Kinh tế Trung Quốc tháng 2 suy thoái chưa từng thấy, bất ngờ làm giảm ô nhiễm không khí

VietTimes -- Chỉ số hoạt động sản xuất của ngành chế tạo Trung Quốc suy giảm với tốc độ nhanh nhất vào tháng 2/2020, tồi tệ hơn cả thời kỳ diễn ra khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, điều này đã bất ngờ làm giảm ô nhiễm ở nhiều đô thị công nghiệp lớn của Trung Quốc.
Tình trạng quản chế giao thông và y tế công cộng tồi tệ đã làm tê liệt hoạt động sản xuất của các xí nghiệp (Ảnh: Getty/AFP).
Tình trạng quản chế giao thông và y tế công cộng tồi tệ đã làm tê liệt hoạt động sản xuất của các xí nghiệp (Ảnh: Getty/AFP).

Theo trang web Deutsche Welle tiếng Trung, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc tuyên bố vào ngày 29 tháng 2 rằng do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, chỉ số quản lý thu mua (PMI) của ngành chế tạo tháng 2 là 35,7%, giảm 14,3 điểm phần trăm so với tháng trước và đạt mức thấp nhất mọi thời đại. Chỉ số của tháng trước là 50,0.

Đây là chân dung mới nhất của nền kinh tế Trung Quốc hiện nay. Dữ liệu cũng dự đoán rằng toàn bộ quý đầu tiên của năm 2020 sẽ chứng kiến thiệt hại kinh tế nghiêm trọng  do COVID-19 gây ra.

Một khảo sát khác của Cục Thống kê Quốc gia cho thấy hoạt động trong ngành dịch vụ của Trung Quốc cũng đã tụt giảm mức lớn nhất trong lịch sử. Chỉ số PMI phi sản xuất chính thức giảm từ 54,1 vào tháng 1 còn xuống 29,6. So với thời kỳ dịch SARS từ 2002 đến 2003, ngành dịch vụ hiện chiếm tỷ trọng lớn hơn trong nền kinh tế Trung Quốc, chiếm tới khoảng 60% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc.

Một số nhà máy đã phục hồi sản xuất nhưng vận hành với công suất thấp do thiếu công nhân nghiêm trọng. Ảnh: công nhân trong một nhà máy sản xuất bút chì ở Chiết Giang (Ảnh: Getty/AFP)
Một số nhà máy đã phục hồi sản xuất nhưng vận hành với công suất thấp do thiếu công nhân nghiêm trọng. Ảnh: công nhân trong một nhà máy sản xuất bút chì ở Chiết Giang (Ảnh: Getty/AFP)

Do mọi người lo lắng về sự lây nhiễm nCoV, họ đã chọn cách tránh đến những nơi đông người; vì vậy các ngành công nghiệp vận tải, du lịch và ăn uống đã giảm mạnh, với chỉ số PMI xuống dưới 20 vào tháng 2. Trong khi Bắc Kinh hy vọng sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong ngành xây dựng, thì chỉ số PMI của ngành này đã giảm từ 59,7 vào tháng 1 xuống còn xuống 26,6.

Tình hình chỉ số vận hành

Chỉ số sản xuất ngành chế tạo giảm từ 51,3 trong tháng 1 xuống 27,8 trong tháng 2, trong khi chỉ số đơn hàng mới giảm từ 51,4 một tháng trước xuống 29,3.

Đơn đặt hàng xuất khẩu mới nhận được bởi các nhà sản xuất Trung Quốc cũng đã giảm với tốc độ nhanh nhất trong nhiều năm qua. Cục Thống kê Quốc gia cảnh báo rằng sự chậm trễ trong xuất hàng và hủy đơn hàng gây áp lực ngày càng tăng đối với các nhà xuất khẩu.

Do hạn chế đi lại, điều kiện lao động vẫn rất căng thẳng và chỉ số việc làm giảm từ 47,5 xuống 31,8. Các nhà phân tích đã cảnh báo rằng sự lây lan của nCoV sang các quốc gia khác sẽ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu và hạn chế sự phục hồi của các hãng sản xuất Trung Quốc.

