Dự án “Tàu sân bay trên không” của Mỹ có thể trở thành hiện thực?
Mỹ đang phát triển dòng máy bay không người lái (UAV) X-61 Gremlins được bố trí trên không. Các phương tiện thông tin đại chúng của Mỹ thường gọi đây là “Tàu sân bay trên không” (TSBTK). Nó sẽ ôm trọn những UAV trong khoang chứa của mình. Những UAV này được phóng đi ở những vị trí cần thiết để thực hiện hoạt động trinh sát, hoặc tham gia tác chiến.
Theo nhận định của giới chuyên gia quốc tế, Mỹ phát triển hệ thống này chủ yếu để phát hiện các tổ hợp phòng không của Nga.
Dự án được vận hành như thế nào
Dự án “Tàu sân bay trên không” do Trung tâm nghiên cứu các dự án trong tương lai của Bộ Quốc phòng Mỹ đảm nhiệm. Theo ý tưởng của cơ quan này thì máy bay C-130 Hercules sẽ phóng ra một tốp UAV X-61A Gremlins để thực hiện hoạt động trinh sát và tham gia các loại hình tác chiến.
TSBTK thực chất là một máy bay vận tải được thay đổi thiết kế, cũng có thể là một UAV có kích thước lớn được điều khiển bởi con người hoặc bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo. Máy bay không người lái cỡ lớn này được trang bị hệ thống phóng và hệ thống tiếp nhận UAV.
TSBTK có nhiệm vụ chở UAV tới vị trí tập kết, phóng các UAV đó, sau khi lựa chọn UAV tương ứng với yêu cầu của nhiệm vụ đặt ra, nó sẽ tiếp tục hành trình an toàn, nằm ngoài phạm vi tác chiến của hệ thống phòng không của đối phương. TSBTK thực chất là một “Căn cứ trên không”, nơi để các UAV có thể ẩn nấp, nạp điện và hồi phục sau khi có thể đã bị tổn thương trong các đợt tham chiến. Theo ý tưởng của nhà sản xuất thì phạm vi công việc mà “căn cứ trên không” này có thể giải quyết là rất đa dạng.
“Tàu sân bay trên không” có thể mang theo những UAV nào
Mỹ phát triển TSBTK chủ yếu là để phục vụ UAV X-61A Gremlins. UAV này được trang bị hệ thống tác chiến điện tử, hệ thống trinh sát và rất nhiều loại vũ khí tấn công khác. Sải cánh của X-61A Gremlins đạt 3,5m, tốc độ bay đạt Mach 0,8 (tốc độ Mach 1 đạt 1.235 km/h), có thể hoạt động độc lập trong khoảng thời gian 3 giờ, ở cự ly cách TSBTK 926 km, khi tiếp cận TSBTK, UAV được đưa vào trong khoang TSBTK bằng thiết bị chuyên dụng. Chi tiết hơn về dự án không được Mỹ tiết lộ.
Có giả thiết cho rằng: UAV X-61A Gremlins được đánh giá tương đương với các máy bay chiến đấu có người lái của không quân Mỹ, X-61 Gremlins có thể hoạt động trong không gian mạng, kết nối với các UAV khác.
Triển vọng của dự án
Về tính khả thi, dự án TSBTK của Mỹ hiện nay còn rất nhiều vấn đề tranh cãi. Nhưng theo các clip giới thiệu, thì tất cả diễn ra rất tốt đẹp.
Thoạt đầu, máy bay C-130 phóng UAV X-61A ra, khi hoàn thành nhiệm vụ, X-61A quay lại và được đưa vào trong khoang của C-130. Để có thể tiếp nhận UAV, máy bay C-130 được bố trí thiết bị kết nối, thiết bị này có thể ổn định các thông số UAV X-61A. Trong khoang C-130 được trang bị dây cáp, dây cáp này sẽ móc vào chốt trên lưng của UAV X-61A. Qua 9 lần thử nghiệm kết nối như vậy, thì cả 9 lần đều không thành công, không có lần nào UAV được lắp vào thiết bị kết nối của C-130.
Trung tâm nghiên cứu các dự án tương lai của Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra ý tưởng: Sử dụng máy bay C-130 để phóng UAV X-61A như là thả bom, như là phóng một quả tên lửa, mà không cần UAV quay lại. Thế nhưng, khi tiếp đất, hệ thống dù không bật ra được, hậu quả là UAV đã nổ tung.
