Theo báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhu cầu sử dụng than tăng trong thời điểm diễn ra sự biến động lớn và không chắc chắn trên thị trường năng lượng toàn cầu. IEA tuyên bố rằng cuộc xung đột vũ trang Nga - Ukraine tháng 2/ 2022 làm "thay đổi mạnh mẽ hoạt động thương mại ngành than, mức giá và mô hình cung và cầu vào năm 2022".
"Thị trường than đã bị rung chuyển nghiêm trọng vào năm 2022, dòng chảy thương mại truyền thống bị gián đoạn, giá cả tăng vọt và nhu cầu sẽ tăng 1,2%, đạt mức cao nhất mọi thời đại và lần đầu tiên vượt qua 8 tỷ tấn", IEA cho biết trong báo cáo Than 2022, công bố ngày 16/12.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết, giá nhiên liệu hóa thạch đã có bước nhảy vọt trong năm nay, "với giá khí đốt tự nhiên cho thấy mức tăng mạnh nhất. Thực tế này thúc đẩy một làn sóng chuyển đổi nhiên liệu khỏi khí đốt, đẩy nhu cầu về các lựa chọn cạnh tranh về giá hơn, bao gồm than đá ở một số khu vực".
Mặc dù nhu cầu than tăng lên, tình huống năng lượng hiện nay đang là một bức tranh phức tạp. IEA lưu ý: "giá than lên cao hơn, tiến trình triển khai mạnh mẽ năng lượng tái tạo và hiệu quả sử dụng năng lượng, mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu đi xuống cũng làm giảm sự gia tăng nhu cầu than nói chung trong năm 2022."
IAE cho biết, khả năng sử dụng than trong sản xuất điện được ước tính sẽ tăng hơn 2% trong năm 2022. Việc sử dụng than trong công nghiệp thực sự dự kiến sẽ giảm hơn 1%, do sản lượng thép và sắt suy giảm.
Giám đốc Thị trường Năng lượng và An ninh IEA Keisuke Sadamori trong một tuyên bố cho biết: "Thế giới đã gần đạt đến đỉnh cao nhất trong sử dụng nhiên liệu hóa thạch, than đá sẽ là nguồn nhiên liệu đầu tiên giảm, nhưng chúng ta vẫn chưa đạt được. Nhu cầu than đá không hề thay đổi và có thể sẽ đạt mức cao nhất mọi thời đại trong năm 2022, đẩy lượng khí thải toàn cầu lên cao".
"Đồng thời, có nhiều dấu hiệu cho thấy, cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu ngày nay đang thúc đẩy nhanh các nỗ lực triển khai năng lượng tái tạo, các giải pháp sử dụng hiệu quả năng lượng và máy bơm nhiệt sưởi ấm tòa nhà, những xu hướng này này sẽ làm giảm nhu cầu than trong những năm tới," ông nói thêm.
Các chính sách của chính phủ sẽ là "điều kiện then chốt để đảm bảo con đường phát triển trong tương lai an toàn và bền vững", ông nói.
Sản xuất năng lượng và các hoạt động khác sử dụng than có tác động rất lớn đến môi trường. Tổ chức môi trường Greenpeace mô tả đây là "phương pháp sản xuất năng lượng bẩn nhất, gây ô nhiễm nặng nhất".
Đồng thời, Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ cũng liệt kê hàng loạt khí thải độc hại trong quá trình đốt than bay lên, hòa vào môi trường như carbon dioxide, sulfur dioxide, các hạt huyền phù và oxit nitơ.
Cuộc tranh luận xung quanh than đá và vấn đề tiếp tục sử dụng than trong sản xuất năng lượng vẫn bị cáo buộc gây ô nhiễm môi trường. Trong tháng 12, kế hoạch xây dựng một mỏ than sâu phía tây bắc nước Anh đã được chính phủ Anh phê duyệt trong một quyết định gây tranh cãi, nhận được một số lượng lớn cả sự tán thành và chỉ trích.
Sự không chắc chắn trong tương lai
Báo cáo của IEA đã vẽ ra một bức tranh về sự không chắc chắn trong tương lai.
IEA dự báo nhu cầu than toàn cầu sẽ ổn định gần sát mức năm 2022 là 8 tỷ tấn cho đến năm 2025, nhưng lưu ý rằng "với cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay cùng với tất cả những bất ổn đi cùng, có thể tạo ra sự chao đảo rất lớn về tăng trưởng hoặc thu hẹp sản xuất kinh doanh. "
Nga là quốc cung cấp khí đốt tự nhiên và dầu mỏ lớn nhất cho Liên minh châu Âu tính đến năm 2021, theo Eurostat. Xuất khẩu khí đốt của Nga cho EU giảm rất mạnh trong năm nay, khiến các nền kinh tế lớn ở châu Âu đang cố gắng tìm kiếm và tăng cường nguồn cung nền công nghiệp và tiêu dùng trong những tháng cuối năm.
Theo CNBC
