Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vào thứ Sáu tuần tới, ngày 15/8/2025, tại bang Alaska. Thông báo được đưa ra chỉ vài giờ sau khi ông Trump hé lộ các điều khoản của một thỏa thuận hòa bình tiềm năng nhằm chấm dứt chiến tranh Ukraine, trong đó có khả năng về “một số trao đổi lãnh thổ”.
“Cuộc gặp rất được mong đợi giữa tôi, với tư cách Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ diễn ra vào thứ Sáu tuần tới, ngày 15/8/2025, tại tiểu bang Alaska. Thông tin chi tiết sẽ được công bố sau”, ông Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social tối hôm 8/8.
Thông báo này trùng với thời hạn mà ông Trump đặt ra cho ông Putin phải đạt thỏa thuận hòa bình hoặc đối mặt với các biện pháp trừng phạt kinh tế nghiêm khắc. Đây là dấu mốc quan trọng trong quan hệ Mỹ - Nga, khi ông Putin chưa từng đặt chân tới Mỹ kể từ năm 2015 và chưa gặp ông Trump kể từ năm 2018.
Theo các nguồn tin phương Tây, quan chức Mỹ – bao gồm ông Trump – đã thông báo cho lãnh đạo châu Âu và Ukraine về kế hoạch do ông Putin đề xuất nhằm chấm dứt chiến sự, đổi lại Kiev phải nhượng bộ đáng kể về lãnh thổ. Kế hoạch này được ông Putin trình bày với đặc phái viên Steve Witkoff trong cuộc gặp tại Moscow hôm thứ Tư, yêu cầu Ukraine nhượng toàn bộ vùng Donbass ở phía đông (phần lớn hiện do Nga kiểm soát) và bán đảo Crimea.
Kế hoạch sẽ “đóng băng” các đường chiến tuyến hiện tại, nhưng nhiều chi tiết khác vẫn chưa rõ ràng. Một số quan chức châu Âu tỏ ra lo ngại, cho rằng đây có thể là nỗ lực của ông Putin nhằm tránh lệnh trừng phạt của ông Trump mà không nhượng bộ thực chất.
Dù vậy, đây dường như là động lực khiến ông Trump xúc tiến hội nghị thượng đỉnh với ông Putin. Lần gần nhất ông Putin tới Mỹ là vào tháng 9/2015, gặp Tổng thống Barack Obama tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Trong hai ngày qua, các cuộc gọi giữa Mỹ và châu Âu vẫn diễn ra, bao gồm với ông Witkoff và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio. Ông Witkoff hôm 8/8 đã trao đổi với nhiều quan chức châu Âu để trình bày chi tiết hơn về đề xuất của Nga.
Hiện vẫn chưa rõ kế hoạch này sẽ xử lý thế nào với hai khu vực Zaporizhzhia và Kherson, nơi Nga đang kiểm soát một phần, ngoài việc Moscow ngừng chiến dịch tấn công. Cũng chưa rõ cách thức đề xuất đáp ứng các yêu cầu khác của ông Putin, như việc Ukraine cam kết không gia nhập NATO hoặc hạn chế quy mô quân đội.
Ông Witkoff nói với các quan chức châu Âu rằng đây là “một bước đi đúng hướng” và một kế hoạch hòa bình toàn diện hơn có thể được đàm phán khi giao tranh chấm dứt. Mỹ đang tìm cách thuyết phục các đồng minh ủng hộ đề xuất này, nhưng chưa chắc thành công.
Dù từng tỏ ra bực bội với việc ông Putin kéo dài xung đột, ông Trump hôm thứ Sáu lại tỏ ra lạc quan hơn về khả năng đạt thỏa thuận. Ông nhấn mạnh ưu tiên hàng đầu là chấm dứt giao tranh càng sớm càng tốt.
“Các lãnh đạo châu Âu muốn thấy hòa bình. Tôi tin rằng Tổng thống Putin muốn hòa bình, và ông Zelensky cũng muốn hòa bình”, ông Trump nói với báo giới tại Nhà Trắng trước khi công bố cuộc gặp ở Alaska.
Tuy nhiên, việc Ukraine nhượng bất kỳ phần lãnh thổ nào cho Nga là điều trái với Hiến pháp nước này. Tổng thống Volodymyr Zelensky sẽ phải xin phép Quốc hội hoặc tổ chức trưng cầu dân ý trước khi đồng ý trao đổi lãnh thổ. Ông Trump giảm nhẹ lo ngại này, cho biết ông đã thúc giục ông Zelensky “tạo điều kiện thuận lợi cho thỏa thuận”.
“Ông ấy đang đi làm những gì cần thiết. Có những điều ông ấy không được phép làm, tôi nói ‘Vậy ông sẽ phải làm nhanh, vì chúng ta đang tiến rất gần tới thỏa thuận’”, ông Trump kể lại.
Đầu tuần này, ông Trump tuyên bố sẽ áp đặt trừng phạt mới nếu ông Putin không chấm dứt chiến tranh trước ngày thứ Sáu, nhưng hôm thứ Năm ông tỏ ra mềm mỏng hơn, nói rằng “sẽ tùy ông Putin” quyết định thời hạn đó có giữ nguyên hay không. Khi được hỏi liệu ông Putin có cần gặp ông Zelensky trước khi hội kiến với ông Trump hay không, ông Trump đáp: “Không, không cần”.
Ông Trump và ông Putin từng gặp trực tiếp sáu lần trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, chủ yếu bên lề các hội nghị G20 và APEC. Lần gần nhất là tháng 7/2018 tại Helsinki, Phần Lan, khi ông Trump bị chỉ trích vì đứng về phía ông Putin thay vì cơ quan tình báo Mỹ. Lần gần đây nhất ông Putin gặp một Tổng thống Mỹ là tháng 6/2021, khi ông hội đàm với Tổng thống Joe Biden tại Geneva, Thụy Sĩ.
5 kịch bản mà xung đột Nga-Ukraine có thể kết thúc
Ông Trump sẵn sàng gặp ông Putin mà không có ông Zelensky
