Trang tin Đa Chiều (Dwnews) ngày 21/11 dẫn nguồn hãng tin Anh Reuters cùng ngày cho biết, các nguồn tin nói chính quyền của Tổng thống Trump dự định đưa thêm 4 công ty Trung Quốc vào danh sách đen của Lầu Năm Góc, hạn chế họ tiếp xúc với các nhà đầu tư Mỹ với lý do các công ty này được quân đội Trung Quốc hỗ trợ.
Reuters cho rằng chính quyền ông Trump đang tìm cách củng cố di sản chính sách Trung Quốc của phe diều hâu trong những ngày còn lại trước khi kết thúc nhiệm kỳ trong Nhà Trắng.
Về thời gian của các lệnh trừng phạt, bản tin dẫn lời một quan chức chính phủ Mỹ và một người giấu tên thông thạo với vấn đề này nói rằng quyết định này vẫn chưa được công bố và có thể được công bố sớm nhất vào ngày 20/11 theo giờ địa phương, nhưng nó cũng có thể được công bố vào tuần tới.
Nếu các lệnh trừng phạt được thực hiện, số lượng các công ty Trung Quốc bị ảnh hưởng sẽ tăng lên 35, trong đó có các công ty khổng lồ như Hikvision, China Telecom và China Mobile...
Ngay từ tháng 6 năm nay, Bộ Quốc phòng Mỹ đã đưa 20 công ty Trung Quốc bao gồm Huawei và Hikvision vào danh sách các công ty "do quân đội Trung Quốc sở hữu và kiểm soát". Đến tháng 8, thêm 11 công ty bao gồm Tập đoàn Xây dựng Giao thông Trung Quốc, Tổng công ty Tam Hiệp Trung Quốc và Tập đoàn Sinochem đã được thêm vào danh sách bị trừng phạt.
 |
Danh sách 20 công ty liên quan đến PLA bị Lầu Năm Góc trừng phạt theo Luật Ủy quyền Quốc phòng năm 1999 (Ảnh: Guancha). |
Vào ngày 12/11, chính phủ của ông Trump đã ban hành một lệnh hành pháp cấm các nhà đầu tư Mỹ đầu tư vào các công ty do quân đội Trung Quốc sở hữu hoặc kiểm soát. Đây được coi là động thái mới nhất của chính quyền Donald Trump nhằm gia tăng sức ép lên Trung Quốc sau bầu cử ở Mỹ.
Tuy nhiên, các bản tin của Reuters cho rằng do phạm vi hạn chế của lệnh hành pháp và sự không chắc chắn về lập trường của chính phủ Joe Biden sắp tới, nên chưa chắc các công ty này sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Trang tin Guancha (Nhà quan sát) của Trung Quốc ngày 21/11 đưa tin về vụ này cho rằng, do đã bị "tuyên bố thất bại trong bầu cử" và sau đó kiện tụng ở nhiều bang mà không có kết quả, ông Trump có khả năng sẽ không thể ở lại Nhà Trắng sau ngày 20/1 năm sau. Nhưng lúc này, ông vẫn không ngừng nhắm vào các công ty Trung Quốc.
Vào ngày 21/11, chính quyền của ông Trump đang có kế hoạch đưa thêm 4 công ty Trung Quốc vào “danh sách đen” của Bộ Quốc phòng Mỹ, coi họ là “thuộc sở hữu hoặc do quân đội Trung Quốc kiểm soát" nhằm hạn chế sự tiếp xúc giữa các công ty Trung Quốc này với các nhà đầu tư Mỹ. “Động thái này của chính quyền Trump là một nỗ lực nhằm tiếp tục củng cố chính sách diều hâu cứng rắn với Trung Quốc trước khi kết thúc nhiệm kỳ”.
