Hàng loạt KOL Trung Quốc bị "phong sát": Người cổ súy cực đoan, kẻ hám lợi khoe giàu

Trong số những KOL bị phong sát, mấy cái tên gây chú ý nhất gồm: Trương Tuyết Phong – cố vấn định hướng học tập nổi tiếng với hình ảnh “người dẫn đường cho con em nhà nghèo”; Lam Chiến Phi – từ streamer game chuyển sang blogger du lịch, và Hộ Thần Phong – người sáng tạo nên loạt cụm từ mạng “người Android” và “người iPhone”.

Từ “người chỉ đường cho học sinh nghèo” đến biểu tượng gây tranh cãi

Trương Tuyết Phong, tên thật là Trương Tử Bưu, tốt nghiệp Đại học Trịnh Châu, là một giảng viên tư vấn nguyện vọng đại học nổi tiếng. Năm 2016, anh trở nên nổi đình đám nhờ video “Giải mã 34 trường ‘985’ trong 7 phút”, có gần 40 triệu người theo dõi trên toàn mạng.

Trước đây, Trương Tuyết Phong nổi lên nhờ nắm bắt chính xác nỗi lo âu về giáo dục và phong cách thẳng thắn, nhưng sau đó bị chỉ trích vì những phát ngôn như “Đại học Công nghệ Cáp Nhĩ Tân chẳng ra gì”, “Các ngành khối xã hội tóm gọn trong một chữ: nịnh”, hay “Nếu con nhất quyết học báo chí thì đánh nhừ tử”. Anh ta bị cho là đã kích động lo lắng về việc làm và phân biệt giữa các ngành học; dịch vụ tư vấn nguyện vọng giá cao của anh cũng bị cáo buộc là đã đi chệch khỏi mục tiêu phổ biến giáo dục ban đầu.

Ngày 24/9, các tài khoản của anh trên nhiều nền tảng như Weibo, Douyin, Kuaishou, Bilibili, Xiaohongshu đều “không thể theo dõi” / tài khoản bị “bất thường”.

Giới quan sát cho rằng, Trương Tuyết Phong bị “khóa miệng” không phải vì vấn đề chính trị, mà vì anh ta cổ súy một thứ “chủ nghĩa thực dụng cực đoan” – khuyến khích người trẻ chỉ quan tâm lợi ích, cơ hội và tiền bạc. Với nhiều gia đình bình thường, lời khuyên của anh là “kim chỉ nam sinh tồn”, nhưng trong mắt nhà chức trách, đó là thứ gieo rắc lo âu xã hội, làm xói mòn “giá trị chính năng lượng tích cực”.

Lam Chiến Phi – game thủ trở thành “ông hoàng khoe giàu”

Một gương mặt khác là Lam Chiến Phi, từng nổi tiếng nhờ livestream game, sau đó đổi hướng làm blogger du lịch. Anh ta thường xuyên đăng clip khoe giàu, tuyên bố: “Năm nào mà tôi kiếm chưa đến 9 con số (hàng trăm triệu NDT) thì coi như thất bại”; ngoài ra còn cổ súy cho lối sống tự do, buông thả.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, kiểu khoe mẽ đó khiến công chúng nổi giận. Khi làn sóng chỉ trích bùng lên, các nền tảng như Douyin (TikTok phiên bản Trung Quốc)Bilibili và Kuaishou nhanh chóng ra tay: tài khoản của Lam Chiến Phi bị cấm theo dõi, chỉ một bước ngắn nữa là sẽ “bay màu” vĩnh viễn.

Hộ Thần Phong – người tạo ra “chuỗi khinh miệt Android”

Nếu hai người trên vẫn còn cơ hội “trở lại”, thì Hộ Thần Phong dường như đã “xong đời”. Anh ta là một livestreamer nổi tiếng nổi lên nhờ thử nghiệm xã hội, video khảo sát mua sắm so sánh sức mua của người dân các địa phương, gần đây lại tạo ra hai khái niệm gây bão: “người Android” và “người iPhone”.

Trong hệ thống ngôn từ của anh ta, hai cụm từ này không dùng chỉ điện thoại, mà là phân tầng xã hội về học vấn, nhân sinh quan, thu nhập: “Người Android” = trình độ thấp, thu nhập kém, ở tầng đáy; “Người iPhone” = giới tinh anh, học vấn cao, sang trọng.

Thậm chí, anh ta còn dùng các cụm “bằng cấp Android”, “tư duy Android”, “logic iPhone”… khiến người nghe liên tưởng đến sự phân biệt đẳng cấp và ám chỉ “hàng nhập khẩu thì tốt hơn hàng nội địa”. Mạng xã hội Trung Quốc nhanh chóng hình thành một “chuỗi khinh miệt”, nơi từ “Android” trở thành cách mỉa mai những người nghèo hay “kém sang”. Dù một số người dùng tự giễu mình là “người Android”, nhưng nhiều người khác coi đó là sự xúc phạm và phản cảm.