Julian Evans Pritchard, chuyên gia lão luyện về kinh tế Trung Quốc tại công ty tư vấn kinh tế Capital Economcs nói trong một bản báo cáo: “Mặc dù tình trạng thiếu lao động của Trung Quốc đang bắt đầu giảm bớt, nhưng tình hình dịch bệnh ở các quốc gia khác đang tăng, có nghĩa là họ đang gặp khó khăn trong việc mua hàng hóa trung gian và một số nhà máy có thể gặp khó khăn khi tiếp tục sản xuất bình thường”.

Trung Quốc cũng đã đưa ra các khoản trợ cấp doanh nghiệp khác nhau, đặc biệt là cho các doanh nghiệp nhỏ bị thiếu tiền mặt. Triệu Khánh Hà, một nhà thống kê cao cấp của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, cho biết trong các bình luận rằng các biện pháp này sẽ “tăng thêm niềm tin của doanh nghiệp và đẩy nhanh bước chân mở cửa trở lại và phục hồi sản xuất. Dự kiến chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ cải thiện vào tháng 3”.

Triệu Khánh Hà nói, cuộc khảo sát của các nhà quản lý mua hàng cho thấy tỷ lệ nối lại sản xuất của các doanh nghiệp lớn và vừa sẽ tăng lên đến 90,8% vào cuối tháng 3. Theo dữ liệu chính thức được công bố vào ngày 27 tháng 2, tính đến ngày 26 tháng 2, sản lượng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Trung Quốc chỉ đạt 32,8% so với trước khi ngừng hoạt động do đại dịch COVID-19.

Sự đình trệ sản xuất do dịch bệnh COVID-19 bất ngờ đem lại sự giảm thiểu đột ngột về ô nhiễm không khí. Ảnh: không khí trong lành hiếm thấy ở thành phố Vũ Hán sau khi "phong thành" (Ảnh: Tân Hoa xã)
Sự đình trệ sản xuất do dịch bệnh COVID-19 bất ngờ đem lại sự giảm thiểu đột ngột về ô nhiễm không khí. Ảnh: không khí trong lành hiếm thấy ở thành phố Vũ Hán sau khi "phong thành" (Ảnh: Tân Hoa xã)

Bất ngờ giảm ô nhiễm

Hình ảnh vệ tinh của Cơ quan Hàng không Vũ trụ quốc gia Mỹ (NASA) cho thấy nCoV đã dẫn đến sự giảm ô nhiễm mạnh ở Trung Quốc. Các nhà khoa học cho biết đây là kết quả của việc ngừng hoạt động sản xuất dẫn tới suy thoái kinh tế ở Trung Quốc do dịch bệnh gây ra.

Các vệ tinh đo đạc giám sát ô nhiễm của NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã phát hiện ra sự giảm đáng kể nồng độ Nitơ dioxide (NO2) ở Trung Quốc. NO2 chủ yếu đến từ khí độc thải ra từ xe cơ giới, nhà máy phát điện và các cơ sở công nghiệp.

Lưu Phi, một nhà nghiên cứu chất lượng không khí tại Trung tâm không gian Goddard của NASA, đã lưu ý trong một thông cáo báo chí rằng ông đã thấy mức độ ô nhiễm giảm ở một số quốc gia trong cuộc suy thoái kinh tế năm 2008, nhưng sự suy giảm khi đó là xảy ra dần dần. Sự sụt giảm đột ngột đầy kịch tính chỉ trong một thời gian ngắn ở Trung Quốc lần này là lần đầu tiên xảy ra.

Lưu Phi nói: “Tỷ lệ giảm phát thải năm nay rõ ràng hơn so với các năm trước và thời gian kéo dài hơn”.

Một hiện tượng tương tự đã xảy ra trong thời gian diễn ra Thế vận hội Bắc Kinh 2008, nhưng chỉ ở vùng lân cận Bắc Kinh. Thông thường Tết năm mới âm lịch ở Trung Quốc, thường vào khoảng tháng 2, cũng liên quan đến mức độ ô nhiễm giảm. Các nhà máy thường nghỉ hoạt động trước Tết nên ô nhiễm cũng tạm thời được giảm bớt.