Hôm thứ Năm (22/7) theo giờ Mỹ, Nhà Trắng tuyên bố, họ "vô cùng thất vọng" trước việc Trung Quốc từ chối kế hoạch tiến hành cuộc điều tra giai đoạn hai của Tổ chức Y tế Thế giới về truy xuất nguồn gốc của SARS-CoV-2 và coi quyết định này là "rất vô trách nhiệm và gây nguy hiểm". Một quan chức y tế cấp cao của Trung Quốc hôm 22/7 cho biết Trung Quốc không chấp nhận kế hoạch truy xuất nguồn gốc SARS-CoV-2 giai đoạn 2 của WHO, nói một số khía cạnh của kế hoạch này là "coi thường kiến thức thông thường và phản khoa học".
Bà Jen Psaki, Thư ký Báo chí Nhà Trắng đã nói tại cuộc họp báo thường kỳ được tổ chức tại Nhà Trắng hôm 22/7 rằng Mỹ ủng hộ giai đoạn hai của kế hoạch truy xuất nguồn gốc SARS-CoV-2 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kế hoạch này hướng tới việc đảm bảo các nghiên cứu này là khoa học, minh bạch, do các chuyên gia lãnh đạo và đáng tin cậy. Bà nói nói rằng việc Trung Quốc từ chối kế hoạch này là không thể chấp nhận được.
"Chúng tôi vô cùng thất vọng. Lập trường của họ là vô trách nhiệm và nói thẳng ra là nguy hiểm", bà Jen Psaki nói.
 |
Ngày 15/6, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom kêu gọi Trung Quốc hãy cung cấp dữ liệu gốc về giai đoạn đầu của dịch bệnh và hợp tác điều tra (Ảnh: WHO). |
Người phát ngôn Nhà Trắng này cho biết, giai đoạn đầu của cuộc nghiên cứu của WHO về nguồn gốc của SARS-CoV-2 đã không thu được từ Trung Quốc những dữ liệu và quyền truy cập "cần thiết" theo như quan điểm của Mỹ. Do đó, Mỹ tiếp tục kêu gọi Trung Quốc hợp tác trong vấn đề này.
"Cùng với các quốc gia thành viên khác trên khắp thế giới, chúng tôi tiếp tục kêu gọi Trung Quốc hãy cung cấp các dữ liệu và mẫu cần thiết. Đây là điều vô cùng quan trọng để chúng ta có thể biết cách ngăn chặn đại dịch tiếp theo. Đây là cách cứu sống nhiều người trong tương lai. Bây giờ không phải là lúc thiết lập các trở ngại”, bà Jen Psaki nói.
Jen Psaki chỉ ra rằng không chỉ một mình nước Mỹ yêu cầu Trung Quốc làm như vậy. Bà nói, các quốc gia đối tác của Mỹ ở nhiều nơi, bao gồm các quốc gia thuộc Tập đoàn các nước Công nghiệp phát triển (G7) và các tổ chức quốc tế đều đang kêu gọi Trung Quốc hợp tác trong giai đoạn hai của cuộc nghiên cứu truy xuất nguồn gốc SARS-CoV-2.
 |
Viện Virus Vũ Hán, nơi bị nghi ngờ có thể xảy ra sự cố rò rỉ virus (Ảnh: AP). |
Trong tháng 7 này, WHO đã đưa ra đề nghị tiến hành giai đoạn hai của cuộc điều tra nghiên cứu về nguồn gốc của loại coronavirus chủng mới (SARS-CoV-2) ở Trung Quốc, bao gồm tiến hành thanh tra các phòng thí nghiệm và chợ ở Vũ Hán. Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm thứ Năm tuần trước (15/7) lên tiếng yêu cầu Trung Quốc cần phải công khai và minh bạch hơn, đồng thời cung cấp thêm dữ liệu gốc về loại virus này trong mấy ngày đầu tiên khi phát hiện ra nó.
