"Pháo đài di động" của ông Kim Jong-un: Có gì đằng sau lớp vỏ thép xanh?

Sáng 2/9, Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã bắt đầu chuyến thăm Bắc Kinh trên đoàn tàu xanh đặc trưng để dự lễ kỷ niệm chiến thắng Nhật Bản trong Thế chiến II.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã vượt qua biên giới tới Bắc Kinh trên con tàu xanh lá đặc trưng của mình vào sáng sớm thứ Ba để tham dự lễ kỷ niệm của Trung Quốc. Ông tiếp tục dựa vào phương tiện di chuyển chậm nhưng được thiết kế đặc biệt – loại phương tiện mà các nhà lãnh đạo Triều Tiên đã sử dụng suốt nhiều thập kỷ qua.

So với đội bay chở khách đã cũ kỹ của Triều Tiên, những đoàn tàu bọc thép mang lại sự an toàn và tiện nghi hơn cho đoàn quan chức đông đảo, đội ngũ cận vệ, thực phẩm và dịch vụ đi kèm, đồng thời tạo ra không gian để thảo luận chương trình nghị sự trước các cuộc gặp, theo nhận định của giới chuyên gia.

Kể từ khi lên nắm quyền vào cuối năm 2011, ông Kim Jong-un đã dùng tàu để công du Trung Quốc, Việt Nam và Nga.

Bên trong đoàn tàu có gì?

Không rõ trong nhiều năm qua, các nhà lãnh đạo Triều Tiên đã sử dụng bao nhiêu đoàn tàu, nhưng chuyên gia giao thông Triều Tiên Ahn Byung-min (Hàn Quốc) cho biết cần có nhiều đoàn khác nhau vì lý do an ninh.

Mỗi đoàn tàu thường có từ 10 đến 15 toa, một số dành riêng cho lãnh đạo, bao gồm cả phòng ngủ, trong khi những toa khác chở vệ sĩ và nhân viên y tế. Ngoài ra, còn có toa dành cho văn phòng của ông Kim, hệ thống thông tin liên lạc, nhà hàng và thậm chí cả các toa chứa hai chiếc Mercedes bọc thép, theo Ahn.

Ảnh do truyền thông nhà nước công bố hôm thứ Ba cho thấy ông Kim Jong-un cùng các quan chức cấp cao hút thuốc cạnh toa tàu màu xanh lá được trang trí bằng huy hiệu mạ vàng. Một bức ảnh khác cho thấy ông ngồi trong văn phòng ốp gỗ, phía sau là quốc huy mạ vàng lớn và quốc kỳ Triều Tiên.

Trên bàn làm việc của ông Kim có một chiếc máy tính xách tay bọc vàng, hàng loạt điện thoại, hộp thuốc lá quen thuộc của ông cùng các chai nước màu xanh và trong suốt. Cửa sổ được trang trí bằng rèm xanh viền vàng.

Một video do truyền hình Triều Tiên công bố năm 2018 cho thấy ông Kim tiếp các quan chức cấp cao Trung Quốc trong toa tàu rộng rãi, xung quanh là ghế sofa hồng.

Năm 2020, đài truyền hình nhà nước tiếp tục phát hình ảnh ông Kim đi tàu tới vùng bị bão tàn phá, hé lộ một toa được trang trí bằng đèn hình bông hoa và ghế bọc vải họa tiết ngựa vằn.

Trong cuốn Orient Express xuất bản năm 2002, quan chức Nga Konstantin Pulikovsky từng mô tả chuyến hành trình kéo dài ba tuần tới Moscow của ông Kim Jong Il (cha của ông Kim Jong-un). Trên chuyến tàu đó, rượu vang Bordeaux và Beaujolais được vận chuyển từ Paris, thậm chí có cả tôm hùm sống.

Làm sao tàu vượt qua biên giới?

Khi ông Kim Jong-un đi tàu sang Nga, bao gồm chuyến thăm năm 2023 để hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin, các trục bánh xe của tàu phải được điều chỉnh lại tại ga biên giới vì hai nước sử dụng khổ đường ray khác nhau, ông Ahn cho biết.

Trong khi đó, Trung Quốc không cần thay đổi, nhưng đoàn tàu của ông Kim sẽ được đầu máy Trung Quốc kéo khi sang lãnh thổ nước này, bởi kỹ sư địa phương mới nắm rõ hệ thống đường sắt và tín hiệu, theo ông Kim Han-tae – một cựu kỹ sư đường sắt Hàn Quốc, tác giả sách về hệ thống đường sắt Triều Tiên.

Trong các chuyến thăm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đoàn tàu đặc biệt của ông Kim thường được kéo bởi các đầu máy xanh DF11Z sản xuất tại Trung Quốc, mang biểu tượng của Tập đoàn Đường sắt Quốc gia Trung Quốc, với ít nhất ba số hiệu khác nhau.

Ông Ahn lưu ý rằng số hiệu đầu máy thường là 0001 hoặc 0002, cho thấy Trung Quốc cung cấp loại động cơ vốn dành riêng cho các lãnh đạo cấp cao nhất.

Theo ông Ahn, trên mạng lưới đường sắt Trung Quốc, đoàn tàu có thể đạt tốc độ tối đa 80 km/h, so với chỉ khoảng 45 km/h trên đường ray Triều Tiên.

Ai từng sử dụng đoàn tàu này?

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành (ông nội của ông Kim Jong-un) thường xuyên công du nước ngoài bằng tàu hỏa cho đến khi qua đời năm 1994.

Kim Jong Il (cha của ông Kim Jong-un) cũng chỉ dùng tàu để sang Nga ba lần, trong đó có chuyến đi 20.000 km tới Moscow năm 2001. Ông qua đời do nghi bị đau tim vào cuối năm 2011 khi đang ở trên tàu; hiện chiếc toa đó được trưng bày tại lăng kính viếng.

Đoàn tàu từ lâu cũng là tâm điểm trong các chuyến thăm ở trong nước. Năm 2022, truyền hình nhà nước Triều Tiên phát sóng cảnh ông Kim Jong-un thực hiện chuyến “thị sát toàn diện bằng tàu hỏa” khắp Triều Tiên để kiểm tra mùa màng.

Theo SCMP