Tân Hoa Xã ngày 15/2 liên tiếp đăng các bài viết gửi đi những thông điệp từ Bắc Kinh đến hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN, diễn ra trong hai ngày 15/2 – 16/2 tại Sunnylands, bang California, Mỹ.
Hãng này cảnh cáo rằng ‘Washington nên nhớ Trung Quốc sẽ không bao giờ làm ngơ trước bất kỳ mưu toan nào thách thức chủ quyền không thể tranh cãi của mình’ và việc ‘đánh giá thấp quyết tâm của Trung Quốc để bảo vệ những lợi ích cốt lõi sẽ là một sai lầm chết người’.
Tân Hoa Xã dẫn phát biểu của Phó cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Ben Rhodes nói rằng Mỹ sẽ gửi đi một ‘"hông điệp cứng rắn" đến Trung Quốc, ngụ ý nói Bắc Kinh là kẻ quấy rối, hiếp đáp các láng giềng nhỏ về vấn đề Biển Đông.
Trung Quốc cáo buộc thay vì là cơ hội để Mỹ và ASEAN tăng cường quan hệ, hội nghị thượng đỉnh ở Sunnylands có thể bị phía Mỹ biến thành một mưu toan nhằm lợi dụng các nước ASEAN để đối trọng với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.
Trung Quốc la lối rằng trong khi kêu gọi những nỗ lực nhằm tránh có những hành động quân sự ở Biển Đông, thì Washington lại điều tàu khu trục đến gần đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép cũng như những phát biểu của các giới chức Mỹ liên quan đến vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Tân Hoa Xã nhắc Mỹ không nên sử dụng thượng đỉnh để chống Trung Quốc. Trước đó, phát biểu trước báo giới, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á Daniel Russel, từng khẳng định thượng đỉnh Mỹ-ASEAN không nhằm bài Trung Quốc.
Giáo sư Tạ Văn Tài của Đại học Harvard, Mỹ, nhận định: “Khi Mỹ muốn họp với các nước Đông Nam Á về vấn đề tự do lưu thông trên Biển Đông như vậy là nó chống Trung Quốc, tuy rằng về vấn đề ngoại giao nó không nói rõ, thành ra Trung Quóc mới nổi nóng lên và nói những luận cứ mà thực sự họ sẽ thua”.
Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc không quên so sánh Trung Quốc, ngược lại với Mỹ, đã luôn luôn "cổ súy cho sự phát triển và ổn định trong khu vực" qua sáng kiến ‘một vành đai, một con đường’ cũng như việc thành lập Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng Cơ sở châu Á. Bắc Kinh, theo tác giả, luôn thúc đẩy cho quy tắc ứng xử Biển Đông và việc xây dựng ‘hạ tầng dân sự’ của Trung Quốc là để đảm bảo tự do hàng hải.
Tân Hoa Xã nhắc nhở các nước thành viên ASEAN không nên đứng về phía nào giữa Mỹ và Trung Quốc trong hội nghị thượng đỉnh. Đòi hỏi này của Bắc Kinh, theo Giáo sư Tạ Văn Tài, là "rất chướng".
“Mỗi một quốc gia đều có quyền lợi quốc gia, mà quyền lợi quốc gia chủ chốt của mỗi nước là lãnh thổ, độc lập, chủ quyền của mình. Vậy thì tại sao Trung Quốc lại bắt những nước nhỏ không được đứng về phía này phía kia. Nếu bị Tàu bắt nạt, thì họ phải dựa vào một thế lực, tức là các cường quốc Âu, Mỹ".
Tân Hoa Xã lớn tiếng cho rằng "Mỹ không phải và sẽ không bao giờ là phát ngôn viên cho một tổ chức độc lập như ASEAN về bất kỳ vấn đề gì’ và nói ‘đây là thời gian để cho các quốc gia ASEAN tỉnh táo đầu óc để tách ra khỏi sự can thiệp của Hoa Kỳ’.