Bài báo viết, ngay từ ngày 24/6 năm nay, Bộ Quốc phòng Mỹ đã quyết định lập một danh sách, liệt kê 20 công ty hàng đầu của Trung Quốc là "thuộc sở hữu hoặc sự kiểm soát" của quân đội Trung Quốc. Vào ngày 28/8, thêm 11 công ty mới của Trung Quốc đã được thêm vào "danh sách" được công bố trên trang web chính thức của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Trong tuyên bố của mình, Bộ Quốc phòng Mỹ vào thời điểm đó cũng tuyên bố rằng Lầu Năm Góc “quyết tâm làm nổi bật và chống lại chiến lược phát triển kết hợp quân sự-dân sự” của Trung Quốc, chĩa mũi nhọn vào các công ty, trường đại học và các dự án nghiên cứu của Trung Quốc, tuyên bố rằng các thực thể này “thông qua việc chiếm lấy và phát triển các công nghệ tiên tiến và kiến thức chuyên môn để hỗ trợ mục tiêu hiện đại hóa của quân đội Trung Quốc”. Tuyên bố cuối cùng đe dọa rằng Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ tiếp tục cập nhật danh sách trong những tình hình thích hợp.
Guancha lưu ý, điều đáng chú ý là động thái chính sách lớn đầu tiên của ông Trump sau "thất bại bầu cử" cũng nhằm vào các công ty Trung Quốc. Vào ngày 12/11, theo giờ địa phương, trang web chính thức của Nhà Trắng đã ban hành một lệnh hành pháp do Tổng thống Donald Trump ký, nội dung cấm các nhà đầu tư Mỹ đầu tư vào các công ty liên quan đến quân đội Trung Quốc, chính thức có hiệu lực vào ngày 11/1/2021 và cho phép các nhà đầu tư thoái vốn các khoản đầu tư có liên quan trước tháng 11 năm 2021.
Ngoài việc cấm các nhà đầu tư Mỹ thực hiện mọi giao dịch cổ phiếu các công ty có liên hệ với quân đội Trung Quốc, lệnh này cũng quy định rằng khi một công ty Trung Quốc được công nhận là "công ty quân sự Trung Quốc", người Mỹ cũng sẽ không được mua hoặc bán cổ phiếu của các công ty này trong vòng 60 ngày sau đó.
 |
11 công ty liên quan đến PLA bị Lầu Năm Góc đưa vào danh sách đen trừng phạt đợt thứ 2 (Ảnh: Guancha). |
Vào thời điểm đó, phân tích của Reuters chỉ ra rằng mặc dù ông Trump đang bận rộn với các vụ kiện tụng bầu cử, hành động này cho thấy rằng ông vẫn đang cố gắng sử dụng những ngày tháng còn lại của nhiệm kỳ để tiếp tục đàn áp Trung Quốc, điều này có thể làm trầm trọng thêm mối quan hệ vốn đã đáng lo ngại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Đồng thời, Reuters cũng trích dẫn ý kiến của một số chuyên gia rằng lệnh hành chính không có khả năng gây ra những tác động nghiêm trọng đối với các công ty Trung Quốc này.
Guancha viết, đáp lại mệnh lệnh hành pháp do ông Trump ký vào ngày 12/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân ngày 13/11 ra tuyên bố cho rằng chính phủ Mỹ đã “vu khống ác ý chính sách phát triển kết hợp quân sự-dân sự của Trung Quốc vì động cơ chính trị, lạm dụng quyền lực quốc gia, đàn áp một cách vô lý các công ty Trung Quốc, vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cạnh tranh thị trường và các quy tắc kinh tế và thương mại quốc tế, đồng thời can thiệp nghiêm trọng vào việc hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư bình thường giữa Trung Quốc và Mỹ. Động thái này sẽ không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc, mà còn cả lợi ích của các nhà đầu tư từ tất cả các nước, trong đó có Mỹ”.
Uông Văn Bân cũng nhấn mạnh: “Trung Quốc kêu gọi Mỹ có quan điểm đúng đắn về chính sách phát triển kết hợp quân sự-dân sự của Trung Quốc, chấm dứt hành động sai trái là cố ý trấn áp một số công ty Trung Quốc với lý do an ninh quốc gia và bãi bỏ các quyết định sai trái có liên quan. Chúng tôi sẽ kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc”.