Nhưng ông Tăng Ích Tân (Zeng Yixin), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế và Sức khỏe Quốc gia (tức Thứ trưởng Bộ Y tế) Trung Quốc, tuyên bố trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm 22/7: “Chúng tôi sẽ không chấp nhận một kế hoạch truy xuất nguồn gốc như vậy vì nó coi thường kiến thức chung và phản lại khoa học ở một số khía cạnh”. Quan chức lãnh đạo cấp cao của cơ quan Y tế Trung Quốc này nhắc lại lập trường của Trung Quốc trước đó, cho rằng “một số dữ liệu không thể được chia sẻ là do các cân nhắc về quyền riêng tư”.
 |
Ông Tăng Ích Tân, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế và Sức khỏe Trung Quốc tuyên bố không chấp nhận kế hoạch truy xuất SARS-CoV-2 giai đoạn hai của WHO (Ảnh: China.com). |
Tại cuộc họp báo, ông Tăng Ích Tân đã cùng các quan chức và chuyên gia Trung Quốc khác thúc giục WHO mở rộng công tác truy xuất nguồn gốc ra các quốc gia khác ngoài Trung Quốc.
Ông Lương Vạn Niên (Liang Wannian), người đứng đầu phía Trung Quốc của Nhóm chuyên gia hỗn hợp của WHO – Trung Quốc về truy xuất nguồn gốc SARS-CoV-2 hồi đầu năm nay, nói rằng giả thuyết virus rò rỉ trong phòng thí nghiệm không thể được loại bỏ hoàn toàn, nhưng lại đề nghị rằng “các quốc gia khác cũng cần điều tra khả năng SARS-CoV-2 bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm của họ”. Dường như ông ám chỉ đến việc hàng triệu người Trung Quốc kí tên vào thư ngỏ gửi WHO yêu cầu điều tra rò rỉ virus tại một căn cứ sinh học ở Mỹ.
Tại cuộc họp báo, người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki đã không trực tiếp trả lời câu hỏi về hậu quả của việc Trung Quốc từ chối hợp tác với WHO tiến hành giai đoạn hai cuộc điều tra truy xuất SARS-CoV-2. Bà nói: “Rõ ràng Trung Quốc đã không hoàn thành nghĩa vụ của mình và trọng tâm của chính quyền Joe Biden là thiết lập các nỗ lực và sự hỗ trợ đa phương, gây áp lực lên Trung Quốc”, đồng thời thẳng thừng tuyên bố hành động của Trung Quốc là "không thể chấp nhận được và nguy hiểm".
 |
Ông Lương Vạn Niên (trái) bắt tay các thành viên Nhóm điều tra truy xuất nguồn gốc SARS-CoV-2 trước cuộc họp báo công bố kết quả, tháng 2/2021 (Ảnh: AP). |
Vào ngày 26 tháng 5 năm nay, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã yêu cầu các cơ quan tình báo nước này gia tăng gấp bội nỗ lực của họ để thu thập và phân tích thông tin về nguồn gốc của coronavirus chủng mới (SARS-CoV-2) gây ra dịch bệnh COVID-19 và báo cáo cho ông biết liệu coronavirus chủng mới có nguồn gốc từ động vật hay do một sự cố trong phòng thí nghiệm trong vòng ba tháng sau đó. Hiện chỉ còn hơn 30 ngày nữa là hết hạn 90 ngày mà ông Joe Biden đề ra.
Hồi tháng 6, Tổng Giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom đã thay đổi lập trường tán thành quan điểm của chính phủ Trung Quốc trước đây bằng việc lên tiếng cho rằng không loại trừ việc rò rỉ virus từ phòng thí nghiệm Vũ Hán ở Trung Quốc.
Ngày 15/7, ông Tedros Adhanom lại thừa nhận WHO đã loại trừ quá sớm khả năng virus bị rò rỉ và ông sẽ công khai tuyển dụng các chuyên gia cho cuộc điều tra truy xuất nguồn gốc SARS-CoV-2 giai đoạn hai, tập trung vào các cuộc điều tra các phòng thí nghiệm và chợ thủy sản Hoa Nam ở Vũ Hán.
Ông cũng kêu gọi Trung Quốc hãy cung cấp dữ liệu gốc về giai đoạn đầu của dịch bệnh và còn tiết lộ rằng giai đoạn đầu của cuộc điều tra đã bị ảnh hưởng vì không nhận được các dữ liệu gốc về mấy ngày đầu tiên sau khi dịch bệnh bùng phát ở Trung Quốc.
