Ngày 29/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert tuyên bố Mỹ sẽ bán vũ khí trang bị quân sự trị giá 1,42 tỷ USD cho Đài Loan. Quyết định này của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhanh chóng nhận được sự ủng hộ của các nghị sĩ Quốc hội Mỹ “thân Đài Loan”.
Theo thủ tục, các nghị sĩ Quốc hội Mỹ sẽ có 30 ngày để đưa ra ý kiến phản đối. Nhưng, trước đó, nghị sĩ hai đảng trong Quốc hội Mỹ đã liên tục hối thúc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump phê chuẩn bán vũ khí cho Đài Loan.
Nghị sĩ Mỹ nhiệt tình ủng hộ
Ngày 29/6, hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, ông Ed Royce đã bày tỏ hoan nghênh đối với việc nhà cầm quyền Mỹ tuyên bố phê chuẩn bán vũ khí cho Đài Loan.
Ed Royce nói: “Căn cứ vào nhu cầu của Đài Loan để bán vũ khí phòng thủ là một điều khoản quan trọng trong cam kết của Mỹ được đưa ra trong Luật quan hệ với Đài Loan và ‘6 cam kết’. Vì vậy, là Chủ tịch Ủy ban, tôi tiếp tục kêu gọi thường xuyên bán vũ khí cho Đài Loan, giống như chúng ta với bất cứ đối tác hợp tác nào khác”.
Ông Ed Royce cho biết thêm: “Tôi sẽ tiếp tục mạnh mẽ bảo vệ quan hệ Mỹ - Đài, đồng thời tiếp tục nỗ lực để cho quan hệ đối tác hợp tác của chúng ta mạnh hơn. Sự ổn định và phồn vinh của Đài Loan có lợi cho nhân dân Đài Loan, có lợi cho ổn định khu vực châu Á - Thái Bình Dương, có lợi cho lợi ích quốc gia của Mỹ”.
Được biết, số vũ khí Mỹ bán cho Đài Loan lần này gồm có hỗ trợ kỹ thuật radar cảnh báo sớm, tên lửa chống bức xạ HARM, vũ khí chính xác phóng từ cự ly an toàn JSOW, ngư lôi Mk48, linh kiện tên lửa SM-2.
Ngoài ra, ngày 28/6, Ủy ban Quân sự Thượng viện Mỹ đã thông qua Luật trao quyền quốc phòng năm tài khóa 2018. Luật này cho phép tàu chiến hải quân Mỹ và Đài Loan thăm cảng biển của nhau. Trong tương lai, Hải quân Mỹ sẽ có thể thường xuyên ra vào cảng Cao Hùng của Đài Loan, trong khi đó Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ cũng có thể tiếp đón tàu chiến Đài Loan.
Trung Quốc tức, Đài Loan vui
Mặc dù người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert cho biết quyết định bán vũ khí cho Đài Loan lần này không có nghĩa là Mỹ thay đổi chính sách “một Trung Quốc”, nhưng báo chí Mỹ cho rằng quyết định này chắc chắn chọc giận Trung Quốc.
Quả vậy, ngày 29/6 và ngày 30/6, các quan chức Trung Quốc liên tiếp lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ Mỹ quyết định bán vũ khí cho Đài Loan. Trước hết là Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, sau đó đến người phát ngôn Bộ Ngoại giao, người phát ngôn Bộ Quốc phòng và người phát ngôn Văn phòng Đài Loan, Quốc vụ viện Trung Quốc.
Phía Trung Quốc cho rằng Đài Loan là lãnh thổ không thể chia cắt của Trung Quốc. Vấn đề Đài Loan liên quan đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, là vấn đề cốt lõi, quan trọng nhất, nhạy cảm nhất của quan hệ Trung - Mỹ.
Bắc Kinh cáo buộc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và các nguyên tắc cơ bản của quan hệ quốc tế, vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc ba thông cáo chung Trung - Mỹ, gây thiệt hại cho chủ quyền và lợi ích an ninh của Trung Quốc, đe dọa phát triển hòa bình quan hệ hai bờ. Trung Quốc kiên quyết phản đối.
Trung Quốc hối thúc Mỹ tuân thủ cam kết, hủy bỏ kế hoạch bán vũ khí cho Đài Loan, chấm dứt liên hệ quân sự Mỹ - Đài, tránh tiếp tục gây tổn hại cho quan hệ Trung - Mỹ và hợp tác song phương trên các lĩnh vực quan trọng.
Quân đội Trung Quốc lớn tiếng tuyên bố kiên định bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ. Bất cứ hành động nào phá hoại hòa bình, ổn định của eo biển Đài Loan đều sẽ bị “nuốt quả đắng”.
Trung Quốc cho rằng việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và tiến hành trừng phạt đối với các doanh nghiệp và công dân Trung Quốc tình nghi có giao dịch với Triều Tiên đã gây tổn hại đến nền tảng và lòng tin lẫn nhau của quan hệ hai nước, trái với thỏa thuận đã đạt được trong cuộc gặp giữa nhà lãnh đạo hai nước Trung Quốc và Mỹ ở bang Florida, Mỹ vào đầu tháng 4/2017.
Khác với thái độ tức giận của Trung Quốc, các quan chức Đài Loan đã bày tỏ hoan nghênh Mỹ quyết định bán vũ khí cho Đài Loan, cho biết việc này sẽ giúp Đài Loan tăng cường phòng thủ, bảo vệ hòa bình, ổn định của eo biển Đài Loan và khu vực.
