Nga phô diễn sức mạnh chống hạm ở Bắc Cực bằng vụ phóng tên lửa P-800 từ hệ thống Bastion

Các bệ phóng tên lửa hành trình Bastion của Nga trên quần đảo Franz Josef Land, Bắc Cực, đã khai hỏa các đòn tấn công bằng tên lửa P-800 vào mục tiêu giả định trong khuôn khổ cuộc tập trận Zapad 2025. Các hệ thống này được sử dụng để thiết lập vùng hạn chế tiếp cận và cơ động tại khu vực, bảo vệ đường bờ biển Bắc Cực dài hơn 600 km.

Chỉ trong vài phút sau khi được triển khai, các bệ phóng Bastion đã chiếm lĩnh vị trí khai hỏa và phóng đi những quả tên lửa đạt vận tốc Mach 2,5 với tầm bắn 800 km. Hải quân Nga hiện phụ thuộc nhiều vào các tổ hợp tên lửa phòng thủ bờ biển nhằm tạo thế đối trọng bất đối xứng với lực lượng hải quân hùng hậu của các đối thủ phương Tây.

Sau khi Liên Xô tan rã, hạm đội mặt nước Nga đã thu hẹp nhanh chóng, khiến lực lượng này khó có thể tự đảm bảo phòng thủ mà không có sự hỗ trợ của các khí tài đặt trên đất liền.

Nga vẫn duy trì lợi thế đáng kể so với các đối thủ trong năng lực tác chiến của các loại tên lửa hành trình chống hạm phóng từ đất liền và trên biển. Phiên bản mới P-800M được nâng cấp với khả năng cơ động vượt trội và tầm bắn mở rộng so với các biến thể trước đó.

Dù vậy, P-800 đã bắt đầu được thay thế bằng dòng tên lửa hành trình chống hạm mới nhất của Hải quân Nga – Zircon, lô đầu tiên được bàn giao vào tháng 12/2019. Zircon đã được triển khai trên tàu mặt nước và tàu ngầm, song một hệ thống phóng di động trên bộ tương tự Bastion (dành cho P-800) vẫn đang trong quá trình phát triển.

Tên lửa Zircon không chỉ có tầm bắn xa hơn – đạt 1.000 km so với 800 km của P-800 – mà còn nhanh gấp nhiều lần, đạt tốc độ Mach 9, cùng khả năng cơ động vượt trội. Tuy nhiên, P-800 vẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục sản xuất và có thể được đầu tư nâng cấp thêm, bởi chi phí chế tạo được ước tính thấp hơn đáng kể so với Zircon.

Một biến thể phóng từ trên không của P-800 từng được phát triển và sản xuất cho Không quân Ấn Độ dưới tên gọi BrahMos, nhưng loại này chưa từng được biên chế trong quân đội Nga. Hiện tại, một biến thể phóng từ trên không của Zircon cũng đang được nghiên cứu và phát triển.