Ông Trump hy vọng sẽ thuyết phục ông Putin chấp nhận lệnh ngừng bắn 30 ngày do Mỹ đề xuất và tiến tới chấm dứt vĩnh viễn cuộc xung đột kéo dài 3 năm này. Một quan chức Nhà Trắng cho biết hai nhà lãnh đạo đã có cuộc điện đàm từ lúc 10h00 sáng (22h00 giờ VN).
"Cuộc gọi diễn ra tốt đẹp và vẫn đang được tiến hành", Dan Scavino, phó chánh văn phòng Nhà Trắng, viết trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X. Chưa có bình luận nào từ Điện Kremlin.
Ukraine đã đồng ý ngừng bắn trong cuộc xung đột lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến II, trong đó hàng trăm nghìn người đã thiệt mạng hoặc bị thương, hàng triệu người phải di dời và các thị trấn đã bị biến thành đống đổ nát.
Tuần trước, ông Putin cho biết ông ủng hộ về nguyên tắc đề xuất của Washington về lệnh ngừng bắn 30 ngày nhưng lực lượng của ông sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi một số điều kiện quan trọng được giải quyết.
Ông Trump hy vọng sẽ đảm bảo tiến triển hướng tới một kế hoạch hòa bình dài hạn hơn, mà ông đã ám chỉ có thể bao gồm nhượng bộ lãnh thổ của Kiev và kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine.
"Nhiều yếu tố của thỏa thuận cuối cùng đã được thống nhất, nhưng vẫn còn nhiều điều chưa đạt được", ông Trump cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội vào hôm đầu tuần này. "Mỗi tuần có 2.500 binh lính tử vong, từ cả hai phía, và điều đó phải chấm dứt ngay bây giờ".
Điện Kremlin cho biết trước cuộc điện đàm rằng các nhà lãnh đạo Mỹ và Nga sẽ thảo luận về việc giải quyết xung đột ở Ukraine và bình thường hóa quan hệ giữa hai nước, và họ sẽ nói chuyện "cho đến khi nào họ thấy cần thiết".
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết đã có "sự hiểu biết nhất định" giữa hai nhà lãnh đạo, dựa trên cuộc điện đàm họ đã tổ chức vào ngày 12/2 và các cuộc tiếp xúc cấp cao sau đó giữa hai nước.
"Nhưng cũng có rất nhiều câu hỏi liên quan đến việc bình thường hóa hơn nữa quan hệ song phương của chúng ta và giải quyết vấn đề Ukraine. Tất cả những điều này sẽ phải được hai Tổng thống thảo luận", ông Peskov nói với các phóng viên.
Ông Zelensky khẳng định không thương lượng về chủ quyền
Cuộc điện đàm Trump-Putin đã khiến các đồng minh truyền thống của Mỹ tỏ ra cảnh giác.
Ukraine và các đồng minh phương Tây từ lâu đã mô tả cuộc chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga là hành động chiếm lãnh thổ và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cáo buộc ông Putin cố tình kéo dài chiến tranh.
Ông Zelensky nói rằng chủ quyền của đất nước ông là không thể thương lượng và Nga phải giao nộp lãnh thổ mà họ đã chiếm giữ. Ông nói rằng tham vọng của Moscow sẽ không dừng lại ở Ukraine nếu họ được phép giữ lại lãnh thổ mà họ đã chiếm giữ.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen trong hôm 18/3 cảnh báo rằng Nga đã mở rộng đáng kể năng lực sản xuất công nghiệp quân sự của mình để chuẩn bị cho "cuộc đối đầu trong tương lai với các nền dân chủ châu Âu".
Nga đã sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014 và kiểm soát hầu hết bốn khu vực miền Đông Ukraine sau khi xung đột bùng phát vào tháng 2/2022. Nước này kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine.
Ông Putin cho biết ông đã gửi quân vào Ukraine vì sự bành trướng dần dần của NATO đe dọa đến an ninh của Nga. Ông đã yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập liên minh quân sự phương Tây.
Ông Putin cũng nói rằng Nga phải giữ quyền kiểm soát lãnh thổ Ukraine mà họ đã chiếm giữ, rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây nên được nới lỏng và Kiev phải tổ chức một cuộc bầu cử Tổng thống. Ông Zelensky, được bầu vào năm 2019, cai trị theo thiết quân luật mà ông áp đặt vì chiến tranh.
Ông Trump đã đưa Mỹ xích lại gần Moscow hơn kể từ khi nhậm chức trong khi xa lánh các đồng minh bằng đòn thuế quan và các đề xuất sáp nhập Canada, tiếp quản Greenland. Ông đã bày tỏ mối quan hệ thân thiết với ông Putin, đồng thời chính quyền của cũng tuyên bố sẵn sàng tăng áp lực lên Điện Kremlin để chấm dứt chiến tranh.
EU có thể tiếp quản các đài RFE/RL bị ảnh hưởng bởi quyết định của ông Trump
Ông Trump tiết lộ thêm chi tiết sẽ có trong cuộc điện đàm với lãnh đạo Nga
