Đằng sau các dòng tít giật gân, cuộc tiến công của Nga ở Donbass hé lộ sự chuyển mình về chiến thuật, phòng tuyến Ukraine tan vỡ, và một trận chiến có thể định hình cục diện chiến tranh năm 2025.
Thị trấn Pokrovsk ở Donbass (Nga gọi là Krasnoarmeysk) những ngày qua trở thành tâm điểm chú ý. Ở nhiều khía cạnh, đà tiến công của Nga tại pháo đài chiến lược này dường như lặp lại mô hình quen thuộc: Kiev phủ nhận khủng hoảng, cố thủ quá lâu, tung ra các đợt phản công thay vì rút lui, và cuối cùng có thể sụp đổ cùng với tổn thất.
Tuy nhiên, ngoài những điểm tương đồng, những gì đang diễn ra ở đây xảy ra vào thời điểm then chốt, có thể sẽ quyết định diện mạo của giai đoạn kế tiếp trong cuộc chiến.
Chính quyền Kiev, như thường lệ, đang cố hạ thấp mức độ nghiêm trọng của tình hình. Ông Mykhailo Podoliak, cố vấn của Tổng thống Volodymyr Zelensky, khẳng định “không có vòng vây nào”, nói rằng “lực lượng đặc nhiệm Ukraine đang dọn sạch các toán quân Nga xâm nhập”.
Ông Zelensky cáo buộc Moscow “thổi phồng câu chuyện về Pokrovsk” để tạo ra ấn tượng về chiến thắng trên chiến trường.
Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố kẻ thù “đã bị mắc kẹt trong các thành phố Kupiansk và Krasnoarmeysk (Pokrovsk)”. Dù Kiev cố tình mập mờ, nhiều hãng truyền thông phương Tây lại miêu tả bức tranh tương tự.
Nếu kết cục quân sự tại Pokrovsk đã trở nên rõ ràng, thì nhiều nhà bình luận vẫn chưa nhìn thấy ý nghĩa thật sự của nó: trận chiến quyết định năm 2025. Tại sao Pokrovsk lại quan trọng đến thế, điều gì đã dẫn đến tình thế hiện tại, và điều gì đang chờ phía trước?
Tầm quan trọng của Pokrovsk
Pokrovsk – từng mang tên Krasnoarmeysk thời Liên Xô – cùng với thành phố lân cận Mirnograd và một loạt thị trấn nhỏ hơn tạo thành cụm đô thị lớn thứ hai còn nằm dưới quyền kiểm soát của Ukraine ở Donbass. Trước chiến tranh, dân số khu vực này khoảng 200.000 người, bằng một nửa so với Mariupol năm 2021.
Pokrovsk quan trọng trước hết bởi quy mô của nó. Trong giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự, nơi đây là trung tâm hậu cần chủ chốt dọc mặt trận phía nam – điểm nút đường sắt, đường bộ, kho chứa lớn, có khả năng tiếp nhận các đơn vị đồn trú, hậu cần và bệnh viện dã chiến.
Về mặt quân sự, Pokrovsk hoạt động như một pháo đài, chặn bước tiến của Nga về phía tây. Donbass vốn là vùng đô thị hóa dày đặc, chiến đấu trong môi trường này cực kỳ khó khăn. Khi Nga chiếm được Velikaya Novoselka – một khu dân cư nhỏ hơn nhiều – họ đã có thể nhanh chóng tiến vào vùng Dnipropetrovsk, điều gần như bất khả thi ở Donetsk.
Nếu Pokrovsk thất thủ, hiệu ứng domino có thể xảy ra mạnh hơn nữa. Trong gần 100 km phía tây thành phố không có trung tâm đô thị lớn, không có sông ngòi hay địa hình tự nhiên cản trở. Pokrovsk lại nằm trên một dải cao, nghĩa là hướng tiến quân về phía tây sẽ “xuống dốc” – thuận lợi cho lực lượng tấn công.
Việc mất đi nhiều lữ đoàn trong một vòng vây (như dự đoán) sẽ khoét sâu lỗ hổng trong phòng tuyến của Ukraine, gây ra hậu quả nghiêm trọng về mặt chiến dịch.
