Mỹ quyết đuổi theo Nga, thành lập Bộ tư lệnh không gian bất chấp chi phí

VietTimes -- Ngày 21.12.2018,  Không quân Mỹ đã giành được chiến thắng trong đề xuất mới nhất của Lầu Năm Góc về việc thành lập lực lượng Không gian, khi lực lượng này sẽ trực thuộc Bộ Không quân chứ không trở thành một lực lượng độc lập.
Lầu Năm Góc phát triển lực lượng Không gian trực thuộc Bộ Không quân. Ảnh minh họa Bkeaking Defense.
Lầu Năm Góc phát triển lực lượng Không gian trực thuộc Bộ Không quân. Ảnh minh họa Bkeaking Defense.

Khi hiều quan chức Không quân muốn giữ ưu thế và vị trí hiện tại của mình trong các chiến dịch không gian và không muốn tạo ra một lực lượng mới, thì kế hoạch được đệ trình vào cuối năm để đưa vào nhu cầu chi tiêu ngân sách năm 2020 - sẽ giữ Lực lượng Không gian nằm trong quyền kiểm soát của Bộ Không quân, thay vì tạo ra một lực lượng hoàn toàn độc lập.

Kế hoạch thành lập lực lượng Không gian theo hướng, bộ tư lệnh không gian sẽ nằm dưới quyền chỉ huy của một tham mưu trưởng không quân, đồng tham gia trong Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân, giữ một ghế quan trọng trong việc bàn thảo các vấn đề chiến lược cùng các tham mưu trưởng quyền lực khác.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Patrick Shanahan cho biết ông muốn có một Bộ tư lệnh không gian tinh nhuệ, với một đội ngũ nhỏ những nhân viên tuyển chọn từ những văn phòng trong lực lượng vũ trang, nhằm chi tiêu nhiều hơn cho công nghệ và mức chi tiêu trên tổng chi phí càng thấp càng tốt.

Tướng không quân 3 sao đã nghỉ hưu David Deptula, chủ nhiệm Viện Mitchell cho biết: "mặc dù Lực lượng Không gian phù hợp hơn khi là một bộ phận hoàn toàn riêng biệt. Nhưng điều đó vẫn đỏi hỏi chí phí lớn mà không có bất kỳ đóng góp trực tiếp nào nhằm tăng cường khả năng tấn công/phòng thủ của quân đội Mỹ trên quỹ đạo không gian". Tất cả những điều mà Lực lượng Không gian có thể làm được vốn đã được tiến hành trong Không quân.

Đưa Lực lượng Không gian trực thuộc Lực lượng Không quân là cách tiếp cận đơn giản và ít tốn kém nhất, Mark Cancian, cố vấn cao cấp thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết.

Nhưng giảm chi phí không có nghĩa là hoàn toàn miễn phí, ông Cancian đã chỉ ra những vấn đề phải giải quyết trong tương lai: “Về cơ bản, tôi nghĩ rằng trong lực lượng Không quân đã có một số cơ cấu tổ chức không gian và Lực lượng Không gian sẽ tái cấu trúc nó, lực lượng mới sẽ cần doanh trại huấn luyện, hệ thống trường lớp đào tạo, học thuyết chỉ huy, hậu cần kỹ thuật, lực lượng tuyển dụng... chi phí sẽ nằm ở mức trung bình theo những ước tính khác nhau.

Không quân chính thức dự tính chi phí hình thành Lực lượng Không gian độc lập khoảng 13 tỷ USD, mặc dù các chuyên gia độc lập về kinh tế quân sự đặt câu hỏi đối về cách tính chi phí này. Chuyên gia Todd Harrison thuộc Viện nghiên cứu Chiến lược và quốc tế (CSIS) đã thực hiện một nghiên cứu cho thấy khoản chi phí để Lực lượng Không gian mới hoạt động sẽ vào khoảng 11 tỷ - 21 tỷ USD mỗi năm - tùy thuộc vào mức độ tái cấu trúc là bao nhiêu - vào khoảng 96% trong tổng ngân sách Lầu Năm Góc chi tiêu cho hoạt động không gian. 

Chi phí tăng thêm cho lực lượng Không gian Mỹ nằm trong khoảng từ 300 đến 500 triệu USD mỗi năm, bằng hai hoặc ba lần so với khoản chi 413 triệu USD mà Lầu Năm Góc đã chi cho lần kiểm toán đầu tiên trong năm 2018 – và Lầu Năm Góc bị xuất toán.

Gánh chịu cay đắng khi Quốc hội bác bỏ đề xuất xây dưng Lực lượng Không gian, Bộ máy lãnh đạo Lầu Năm Góc đảo ngược tình hình, đề xuất kế hoạch xây dựng lực lượng mới trong không quân, giành lại ưu thế khi Trump tán thành ý tưởng này.

“Space (Không gian) rất quan trọng đối với chúng tôi, thư ký Bộ quốc phòng về hậu cần và bảo trì bảo dưỡng Ellen Lord phát biểu với một nhóm phóng viên. Đây chính là một môi trường tác chiến mới, liên kết chặt chẽ với tất cả các môi trường tác chiến khác. Chúng tôi đang có bước tiến để đảm bảo rằng Bộ quốc phòng có thể hợp nhất tất cả các nỗ lực liên quan tới vấn đề không gian trong bộ”.

Tướng 3 sao nghỉ hưu Deptula khẳng định, sẽ có những lợi ích lớn trong việc thành lập Lực lượng Không gian mặc dù có những hiểu lầm về các khoản chi phí: “Khác với việc xếp lại ghế trên tầng 4 của dãy E-ring (dãy nhà ngoài cùng) của Lầu Năm Góc. Giá trị khác của đề xuất này là có thêm một tiếng nói trong Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân với quan điểm về vị trí, vai trò của không gian trong mọi chiến dịch quân sự trên toàn cầu”.

Mặc dù được ông Trump ủng hộ, ý tưởng tổ chức lực lượng Không gian phải thông qua Thượng viện. Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng nghị sĩ James Inhofe cho biết: “Lực lượng Không gian không nằm trong danh sách ưu tiên của tôi năm 2019 vì tôi không nghĩ rằng quân đội Mỹ cần lực lượng này”. Các lo ngại của ông xoay quanh việc nhân đôi lực lượng với những văn phòng sẵn có, tổng chi phí phải bỏ ra.

Bất kể chi phí là bao nhiêu, Lực lượng Không gian sẽ cần tìm một khoản chi phí trong ngân sách quốc phòng thường xuyên thay đổi của Mỹ. Kế hoạch dự chi ban đầu của Lầu Năm Góc với ngân sách 733 tỷ USD bị Nhà Trắng giảm xuống còn 700 tỷ USD, cho đến khi Tổng thống Trump được bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis thuyết phục đẩy lên tới 750 tỷ USD.

Không rõ liệu việc ông Mattis đệ đơn từ chức ngày 20.12.2018, nhằm phản đối thông báo của Trump về quyết định rút quân khỏi Syria và Afghanistan, có ảnh hưởng đến quyết sách của chính quyền Trump và của các nhà lập pháp hay không. Nhưng Mattis và những thâm hụt do "diều hâu" Mick Mulvaney, lãnh đạo Văn phòng quản lý và ngân sách gây ra, Mỹ sẽ cần có một sự sửa đổi.