Đầu tháng 7, các nguồn tin chưa được xác nhận từ truyền thông Nga cho biết kế hoạch cho việc loại biên sớm tàu sân bay duy nhất của Hải quân Nga, tàu Đô đốc Kuznetsov, đang được xem xét, và rằng công tác nâng cấp, hiện đại hóa con tàu này đã bị đình chỉ từ lâu. Thông tin này trùng khớp với các báo cáo trước đó hồi tháng 9/2024 rằng một phần thủy thủ đoàn của Đô đốc Kuznetsov đã được tái bố trí để thành lập một tiểu đoàn lính thủy đánh bộ mới.
Điều này có thể là kết quả của việc tăng cường tự động hóa và giảm nhu cầu nhân sự sau khi tái trang bị, nhưng cũng có thể phản ánh khả năng Nga không có kế hoạch đưa tàu sân bay này trở lại hoạt động trong tương lai gần.
Trong khi đó, vẫn còn tồn tại những nghi vấn nghiêm trọng về năng lực của ngành công nghiệp đóng tàu Nga trong việc đại tu tàu Đô đốc Kuznetsov, đặc biệt nếu so sánh với Trung Quốc – quốc gia láng giềng hiện đã có 2 tàu sân bay cùng loại đang hoạt động. Tuy nhiên, nếu được nâng cấp và trang bị các máy bay hiện đại, việc đưa con tàu trở lại tuyến đầu có thể mang lại những cơ hội đáng kể cho ngành công nghiệp quốc phòng Nga trong tương lai.
Việc loại biên Đô đốc Kuznetsov mà không có tàu thay thế chắc chắn sẽ vấp phải phản đối gay gắt trong nước. Kinh nghiệm vận hành tàu sân bay đã được tích lũy qua nhiều thập kỷ cùng với số tiền đầu tư khổng lồ, hơn nữa tài liệu chính thức “Những nguyên tắc cơ bản trong chính sách nhà nước về hoạt động hải quân đến năm 2030” của Nga nêu rõ rằng cả Hạm đội phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương đều phải có tàu sân bay.
Quan trọng hơn, việc duy trì năng lực triển khai tàu sân bay không chỉ giúp Nga thực hiện các cuộc tập trận phức tạp với hai đối tác chiến lược có hạm đội tàu sân bay là Trung Quốc và Ấn Độ, mà còn cho phép Nga tiếp tục xuất khẩu các sản phẩm liên quan đến tàu sân bay cho Ấn Độ và các khách hàng tiềm năng khác.
Ngành quốc phòng Nga đã thu về 2,35 tỷ USD từ thương vụ bán tàu sân bay INS Vikramaditya cho Ấn Độ, và hơn 2 tỷ USD nữa từ hợp đồng cung cấp tiêm kích tàu sân bay MiG-29K, chưa kể các hợp đồng nhỏ hơn như đơn đặt hàng 14 trực thăng cảnh báo sớm Ka-31.
Do Ấn Độ không muốn mua sắm lớn cho chương trình tàu sân bay từ phía Trung Quốc hay Mỹ vì lý do chính trị, Nga nổi lên cùng Pháp là hai nhà cung cấp tiềm năng duy nhất. Tuy nhiên, Pháp lại phụ thuộc nhiều vào Mỹ về công nghệ tàu sân bay, đặc biệt là hệ thống cảnh báo sớm trên không E-2.
Hơn nữa, ngành công nghiệp tiêm kích Pháp đang tụt hậu, chưa có máy bay chiến đấu thế hệ sau thứ 4 nào dự kiến đi vào hoạt động trước những năm 2040–2050. Điều này có nghĩa là tàu sân bay thế hệ mới của Pháp, dự kiến biên chế năm 2038, vẫn sẽ chỉ được trang bị tiêm kích Rafale – loại máy bay ra mắt từ năm 2001 và hiện bị đánh giá là lạc hậu hơn hẳn so với các đối thủ tiên tiến của Trung Quốc, Mỹ và Nga.
Đây chính là cơ hội lớn để Nga tiếp thị tiêm kích thế hệ thứ 5 dành cho tàu sân bay tới Ấn Độ, cùng nhiều hệ thống khác.
Nhiều báo cáo từ nguồn tin Nga và Ấn Độ từ tháng 2 đến nay xác nhận rằng các cuộc đàm phán đang được tiến hành về việc bán tiêm kích thế hệ 5 Su-57 cho Không quân Ấn Độ, bao gồm cả thỏa thuận sản xuất theo giấy phép tại chỗ và chuyển giao toàn bộ mã nguồn.
Tương tự như việc Ấn Độ từng mua MiG-29 phiên bản trên không rồi sau đó mua tiếp MiG-29K phiên bản trên tàu sân bay, một biến thể Su-57 dành cho tàu sân bay cũng có thể rất hấp dẫn. Đây có thể sẽ là lựa chọn duy nhất để Ấn Độ sở hữu tiêm kích tàng hình trên tàu sân bay trước thập niên 2040.
Các quan chức Nga nhiều lần đề cập khả năng phát triển Su-57 phiên bản tàu sân bay, vừa để thay thế những chiếc Su-33 đã lạc hậu, vừa mở ra cơ hội xuất khẩu. Nếu không có tàu sân bay, Nga sẽ không thể quảng bá hiệu quả các thế hệ tiêm kích hạm mới và những hệ thống liên quan cho Ấn Độ hay các khách hàng khác. Điều này có thể khiến Nga đánh mất nguồn doanh thu tiềm năng lớn hơn nhiều so với khoản tiết kiệm từ việc loại biên Đô đốc Kuznetsov.
Việc cho nghỉ hưu con tàu này mà không có phương án thay thế đồng nghĩa với việc Nga sẽ bị loại khỏi cuộc chơi như một nhà cung cấp uy tín trong lĩnh vực máy bay và công nghệ tàu sân bay trong tương lai.
Nga bổ sung "Quái thú thép" vào lực lượng tiền tuyến: T-90M có sức mạnh ra sao?
Venezuela bị vây hãm: Liệu Nga có điều "Thiên nga trắng" Tu-160 tới bảo vệ?