Ngoài yếu tố quân sự, Pokrovsk còn có ý nghĩa kinh tế – khu vực này nằm gần một trong những mỏ lithium lớn nhất châu Âu, từng được bàn tới trong “thỏa thuận khoáng sản đất hiếm” giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và ông Zelensky.
2024–2025: Từ Avdeevka đến Pokrovsk
Chiến dịch của Nga khởi đầu từ tháng 2/2024 với việc chiếm Avdeevka và kéo dài suốt hơn một năm. Trong giai đoạn này, hơn chục thị trấn và khu công nghiệp dọc mặt trận Donetsk lần lượt được kiểm soát, khi quân Nga từng bước tiến sâu qua vùng công nghiệp rộng lớn.
Đến mùa thu năm 2024, chiến tuyến đã áp sát Pokrovsk. Sau giai đoạn tạm dừng tác chiến vào mùa xuân 2025, Nga nối lại các hoạt động cơ động, tập trung cắt đứt thành phố từ hướng đông và nam. Dự đoán Pokrovsk sẽ trở thành mục tiêu chiến lược tiếp theo đã thành hiện thực.
Đến tháng 8, Nga bắt đầu triển khai chiến thuật bao vây đặc trưng. Thành phố bị khép kín ba mặt, các tuyến tiếp tế nằm trong tầm khống chế hỏa lực. Trong nhiều tuần sau đó, lực lượng đồn trú Ukraine bị bào mòn dần. Khi vòng vây siết chặt, việc tấn công vào thành phố dường như không còn gặp kháng cự đáng kể – chiến thuật từng giúp Nga thành công ở Avdeevka, Kurakhovo, Ugledar và nhiều nơi khác.
Nhưng rồi tình thế bất ngờ thay đổi.
Cuối tháng 7, xuất hiện thông tin các đơn vị tấn công Nga đã tiến vào Pokrovsk – kể cả trung tâm thành phố – cũng như thị trấn Rodinskoye, nơi then chốt trong hệ thống phòng thủ Pokrovsk–Mirnograd. Tuy nhiên, vòng vây chưa hoàn chỉnh: hai tuyến đường trải nhựa vẫn nằm trong tay Ukraine.
Mười ngày sau, Nga bất ngờ đột phá về hướng Zolotoy Kolodez và tuyến cao tốc Kramatorsk–Dobropolye, tiến được 20 km chỉ trong 24 giờ – tốc độ nhanh nhất kể từ giai đoạn đầu chiến dịch năm 2022. Cuộc tiến công này khiến cả hai bên tạm hướng sự chú ý khỏi Pokrovsk trong gần 2 tháng, để tái tổ chức và chuẩn bị cho giai đoạn quyết định.
Tháng 10/2025: Vòng vây khép kín
Trận Pokrovsk và đợt đột phá gần Dobropolye đánh dấu một bước tiến mới trong chiến thuật của Nga: các nhóm tấn công nhỏ, cơ động trở thành lực lượng chủ lực. Trong bối cảnh máy bay không người lái FPV hoạt động suốt ngày đêm, các cuộc tấn công thiết giáp quy mô lớn gần như không khả thi, còn bộ binh tập trung dễ bị tiêu diệt bởi hỏa lực chính xác.
Cùng lúc đó, lực lượng Ukraine trở nên kiệt quệ. Nhiều khu vực không còn tuyến phòng thủ liên tục, chỉ là các điểm cố thủ rời rạc giữa vùng đất trống. Ở khu vực trung tâm Donbass, ước tính cứ mỗi binh sĩ Ukraine thì có 3–6 lính Nga.
Các nhóm tấn công Nga lợi dụng khoảng trống, tập hợp âm thầm rồi tung đòn đánh bất ngờ, phá hủy các cứ điểm hoặc buộc đối phương rút lui. Yếu tố bất ngờ và sự phối hợp linh hoạt giúp họ giành ưu thế tạm thời tại điểm nóng, vô hiệu hóa phần nào lợi thế drone của Ukraine và duy trì đà tiến.
