Hơn một tuần sau cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Tư đã có phản ứng đầy ẩn ý trước sự cố UAV Nga xâm phạm không phận Ba Lan – một thành viên NATO mà ông từng nhiều lần cam kết bảo vệ.
“Chuyện gì đang xảy ra với việc Nga vi phạm không phận Ba Lan bằng UAV vậy? Bắt đầu rồi đây!”, ông Trump viết ngắn gọn trên Truth Social, ám chỉ diễn biến có thể còn tiếp tục leo thang.
Sự cố này diễn ra sau khi Ba Lan tố hơn một chục UAV mà nước này cho là của Nga bay vào không phận trong đêm, buộc NATO phải triển khai tiêm kích để bắn hạ. Đây được coi là bước leo thang nghiêm trọng trong cuộc xung đột Nga–Ukraine, vốn đang rơi vào bế tắc bất chấp nỗ lực hòa giải của ông Trump.
Điện Kremlin hiện đã bác bỏ lời cáo buộc của Ba Lan, cho rằng Warsaw đã không đưa ra bằng chứng nào cụ thể.
Trong khi đó, ông Trump thừa nhận ông đã sẵn sàng áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Moscow nhưng chưa công bố chi tiết. Cho tới nay, động thái duy nhất của ông ngoài tuyên bố là áp thêm hình phạt thương mại với Ấn Độ vì các giao dịch năng lượng với Nga.
Chiều 10/9, ông Trump đã điện đàm với Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki. Ông Nawrocki cho biết cuộc trao đổi “xác nhận sự đoàn kết của đồng minh”. Trước đó, một quan chức Ba Lan tiết lộ với CNN rằng Warsaw có thể yêu cầu Mỹ triển khai thêm hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot tại biên giới Ba Lan–Ukraine. Ngoài ra, Ba Lan cũng đang chờ đợt bàn giao tiêm kích F-35 đầu tiên vào tháng 1 tới, với hy vọng có thể đẩy nhanh tiến độ.
Tại Warsaw, Thủ tướng Donald Tusk cho biết ông đã liên lạc với lãnh đạo Pháp và Anh, cả hai đều sẵn sàng hỗ trợ thêm cho Ba Lan, có thể thông qua hợp tác song phương hoặc trong khuôn khổ NATO. Về phía Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron xác nhận đã trao đổi trực tiếp với ông Trump về cả vụ UAV vừa qua và vụ không kích của Israel tại Qatar một ngày trước đó.
Đáng chú ý, trong lúc vụ UAV mới xảy ra, đặc phái viên Ukraine của ông Trump – Tướng Keith Kellogg – đang trên đường đến Ba Lan. Theo các nguồn tin, ông dự kiến sẽ tiếp tục sang thăm Ukraine trong vài ngày tới.
Các quan chức cho biết đây là lần đầu tiên NATO khai hỏa kể từ khi xung đột ở Ukraine bắt đầu. Các tiêm kích Ba Lan và Hà Lan đã chặn UAV, với sự hỗ trợ từ Đức, Italy và lực lượng đa quốc gia NATO. Warsaw đã kích hoạt Điều 4 của Hiệp ước NATO, cho phép khối họp tham vấn khẩn cấp khi an ninh một thành viên bị đe dọa.
Trong nội bộ Mỹ, ông Trump tiếp tục thúc đẩy đồng minh châu Âu gia tăng sức ép kinh tế lên Nga. Tại Washington hôm thứ Ba, ông kêu gọi châu Âu áp thuế 100% lên các quốc gia mua năng lượng Nga, chủ yếu là Trung Quốc và Ấn Độ. Các cuộc thảo luận có sự tham dự của quan chức Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao và Đại diện Thương mại Mỹ, cũng như đặc phái viên trừng phạt hàng đầu của EU David O’Sullivan.
Ông Trump cũng hé lộ rằng ông sắp có cuộc điện đàm mới với ông Putin, dự kiến “trong tuần này hoặc đầu tuần tới”. Điều đó khiến giới quan sát quốc tế thêm phần chú ý về những bước đi tiếp theo của Nhà Trắng trong bối cảnh cuộc chiến Nga–Ukraine và căng thẳng NATO–Moscow đang nóng hơn bao giờ hết.
Nga nói gì về vụ Ba Lan tố "UAV tấn công" xâm phạm lãnh thổ?
Ba Lan kích hoạt Điều 4 của NATO sau khi tố UAV Nga xâm nhập không phận
