Ông Trump bất ngờ giảm thuế hơn 200 thực phẩm: Mỹ đảo ngược chính sách giữa lúc giá cả leo thang

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 14/11 đã bất ngờ hạ thuế đối với hơn 200 mặt hàng thực phẩm – bao gồm các nhu yếu phẩm như cà phê, thịt bò, chuối và nước cam – trong bối cảnh sự lo ngại của người tiêu dùng Mỹ ngày càng gia tăng về chi phí đi chợ leo thang.

Các miễn trừ mới, có hiệu lực hồi tố từ nửa đêm thứ Năm, đánh dấu một sự đảo ngược mạnh mẽ của ông Trump, người từ lâu khẳng định rằng các mức thuế nhập khẩu diện rộng mà ông áp dụng hồi đầu năm không làm tăng lạm phát.

“Khi được hỏi về việc hạ thuế trên chuyên cơ Không lực Một tối thứ Sáu, ông Trump thừa nhận rằng các mức thuế ‘trong một số trường hợp’ có thể làm tăng giá”. Tuy nhiên, ông vẫn khẳng định rằng nước Mỹ hiện “gần như không có lạm phát”.

Đảng Dân chủ gần đây liên tiếp thắng lợi trong các cuộc bầu cử cấp bang và địa phương tại Virginia, New Jersey và New York City – nơi mối lo về khả năng chi trả, đặc biệt là giá thực phẩm, trở thành chủ đề trọng tâm của cử tri.

Ông Trump cũng cho biết với các phóng viên trên chuyên cơ rằng ông sẽ tiến hành chi trả 2.000 USD cho người Mỹ có thu nhập thấp và trung bình – khoản tiền sẽ được tài trợ từ doanh thu thuế quan vào một thời điểm nào đó trong năm tới. “Thuế quan cho phép chúng ta tạo ra một khoản cổ tức nếu muốn. Giờ chúng ta sẽ làm điều đó, đồng thời giảm nợ”, ông nói.

Chính quyền Trump hôm thứ Năm thông báo các thỏa thuận thương mại khung – khi hoàn tất – sẽ xóa bỏ thuế đối với một số loại thực phẩm và hàng nhập khẩu từ Argentina, Ecuador, Guatemala và El Salvador. Giới chức Mỹ kỳ vọng đạt thêm các thỏa thuận nữa trước cuối năm.

Danh sách công bố hôm thứ Sáu bao gồm những mặt hàng người tiêu dùng Mỹ mua thường xuyên cho bữa ăn gia đình – nhiều mặt hàng trong số đó đã tăng giá hai chữ số so với cùng kỳ năm ngoái. Danh sách có hơn 200 sản phẩm, từ cam, quả acai, ớt paprika đến ca cao, hóa chất dùng trong sản xuất thực phẩm, phân bón và thậm chí cả bánh lễ nhà thờ.

Nhà Trắng trong một bản thông tin cho biết quyết định này được đưa ra sau “những tiến bộ đáng kể mà Tổng thống đạt được trong việc đảm bảo điều kiện thương mại song phương mang tính có đi có lại hơn”.

Theo đó, ông Trump quyết định miễn thuế cho một số mặt hàng thực phẩm vì chúng không được trồng hoặc chế biến tại Mỹ, và nhờ việc hoàn tất 9 thỏa thuận khung, hai thỏa thuận thương mại có đi có lại và hai thỏa thuận đầu tư.

Theo dữ liệu CPI tháng 9 mới nhất, thịt bò xay đắt hơn gần 13%, trong khi bò bít tết đắt hơn gần 17% so với năm trước – mức tăng cao nhất trong hơn 3 năm, thời điểm lạm phát đạt đỉnh dưới thời Tổng thống tiền nhiệm, ông Joe Biden.

Dù Mỹ là nhà sản xuất thịt bò lớn, tình trạng thiếu gia súc kéo dài khiến giá thịt bò tăng cao.

Giá chuối tăng khoảng 7%, cà chua tăng 1%. Tổng chi phí thực phẩm dùng tại nhà tăng 2,7% trong tháng 9.

Các hiệp hội ngành hàng nhìn chung hoan nghênh quyết định miễn thuế, dù một số tỏ ra thất vọng vì sản phẩm của họ không nằm trong danh sách.

Bà Leslie Sarasin, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Thực phẩm FMI, nói: “Động thái này sẽ giúp người tiêu dùng – những người đang kỳ vọng tách cà phê buổi sáng trở nên dễ chịu hơn – cũng như các nhà sản xuất Mỹ vốn sử dụng nhiều sản phẩm này trong chuỗi cung ứng và dây chuyền sản xuất”.

Ông Chris Swonger, Chủ tịch Hội đồng Rượu Chưng Cất, chỉ trích việc loại trừ rượu từ EU và Anh khỏi danh sách miễn thuế là “đòn giáng mới đối với ngành dịch vụ Mỹ ngay khi mùa lễ hội bước vào giai đoạn cao điểm”.

“Rượu Scotch, Cognac và Whiskey Ireland đều là các sản phẩm nông nghiệp giá trị gia tăng không thể sản xuất tại Mỹ”, ông nói.

Khi được hỏi liệu có thêm thay đổi nào không, ông Trump trả lời: “Tôi không nghĩ là cần thiết. Chúng tôi chỉ mới giảm nhẹ một chút. Giá cà phê hơi cao, giờ sẽ sớm xuống thấp”.

Trọng tâm mới: Khả năng chi trả

Ông Trump đã làm đảo lộn hệ thống thương mại toàn cầu bằng việc áp thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ mọi quốc gia, cùng các mức thuế bổ sung tùy từng bang.

Trong nhiều tuần gần đây, ông tập trung mạnh vào vấn đề khả năng chi trả, đồng thời khẳng định rằng mọi chi phí tăng đều là hậu quả từ chính sách của ông Biden – chứ không phải từ thuế quan của ông.

Người tiêu dùng ngày càng khó chịu vì giá chợ cao, mà theo các nhà kinh tế, một phần đến từ thuế nhập khẩu – và có thể tăng thêm trong năm tới khi doanh nghiệp bắt đầu chuyển toàn bộ chi phí thuế quan vào giá bán.

Ông Richard Neal, nghị sĩ Dân chủ và là nhân vật cấp cao nhất của Ủy ban Thuế vụ Hạ viện, nói rằng chính quyền Trump đang “dập tắt ngọn lửa mà chính họ đã châm và coi đó là thành tích”.

Ông nói: “Chính quyền Trump cuối cùng đã thừa nhận điều mà tất cả chúng ta đều biết từ đầu: Cuộc chiến thương mại của Trump đang làm tăng chi phí cho người dân. Kể từ khi áp các mức thuế này, lạm phát đã tăng và sản xuất đã thu hẹp tháng này qua tháng khác”.

Theo Reuters