh Ba Tư, nhưng lý do khiến các tàu chiến Mỹ có mặt tại vùng biển của Iran thì vẫn còn khá nhiều nghi vấn.
Vệ binh cách mạng Iran đã bắt giữ 10 thủy thủ trên 2 tàu tuần tra hoạt động ngoài khơi đảo Farsi vào ngày 12.1, trên chuyến hành trình từ Kuwait đến Bahrain. Đảo Farsi có một căn cứ quân sự của quân đội Iran và được canh gác rất nghiêm ngặt. Các thủy thủ sau đó được phóng thích vào sáng 13.1.
Trong một tuyên bố đưa ra vào thứ hai 18.1, các quan chức quốc phòng Mỹ khẳng định tất cả thủy thủ đều ở trong tình trạng sức khỏe tốt. Trong khi đó, 2 con tàu nói trên chỉ bị tịch thu 2 thẻ sim dùng trong hệ thống điện thoại vệ tinh.
Theo giới chức Mỹ, 2 tàu tác chiến ven bờ (hay RCB), khởi hành lúc 9 giờ 23 theo giờ địa phương với kế hoạch di chuyển vào khu vực trung tâm của vịnh Ba Tư và không xâm nhập vào bất cứ vùng biển của quốc gia nào khác, ngoại trừ Kuwait và Bahrain. Các tàu được dự kiến sẽ tiếp nhiên liệu cùng các tàu chiến của lực lượng bảo vệ bờ biển Monomoy tại vùng biển quốc tế vào lúc 2 giờ hôm sau.
Tuy nhiên, vào lúc 2 giờ 10 ngày 12.1, hải quân Mỹ nhận được báo cáo rằng tàu chiến của Vệ binh cách mạng Iran đang tiếp cận các con tàu. Sau đó, lúc 2 giờ 45, Trung tâm chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ (NAVCENT) thông báo quân đội hoàn toàn mất liên lạc với các thủy thủ.
Theo tuyên bố ngày 18.1, “ngay lập tức, NAVCENT tiến hành các hoạt động tìm kiếm cứu nạn sử dụng cả không quân và nhiều tàu tìm kiếm, bao gồm các máy bay từ tàu sân bay USS Harry S.Truman, không quân Mỹ, lực lượng bảo vệ bờ biển, tàu tác chiến mặt nước của hải quân Mỹ và hải quân Hoàng gia Anh”.
Có hai tàu sân bay hoạt động trong khu vực tại thời điểm đó, giới chức quân sự cho biết. Tàu sân bay USS Truman cách phía đông nam đảo Farsi 72km và tàu tác chiến Charles de Gaulle cách hòn đảo 64km về phía bắc. Ngoài ra, hàng chục máy bay phản lực và trực thăng cũng đang có mặt trong khu vực.
“NAVCENT cũng cố gắng liên lạc với các đơn vị quân sự của Iran hoạt động gần đảo Farsi thông qua hệ thống thông tin liên lạc dùng cho mục đích tìm kiếm, cứu hộ trên đài phát thanh hàng hải, và thông báo đến các đơn vị bảo vệ bờ biển của Iran về hoạt động tìm kiếm của Mỹ bằng điện thoại.
Lúc 6 giờ 15 chiều 12.1, tàu tuần dương USS Anzio của hải quân Mỹ nhận được thông tin liên lạc từ phía Iran, cho biết Vệ binh cách mạng Iran đã giam giữ các thủy thủ trên tàu RCB và họ hoàn toàn “an toàn, khỏe mạnh”.
Báo cáo ban đầu của hải quân Mỹ cho thấy trong khi thực hiện nhiệm vụ, 2 tàu RCB đã lệch hướng di chuyển khỏi tuyến đường được lên kế hoạch từ trước. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton B.Carter nhấn mạnh: “Một cuộc điều tra của hải quân sẽ xác định những gì xảy ra khiến tàu RCB xâm nhập vào lãnh hải của Iran, xung quanh đảo Farsi”.
“Một trong số các tàu RCB đã gặp trục trặc với động cơ diesel, buộc các thủy thủ phải dừng tàu để xử lý sự cố. Do các tàu đi cùng nhau nên tàu RCB thứ 2 cũng dừng lại. Hành động này xảy ra trong lãnh hải của Iran, nhưng không rõ các thủy thủ có biết chính xác vị trí của họ hay không. Trong khi 2 tàu dừng lại và thủy thủ đoàn cố gắng khắc phục sự cố, tàu chiến Iran đã tiếp cận các tàu.
Hai tàu vũ trang Iran được theo sau bởi nhiều tàu chiến khác đã tiếp cận tàu tuần tra của Mỹ. Một số binh sĩ Iran bước lên 2 tàu RCB. Sau đó các tàu được hộ tống về một bến cảng nhỏ trên đảo Farsi, nơi thủy thủ được lệnh lên bờ và bị giam giữ trong khoảng 15 giờ. Cho đến thời điểm hiện tại, không có dấu hiệu cho thấy các thủy thủ bị tổn thương về mặt thể chất trong quá trình giam giữ,” tuyên bố vào ngày 18.1 cung cấp.
Các thủy thủ được phóng thích vào ngày 13.1 cùng 2 con tàu, và được đưa thẳng vào bờ bằng máy bay Mỹ trên tuần dương hạm USS Anzio và USS Harry S.Truman. Giới chức Mỹ cho biết các thủy thủ được đưa đến Qatar để thẩm vấn và chăm sóc sức khỏe, trong khi 2 tàu RCB trở về bến cảng tại Bahrain dưới sự điều khiển của một số thủy thủ khác.
Hàn Giang - Theo The Washington Post, Một thế giới
