Nội các an ninh – chính trị của Israel sáng 8/8 đã thông qua kế hoạch giành quyền kiểm soát thành phố Gaza, khi nước này mở rộng các chiến dịch quân sự bất chấp làn sóng chỉ trích ngày càng gay gắt cả trong và ngoài nước về cuộc chiến đã kéo dài gần hai năm với mức tàn phá nghiêm trọng.
“Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) sẽ chuẩn bị tiếp quản thành phố Gaza đồng thời cung cấp viện trợ nhân đạo cho dân thường bên ngoài các khu vực giao tranh”, văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố.
Trước đó, vào thứ Năm, ông Netanyahu khẳng định Israel có ý định kiểm soát quân sự toàn bộ Dải Gaza. Tuy nhiên, kế hoạch được phê duyệt lần này tập trung vào thành phố Gaza – thành phố lớn nhất của vùng lãnh thổ này, nằm ở phía bắc.
Theo phóng viên Barak Ravid của hãng Axios dẫn lời một quan chức Israel, kế hoạch bao gồm việc sơ tán dân thường Palestine khỏi thành phố Gaza và mở chiến dịch tấn công trên bộ tại đây.
Khi được hỏi liệu Israel có tiếp quản toàn bộ vùng duyên hải này hay không, ông Netanyahu trả lời trong cuộc phỏng vấn với Bill Hemmer của Fox News: “Chúng tôi có ý định làm vậy”. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng Israel muốn bàn giao lại lãnh thổ cho “các lực lượng Arab” để quản lý, nhưng không nói rõ cơ chế quản trị hay quốc gia Arab nào sẽ tham gia.
“Chúng tôi không muốn giữ lại lãnh thổ đó. Chúng tôi muốn thiết lập một vành đai an ninh. Chúng tôi không muốn cai trị nó, không muốn hiện diện ở đó với tư cách một chính quyền”, ông Netanyahu nhấn mạnh.
Một số quan chức Israel cho biết cuộc họp trước đó trong tuần với Tổng tham mưu trưởng Eyal Zamir diễn ra căng thẳng, khi ông Zamir phản đối việc mở rộng chiến dịch.
Theo một nguồn tin chính phủ, trước cuộc họp an ninh, một trong các kịch bản được cân nhắc là tiếp quản từng bước những khu vực Gaza chưa nằm dưới sự kiểm soát của quân đội. Việc sơ tán dân Palestine ở một số khu vực có thể được cảnh báo trước vài tuần trước khi quân đội tiến vào.
Văn phòng Thủ tướng cho biết đa số thành viên nội các an ninh – chính trị tin rằng “kế hoạch thay thế được trình bày sẽ không đạt mục tiêu đánh bại Hamas và đưa con tin trở về”.
Hai nguồn tin chính phủ nói rằng mọi nghị quyết của nội các an ninh đều cần được toàn bộ nội các phê duyệt, và có thể phải chờ đến Chủ nhật.
Bước ngoặt đảo ngược quyết định năm 2005
Nếu được thực hiện, việc kiểm soát toàn bộ Gaza sẽ đảo ngược quyết định năm 2005 của Israel khi rút toàn bộ công dân và binh sĩ khỏi đây, dù vẫn giữ quyền kiểm soát biên giới, không phận và các dịch vụ tiện ích. Các đảng cánh hữu đổ lỗi cho quyết định rút quân này là nguyên nhân khiến Hamas thắng cử năm 2006 và nắm quyền ở Gaza.
Chưa rõ ông Netanyahu dự tính một cuộc chiếm đóng kéo dài hay chỉ là chiến dịch ngắn hạn. Israel nhiều lần khẳng định mục tiêu là tiêu diệt Hamas và giải cứu con tin.
Hamas gọi tuyên bố của ông Netanyahu là “một cuộc đảo chính trắng trợn” chống lại tiến trình đàm phán. “Kế hoạch mở rộng chiến dịch cho thấy ông ta muốn loại bỏ các con tin của mình và hy sinh họ”, nhóm này tuyên bố.
Một quan chức Jordan nói với Reuters rằng các nước Arab “chỉ ủng hộ những gì người Palestine đồng ý và quyết định”, đồng thời nhấn mạnh an ninh Gaza nên được giao cho “các thể chế hợp pháp của Palestine”. Ông Hamas Osama Hamdan, nói với hãng Al Jazeera rằng họ sẽ coi mọi lực lượng được lập ra để cai quản Gaza là “lực lượng chiếm đóng” liên kết với Israel.
Trước đó trong năm, Israel và Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Ai Cập, được các lãnh đạo Arab hậu thuẫn, về việc thành lập một ủy ban hành chính gồm các chuyên gia Palestine độc lập để điều hành Gaza sau chiến tranh.
Các cuộc thăm dò trong nước cho thấy đa số người Israel muốn chiến tranh kết thúc bằng một thỏa thuận trao đổi con tin.
Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận. Tổng thống Donald Trump từ chối cho biết ông ủng hộ hay phản đối khả năng Israel chiếm toàn bộ Gaza.
Chính phủ ông Netanyahu vẫn khẳng định mục tiêu là chiến thắng hoàn toàn trước Hamas, nhóm đã châm ngòi cuộc chiến bằng vụ tấn công chết chóc từ Gaza vào Israel hồi tháng 10/2023.
Liên Hợp Quốc cho biết các thông tin về khả năng Israel mở rộng hoạt động quân sự ở Gaza là “đáng lo ngại sâu sắc” nếu đúng sự thật. Ý tưởng quân đội Israel tiến vào những khu vực chưa kiểm soát, vốn được thúc đẩy mạnh mẽ bởi các bộ trưởng cực hữu trong liên minh của ông Netanyahu, cũng làm dấy lên lo ngại ngay tại Israel.
Thủ tướng Netanyahu tuyên bố Israel sẽ kiểm soát toàn bộ Dải Gaza
Hamas đề nghị hỗ trợ con tin nếu Israel ngừng không kích, sau đoạn video gây chấn động