Điều đó chạm tới “dây thần kinh nhạy cảm” về niềm tự tôn văn hóa, khiến dư luận lẫn các nhà quản lý nổi giận. Hệ quả là tất cả các tài khoản mạng xã hội của anh ta bị xóa hết, nội dung bị làm trống, bị cấm phát ngôn, bị gỡ video.

Những KOL có ảnh hưởng khác

Vương Hồng Tuyền Tinh (Wang Hongquanxing), còn có biệt danh “China’s Kim Kardashian” (Kim Kardashian của Trung Quốc), bị cấm vì khoe đời sống xa xỉ, đồ hiệu, trang sức đắt tiền, thể hiện quá đà sự giàu có.

“Sister Abalone” (Baoyu Jiajie, Bảo Ngọc Giai Khiết), một phụ nữ nổi tiếng trên mạng thường khoe nhà rộng, tài sản cao cấp, du lịch sang trọng. Bị “bay màu” tài khoản mạng xã hội vì nội dung khoe sang, phô trương vật chất.

“Bo Gongzi” (Master Bo, Bạc Công tử) có sở thích thích hàng hiệu, phong cách xa xỉ, bị xem là người “khoe sang” – cũng bị xử lý trong chiến dịch chống nội dung biểu lộ sự giàu có thái quá.

Các nhân vật trên đến từ các lĩnh vực khác nhau – giáo dục, du lịch, vlog xã hội – nhưng có một điểm chung: sở hữu lượng người theo dõi khổng lồ, có sức ảnh hưởng vượt ngoài cộng đồng ban đầu. Quan trọng hơn, họ đều “chạm trúng” vào những cảm xúc xã hội nhạy cảm: lo lắng về việc làm, bất bình đẳng, khoảng cách giàu nghèo, và sự cố định giai tầng.

Chính những cảm xúc ấy lại mâu thuẫn với “năng lượng tích cực” mà chính quyền muốn duy trì, khiến họ bị xem là “tác nhân tiêu cực”. Tuy nhiên, việc phong sát hàng loạt này cũng cho thấy mức độ phổ biến và nhạy cảm của các vấn đề xã hội hiện nay, cũng như sự khó khăn trong việc “quản trị cảm xúc công chúng”.

Sự nổi tiếng luôn gắn với trách nhiệm xã hội

Khác với các chiến dịch trước chỉ nhắm vào tin giả, bạo lực mạng hay nội dung vi phạm pháp luật, đợt “thanh lọc” lần này còn nhằm “chỉnh đốn những nội dung kích động cảm xúc tiêu cực” – theo thông báo chính thức hồi cuối tháng 9/2025.

Bàn về việc nhiều KOL tiên tiếp bị trừng phạt, trang tin QQnews đăng bài phân tích, viết: "Một số blogger bị cho là lách luật, lấy danh nghĩa “hướng dẫn tránh rủi ro” để thực hiện hành vi vi phạm quy định; có người cố tình phóng đại thu nhập, cổ súy lối sống thực dụng, truyền tải giá trị lệch lạc; cũng có người vì liên quan đến hành vi phạm pháp mà phải chịu hậu quả. Những hành vi đó không chỉ đi ngược chuẩn mực đạo đức xã hội, mà còn gây tác động xấu đến người theo dõi, đặc biệt là giới trẻ thiếu khả năng phán đoán.

Việc hàng loạt tài khoản nổi tiếng bị xử lý cho thấy một thông điệp rõ ràng: dù có nổi tiếng đến đâu, nếu vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội đều phải chịu hình phạt thích đáng.

Không gian mạng trao cho mọi người cơ hội thể hiện tài năng, chia sẻ cuộc sống, hiện thực hóa ước mơ, nhưng không ban cho ai đặc quyền vượt qua giới hạn đạo đức và pháp luật. Trái lại, càng có sức ảnh hưởng, càng phải thận trọng trong lời nói và hành động, càng phải tôn trọng quy tắc. Mọi hành vi thách thức giới hạn, lợi dụng “lưu lượng” để trục lợi cuối cùng đều sẽ bị chính lưu lượng phản tác dụng".

Sức ảnh hưởng càng lớn, trách nhiệm càng cao. Đây không phải là sự hạn chế tự do sáng tạo, mà là bảo vệ lợi ích công cộng ở mức tối thiểu. Dù là ai, hành vi của mỗi người đều có ranh giới rõ ràng giữa cái có thể và cái không thể. Những ai cố tình đánh vào yếu tố nhạy cảm, thao túng dư luận, khoe giàu, cổ súy vật chất hay vi phạm pháp luật để câu view, đều không có tương lai.

“Đừng đeo gì khác ngoài vàng”: Bí quyết truyền đời của phụ nữ Nam Á, giữa lúc giá vàng lập đỉnh

Trung Quốc: Rộ trào lưu phụ nữ có gia đình lén thuê khách sạn để “tìm lại chính mình”

Jensen Huang: “Gia đình tôi sẽ không thể đến Mỹ" với chính sách nhập cư hiện nay của ông Trump

Theo WorldJournal