Hai mẫu chiến đấu cơ không người lái đầu tiên của Mỹ
Theo trang web The WarZone của Mỹ ngày 3/3, Không quân Mỹ (USAF) đã đặt tên cho các máy bay chiến đấu không người lái hiện đang được các công ty General Atomics và Anduril phát triển là YFQ-42A và YFQ-44A như một phần của "Giai đoạn gia tăng 1" (Increment 1) của Dự án máy bay chiến đấu không người lái hiệp đồng thế hệ tiếp theo (Collaborative Combat Aircraft, CCA).
Đây là lần đầu tiên quân đội Mỹ đặt tên cho một loại "máy bay chiến đấu không người lái" được sử dụng trong không chiến.
Tên gọi này được Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, Đại tướng David Alvin công bố tại “2025 Warfare Symposium” (Hội thảo Chiến tranh năm 2025) của Hiệp hội Không quân và Vũ trụ (the Air & Space Forces Association) tổ chức vào tối ngày 3/3. Phóng viên trang web War Zone cũng tham dự hội thảo này.
Trong quy ước đặt tên cho máy bay và tên lửa của quân đội Mỹ, "F" là viết tắt của “Fighter” (chiến đấu cơ) và "Q" là viết tắt của máy bay không người lái. Chữ "Y" ở phía trước biểu thị đây là thiết kế nguyên mẫu.
Tuy nhiên, quân đội Mỹ tạm thời vẫn chưa công nhận biệt danh của hai loại máy bay chiến đấu này. Chiếc YFQ-44A của Anduril được biết đến trong nội bộ với tên gọi là “Fury” (Cuồng nộ). Chiếc YFQ-42A của General Atomics dường như không được đặt tên cho thiết kế mẫu này, ít nhất là không được công khai, nhưng toàn bộ dự án được đặt tên là loạt "Inception" (Khởi đầu).
Chiếc YFQ-42A do General Atomics phát triển dài 4,5 m, sải cánh 8,5 m, trọng lượng cất cánh tối đa 1.200 kg, có thể mang theo 600 lít nhiên liệu và có thời gian bay tối đa là 36 giờ. Máy bay không người lái YFQ-44A "Fury" của Anduril dài khoảng 6 m, sải cánh khoảng 5 m, khối lượng cất cánh tối đa khoảng 2.268 kg và được trang bị động cơ Turbofan (phản lực cánh quạt).
Điều thú vị là Blue Force Technologies, công ty đầu tiên phát triển “Fury”, cách đây vài năm đã giới thiệu một bài viết về thử nghiệm mẫu UAV tưởng tượng với ký hiệu YFQ-XX. Anduril đã mua lại Blue Force Technologies vào năm 2023.
Các công ty quốc phòng rất vui mừng khi sản phẩm được Không quân Mỹ "đăng ký" tên gọi. Tiến sĩ Jason Levin, phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật của Anduril Industries, cho biết trong một tuyên bố: “Hôm nay, Không quân Mỹ đã công bố tên gọi cho nguyên mẫu CCA của Anduril: YFQ-44A”.
Ông Levin nói: "Đây là máy bay chiến đấu không người lái đầu tiên mang tên YFQ, đánh dấu kỷ nguyên mới của máy bay chiến đấu không người lái".
General Atomics cũng đã phát hành thông cáo báo chí về tên mới cho thiết kế CCA của mình, cho biết YFQ-42A là "một trong số các máy bay đầu tiên trong thế hệ máy bay chiến đấu không người lái mới. YFQ-42A sẽ đảm bảo chiếm ưu thế trên không cho lực lượng chung trong các cuộc xung đột trong tương lai, sử dụng khả năng tự động và phối hợp giữa các máy bay có người lái và không người lái để đánh bại các mối đe dọa của kẻ thù trong môi trường cạnh tranh”.
Công ty hàng không General Atomics (GA-ASI) cũng liệt kê chi tiết những đóng góp của họ cho Không quân Mỹ – từ những năm 1990 với sự ra mắt của RQ-1 Predator, đến MQ-9A Reaper, MQ-20 Avenger, MQ-9B Sky Guardian và Sea Guardian mới, cùng nhiều loại máy bay khác, YFQ-42A là sự tiếp tục lịch sử ưu tú của công ty.
Kỳ vọng của Không quân Mỹ
USAF hiện đang hy vọng sẽ mua được ít nhất 100-150 máy bay không người lái của Giai đoạn gia tăng 1 CCA. Năm 2024, họ đã chọn General Atomics và Anduril để đấu thầu. Tất nhiên, Boeing, Lockheed Martin và Northrop Grumman cũng đã nộp các thiết kế, nhưng không lọt được vào giai đoạn đấu thầu cuối cùng. Hiện vẫn chưa rõ liệu USAF sẽ mua YFQ-42A hay YFQ-44A, hay sẽ mua cả hai.
Theo kế hoạch của Không quân Mỹ, nhiệm vụ chính của CCA sẽ là hoạt động như một "xe tải tên lửa" biết bay, hỗ trợ máy bay chiến đấu có người lái và tiến hành các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) cũng như tác chiến điện tử. Ngoài các nhiệm vụ bay không người lái truyền thống này, máy bay không người lái chiến đấu của Giai đoạn gia tăng 1 CCA có thể thực hiện các nhiệm vụ bay tác chiến không phải là không người lái.
Trong Dự án CCA Giai đoạn 2, Không quân Mỹ có kế hoạch bổ sung thêm các yêu cầu về nhiệm vụ máy bay không người lái. Loạt thiết kế CCA thứ hai dự kiến sẽ đắt hơn đợt đầu tiên, nhưng sẽ có nhiều khả năng hơn. Không quân Mỹ trước đây đã tuyên bố kế hoạch mua 1.000 máy bay không người lái chiến đấu CCA.
USAF vẫn đang tìm hiểu cách đưa CCA vào các khái niệm tác chiến và cấu trúc lực lượng tổng thể, nhưng Tham mưu trưởng Không quân, Tướng David Alvin và các quan chức cấp cao khác liên tục tuyên bố rằng họ dự kiến máy bay không người lái sẽ có tác động mang tính biến đổi.
Tướng Alvin nói: “Chúng tôi đang tìm kiếm những cách khác nhau để thực hiện cùng một nhiệm vụ. Chúng tôi đang tìm kiếm ngoài một nền tảng duy nhất, có thể là những cách khác nhau để mang lại hiệu quả chiến đấu, hiểu được điều đó là gì, chấp nhận và tìm hiểu về sự hợp tác giữa con người và máy móc, hiểu được máy bay tự chủ có thể làm gì cho chúng ta, biết rằng đó sẽ là một phần trong tương lai của chúng ta”.
