Đa Chiều, một tờ báo của người Hoa hải ngoại có trụ sở ở Mỹ ngày 5/7 cho biết Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 26/6 cho rằng Trung Quốc có khả năng hỗ trợ Philippines xây dựng đường sắt và dự định điều Bộ trưởng Giao thông Philippines thăm Trung Quốc để thương thảo kế hoạch này.
Nhưng đến ngày 4/7, Ngoại trưởng Philippinese Perfecto Yassay bất ngờ cho biết Philippines sẽ giữ thái độ thận trọng đối với viện trợ của Trung Quốc.
Tờ Thương báo Philippines ngày 5/7 dẫn lời ông Perfecto Yassay nói trong ngày 4/7 cho biết xét tới tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông, Philippines sẽ vẫn duy trì cách tiếp cận cẩn thận đối với viện trợ các dự án xây dựng hạ tầng cơ sở do Trung Quốc đề xuất.
Ông Perfecto Yassay cho biết Philippines sẽ hoan nghênh đề nghị viện trợ xây dựng phát triển hạ tầng cơ sở hoặc thúc đẩy phát triển quan hệ thương mại của Philippines.
Về đề nghị viện trợ của phía Trung Quốc, ông Perfecto Yassay nói: "Chúng tôi biết điều này sẽ có lợi cho nhân dân chúng tôi. Nhưng chúng tôi cũng không nên tiếp nhận toàn bộ (các đề nghị viện trợ của Trung Quốc)".
Ngoại trưởng Perfecto Yassay cho biết việc giữ thái độ thận trọng với đề nghị viện trợ của Trung Quốc hoàn toàn không nhằm vào Trung Quốc. Cho dù là Mỹ và Nhật Bản, Philippines cũng sẽ làm như vậy (tiếp nhận viện trợ với tiền đề là không tổn hại đến lợi ích của Philippines).
Tân Bộ trưởng Tài chính Philippines Carlos Dominguez thông qua người phát ngôn cho biết Tổng thống Rodrigo Duterte rõ ràng coi đẩy nhanh gia nhập Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á (AIIB) do Trung Quốc đứng đầu là một công tác trọng điểm trong các vấn đề kinh tế, đồng thời mong muốn gia tăng mức độ đầu tư cho hạ tầng cơ sở, mức đầu tư chiếm 5% GDP, nỗ lực giải quyết tình hình khó khăn của Philippines như ùn tắc giao thông và thiếu hạ tầng cơ sở, cản trở phát triển kinh tế.
Ngày 21/6, Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tiết lộ, Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Giám Hoa đề nghị Trung Quốc sẽ giúp Philippines xây dựng một tuyến đường sắt nối thủ đô Manila với Clark thuộc tỉnh Pampanga, thời gian thi công là hai năm.
Đối với vấn đề này, ông Rodrigo Duterte cho biết ông còn muốn xây một tuyến đường sắt từ thành phố Manila đến tỉnh Batangas (miền nam). Ông Rodrigo Duterte nhấn mạnh, đề nghị thi công đường sắt của Trung Quốc hoàn toàn không liên quan đến tranh chấp trên biển.
Nhưng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh phản hồi cho biết hiện nay chưa có bất cứ thông tin nào về vấn đề này.
Trong thời gian đầu tranh cử, ông Rodrigo Duterte cũng từng đề cập đến việc sau khi trúng cử ông sẽ tiếp nhận việc Trung Quốc giúp đỡ xây dựng đường sắt. Điều kiện trao đổi là hai bên sẽ cùng thăm dò "vùng biển tranh chấp" - Đa Chiều viết.
Tờ Philippine Daily Inquirer, một tờ báo có lượng phát hành lớn nhất của Philippines ngày 4/7 đăng bài xã luận cho rằng Philippines cần Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á (AIIB) giúp đỡ họ xây dựng hạ tầng cơ sở.
Bài xã luận viết: "Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á là một tổ chức hiện đại, đa phương... Philippines có thể thông qua ngân hàng này - một kênh minh bạch hơn để nhận được vốn".
Theo tính toán của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), vốn đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở của Philippines giai đoạn 2010 - 2020 thiếu tới 127,12 tỷ USD.
Tháng 6/2016, Giám đốc Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á (AIIB), ông Kim Lập Quần cho biết, hội đồng quản trị đã phê chuẩn cấp 509 triệu USD cho 4 dự án đầu tiên, những dự án này liên quan đến các lĩnh vực như năng lượng, giao thông và phát triển đô thị của các nước Bangladesh, Indonesia, Pakistan và Tajikistan.
Tờ Philippine Daily Inquirer bình luận: "Các tổ chức như Ngân hàng Thế giới (WB) cần bỏ ra thời gian trên 1 năm để phê chuẩn khoản vay tương tự... Vài tỷ USD (của AIIB) sẽ đầu tư vào xây dựng đường sắt, sân bay, cảng và nhà máy điện. Đầu tư như vậy sẽ thúc đẩy tăng tỉ lệ việc làm".
