Nga hôm 10/12 cho biết họ vẫn đang chờ câu trả lời chính thức từ Washington về đề xuất của Tổng thống Vladimir Putin nhằm cùng nhau duy trì hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân Nga–Mỹ cuối cùng còn lại, vốn chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa sẽ hết hạn.
New START, dự kiến chấm dứt vào ngày 5/2/2026, giới hạn số đầu đạn hạt nhân chiến lược mà Mỹ và Nga được phép triển khai, cũng như số tên lửa và máy bay ném bom đặt trên đất liền hoặc tàu ngầm dùng để mang chúng.
Ông Putin hồi tháng 9 đã đề nghị tự nguyện gia hạn thêm một năm việc tuân thủ các giới hạn mà hiệp ước đặt ra đối với vũ khí hạt nhân chiến lược. Ông Donald Trump hồi tháng 10 nói rằng đề xuất này “nghe có vẻ hợp lý”.
“Chúng ta còn chưa đầy 100 ngày trước khi New START hết hạn”, ông Sergei Shoigu, thư ký Hội đồng An ninh Liên bang Nga, cho biết.
“Chúng tôi đang chờ phản hồi”, ông Shoigu nói với báo giới. Ông thêm rằng đề xuất của Moscow là cơ hội để ngăn chặn “xu hướng hủy hoại” đang tồn tại trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí hạt nhân.
Nga và Mỹ hiện sở hữu hơn 10.000 đầu đạn hạt nhân – chiếm 87% toàn bộ kho vũ khí hạt nhân toàn cầu. Trung Quốc là cường quốc hạt nhân lớn thứ ba thế giới với khoảng 600 đầu đạn, theo Liên đoàn Các nhà khoa học Mỹ.
Các hiệp ước kiểm soát vũ khí giữa Moscow và Washington ra đời từ nỗi lo chiến tranh hạt nhân sau Khủng hoảng Tên lửa Cuba năm 1962. Cơ chế minh bạch hơn về kho vũ khí của đối phương nhằm giảm nguy cơ hiểu lầm và làm chậm cuộc chạy đua vũ trang.
Giờ đây, khi tất cả các cường quốc hạt nhân lớn đều tìm cách hiện đại hóa kho vũ khí của mình, còn Nga và phương Tây đối đầu chiến lược suốt hơn một thập kỷ qua – đặc biệt liên quan đến mở rộng NATO và cuộc chiến ở Ukraine – gần như toàn bộ các hiệp ước đã sụp đổ. Mỗi bên đổ lỗi cho bên còn lại.
Trong Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Mỹ, chính quyền Trump cho biết họ muốn “tái lập ổn định chiến lược với Nga” – cách nói khác cho việc mở lại các cuộc thảo luận về kiểm soát vũ khí hạt nhân chiến lược.
Bà Rose Gottemoeller, trưởng đoàn đàm phán Mỹ cho hiệp ước New START, viết trong bài phân tích đăng trên Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí tháng này rằng Washington sẽ có lợi nếu tiếp tục thực thi hiệp ước cùng với Moscow.
“Lợi ích đối với Mỹ là có thêm thời gian để quyết định cách xử lý việc Trung Quốc gia tăng năng lực hạt nhân, trong khi không phải đồng thời lo lắng về những triển khai mới từ Nga”, bà Gottemoeller nói.
Ông Trump cảnh báo Ukraine không có cửa thắng, hối thúc ông Zelensky chấp nhận kế hoạch hòa bình
Máy bay Trung–Nga đồng loạt xâm nhập vùng nhận dạng phòng không Hàn Quốc
F-35 Na Uy kết thúc đợt triển khai tiền tuyến sát Nga: Nhiệm vụ đằng sau là gì?
Theo Reuters