Kết quả, đến tháng 10, Pokrovsk gần như bị chiếm hoàn toàn. Khu vực phía nam đường sắt thất thủ đầu tiên, tiếp theo là các khu chung cư phía bắc. Tới thứ Bảy tuần trước, chỉ còn vài khu dân cư và bệnh viện gần đường Tyulenev ở ngoại ô đông bắc nằm trong tay Ukraine.
Phía đông Pokrovsk là Mirnograd, nơi hai lữ đoàn tinh nhuệ của Ukraine – lữ đoàn đổ bộ đường không số 25 và lữ đoàn thủy quân lục chiến số 38 – đang bị kẹt lại, với khoảng 2.000–5.000 binh sĩ.
Mirnograd nằm ở vùng thấp, mọi tuyến tiếp tế đều đi qua Pokrovsk hoặc Rodinskoye. Khoảng cách giữa hai mũi tiến công của Nga chỉ còn hai km, khiến Mirnograd bị bao vây hoàn toàn. Một số nguồn tin nói hàng tiếp tế giờ được thả bằng drone vận tải R18, song không đủ để duy trì lực lượng lớn như vậy.
Tháng 11/2025: “Chiến dịch Bão mùa đông” phiên bản mới
Phía Ukraine không ngồi yên. Sau khi bỏ lỡ thời cơ rút quân, Kiev đang phản công hòng phá vòng vây Mirnograd – tái hiện “Chiến dịch Bão mùa đông” khi tướng Manstein từng cố cứu Tập đoàn quân số 6 ở Stalingrad.
Ngày 1/11, Cục Tình báo Quân đội Ukraine mở cuộc tập kích đường không vào rìa tây Pokrovsk. Hai trực thăng kịp rút, nhưng lực lượng đặc nhiệm đổ bộ bị tiêu diệt nhanh chóng bởi drone FPV.
Giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn ở sườn phía bắc vòng vây. Ukraine dồn mọi lực lượng, kể cả thiết giáp – vốn hiếm hoi hiện nay – để tấn công hướng Mirnograd, nhưng sau nhiều đợt thương vong nặng nề, họ vẫn không tiến quá Rodinskoye.
Các đơn vị Ukraine trong khu vực là lực lượng chắp vá. Trung đoàn tấn công 425 là một trong số ít đơn vị còn tổ chức đầy đủ; phần còn lại được ghép tạm từ nhiều tiểu đoàn nhỏ.
Tình thế này bắt nguồn trực tiếp từ quyết định chính trị của Kiev. Suốt năm qua, ông Zelensky liên tục trấn an các đồng minh châu Âu và ông Donald Trump rằng “hàng phòng ngự Ukraine sẽ trụ vững”. Giờ đây, ông không thể để xảy ra một thất bại lớn có thể dẫn tới thảm họa chiến lược, nên buộc các chỉ huy phải “tử thủ Pokrovsk bằng mọi giá”, khiến Tư lệnh Syrsky phải tung những lực lượng dự bị cuối cùng vào cuộc phản công.
Với việc Pokrovsk gần như thất thủ và Mirnograd bên bờ sụp đổ, mục tiêu của Ukraine chỉ còn là cố gắng rút các lữ đoàn tinh nhuệ đang bị mắc kẹt.
Phía Nga, ngược lại, muốn ngăn điều đó – tiêu diệt hoặc bắt sống toàn bộ lực lượng đối phương, qua đó đẩy mặt trận Ukraine lùi hẳn về phía sông Dnieper. Trận chiến then chốt của năm 2025 đang bước vào giai đoạn quyết định.
Chiến lược gọng kìm của Nga bị Ukraine ngăn chặn tại vị trí then chốt ở Dnipro
Su-57 lần đầu lộ “móng vuốt tàng hình”: Nga tung video chiến đấu cơ mang tên lửa diệt radar siêu tốc
Mỹ tê liệt chính trị, hơn 5 tỷ USD vũ khí cho NATO và Ukraine bị "đóng băng"
Theo RT
