Trong vài tuần qua, bất cứ sự hồ nghi nào còn rơi rớt lại về những ý đồ của Trung Quốc ở Biển Đông đều đã bị dẹp tan. Bắc Kinh rõ ràng chỉ có một mục đích duy nhất, một mục tiêu chiến lược duy nhất là thống trị vùng biển quan trọng này và bảo đảm để Trung Quốc giành chủ quyền trên toàn bộ vùng nước kéo dài từ Malaysia đến Đài Loan, ông Kazianis viết trên National Interest.
Những sự kiện gần đây cho thấy rằng Bắc Kinh không chỉ đang ráo riết củng cố yêu sách chủ quyền phi lý của mình mà hiện nay còn đang rất tích cực theo cách chứng tỏ Trung Quốc sẽ sử dụng Biển Đông theo ý muốn của họ hoặc như nhiều người đã nói, như “ao nhà” của Bắc Kinh.
Mới đây, Trung Quốc đã thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa DF-41 mang nhiều đầu đạn. Những vụ thử như vậy, trong khi chắc chắn là hành động khiêu khích nhưng giờ đã trở nên quen thuộc, diễn ra ở Biển Đông. Người phát ngôn Trung Quốc ngang nhiên giải thích: “Đây là hành động bình thường khi Trung Quốc thực hiện các thử nghiệm khoa học trên lãnh thổ của mình và những thử nghiệm này không nhằm vào bất cứ quốc gia hay mục tiêu đặc biệt nào”.
Rõ ràng “thử nghiệm khoa học” mà Trung Quốc tiến hành đã đo lường sự thiếu vắng phản đối quốc tế trước một hành động như vậy và Bắc Kinh đã hài lòng với kết quả.
Những hành động như vậy xây dựng chiến lược Trung Quốc nhằm dần dần thay đổi hiện trạng với từng động thái nhỏ vào một thời điểm. Mỗi hành động đều được đều được tính toán, sắp đặt rất kỹ lưỡng, không thứ gì được tiến hành sẽ tạo ra một cuộc khủng hoảng dẫn tới động lực cho một cuộc xung đột hay chiến tranh. Tuy nhiên, qua thời gian, những tác động được tích lũy dần sẽ thúc đẩy Bắc Kinh trên lộ trình rõ ràng hướng tới bá quyền khu vực tại Biển Đông.
Giờ đây, một địa điểm Washington và các đối tác khu vực có thể thay đổi tình thế, làm biết rõ những ý định rằng những hành động bắt nạt của Bắc Kinh nay sẽ phải trả giá và họ sẽ không thể dễ dàng phá vỡ hiện trạng như vậy. Đó chính là bãi cạn Scarborough.
Bãi cạn này đã bị Trung Quốc chiếm từ tay Philippines năm 2012 sau khi Mỹ trung gian hòa giải căng thẳng, hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, có thể là nơi Mỹ chặn đứng tham vọng nguy hiểm của Trung Quốc.
Bởi lẽ theo nhiều nguồn tin, có vẻ như dự án cải tạo đất, xây đảo sắp tới của Bắc Kinh là bãi cạn Scarborough. Một bài viết trên tạp chí The diplomat đã cho biết “Trung Quốc đã sẵn sàng thực hiện hành động khiêu khích mang tính quyết định” ở quần đảo Trường Sa. Các nguồn tin trên cho biết, Trung Quốc có thể bồi lấp Scarborough để xây dựng một đảo nhân tạo thành các cơ sở quân sự…
Theo chuyên gia Harry Kazianis, Scarborough có thể trao cho Mỹ một cơ hội để ngăn xu thế nguy hiểm. Trên thực tế, Washington có thể đang sẵn sàng ra tay để chắn chắn với Bắc Kinh sẽ hoàn toàn không phải thời điểm dễ dàng để bồi lấp bãi cạn Scarborough. Một trong những biểu tượng chiến tranh của sức mạnh quân sự Mỹ là chiến đấu cơ A-10 Warthog hiện nay đã có mặt tại Philippines.
Một phi đội máy bay A-10 cũng như trực thăng Sikorsky HH-60 vừa tiến hành một chuyến bay sát bãi cạn Scarborough, theo thông cáo của quân đội Mỹ, nhắn gửi một thông điệp rõ ràng tới Trung Quốc cũng như các đồng minh và đối tác trong khu vực.
Tuy nhiên những gì sắp diễn ra mới mang tính then chốt. Chính quyền của ông Obama nên lưu ý lời khuyên của báo Wall Street Journal về việc hải quân Mỹ nên phát một thông điệp nghiêm túc bằng cách đóng trú một hoặc hai khu trục hạm gần đó. Một hành động cứng rắn như vậy sẽ cho Trung Quốc thấy rằng Mỹ rất nghiêm túc về vấn đề Scarborough và sẽ không cho phép những hành động dọa nạt của Bắc Kinh diễn ra nữa.
Washington cũng nên điều các máy bay không người lái tới Philippines thực hiện giám sát khu vực bãi cạn 24/24h nhằm không chỉ tăng cường năng lực trinh sát hàng hải cho Manila, mà còn gửi một thông điệp tới Bắc Kinh rằng sẽ không dễ biến bãi cạn này thành “tàu sân bay không chìm” tiếp theo của họ.
Một số ý kiến cho rằng Mỹ chẳng thể làm gì, ngoại trừ chiến tranh, mới ngăn được Trung Quốc tấn công phá vỡ hiện trạng. Bãi cạn Scarborough Shoal tạo cơ hội hoàn hảo cho Washington bắt đầu báo hiệu với Bắc Kinh rằng những hành động của họ từ nay trở đi sẽ có hậu quả.
