Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1)

VietTimes -- Nick Waters một cựu sĩ quan quân đội Anh đã sử dụng nhiều nguồn tin để phân tích xem liệu có đúng là những căn cứ quân sự của Nga tại Syria bị tấn công bởi loại máy bay không người lái với thiết kế đơn giản nhưng để ngụy trang cho các kỹ thuật hiện đại.
Đêm 6.1.2018, căn cứ không quân Nga tại Khmeimim bị tấn công. Các đoạn video và tin đồn từ căn cứ cho thấy vụ tấn công có thể bao gồm cả máy bay không người lái, mặc dù trước đó đã có những báo cáo về việc căn cứ bị tấn công bằng đạn cối.
Những báo cáo này rất thú vị vì 2 lý do. Thứ nhất, tiền tuyến cách căn cứ khoảng 35km nơi phiến quân hầu như không có các loại pháo. Thứ hai, một tờ báo độc lập của Nga Kommersant thông tin rằng căn cứ bị pháo kích vào ngày 31.12.2017 phá hủy 4 chiếc Su-24, 2 chiếc Su-35S và một máy bay vận tải quân sự An-72. Đây là thiệt hại lớn nhất của quân đội Nga kể từ khi tham gia cuộc xung đột Syria. Thông tin về vụ pháo kích và những thiệt hại ngay lập tức thu hút những người theo chủ nghĩa hoài nghi vì lý do khoảng cách với tiền tuyến và các yếu tố khác trong vụ tấn công.
Bộ Quốc phòng Nga phủ nhận thông tin 7 chiếc máy bay bị phá hủy nhưng thông báo có 2 quân nhân bị chết do vụ pháo kích bất ngờ. Cũng có suy đoán là vụ tấn công được thực hiện bởi những chiếc máy bay không người lái cỡ nhỏ từng được IS sử dụng rất hiệu quả.
Những suy đoán về vụ tấn công càng nhiều hơn khi Bộ Quốc phòng Nga đưa ra thông báo và hình ảnh về những chiếc UAV đã tấn công căn cứ quân sự Nga tại Khmeimim và Tartus đêm 6.1. Dưới đây là những phân tích cụ thể về các tình huống liên quan tới những chiếc UAV, những cuộc tấn công mà có thể chúng đã tham gia cũng như khả năng liệu có phải những chiếc UAV này đã thật sự tấn công căn cứ Nga hay không? 
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 1Ảnh 1: Bản đồ những vụ tấn công bằng UAV vào căn cứ quân sự Nga đầu 2018. Điểm vàng: vụ tấn công ngày 6.1.2018. Điểm tím: vụ tấn công ngày 2.1.2018. Điểm đỏ: vụ tấn công vào (hoặc trước) ngày 1.1.2018. Điểm xanh: điểm xuất phát của những chiếc UAV.

Vụ tấn công vào căn cứ quân sự tại Khmeimim và Tartus ngày 6.1.2018

Chỉ có một video duy nhất về vụ tấn công nhưng rất khó xác định vị trí địa lý vì phim được quay trong đêm. Video này được đưa lên nhóm facebook có tên "Network News Jabla", một nhóm chuyên đưa tin tức từ Jabla một thị trấn ở Tây nam căn cứ Hmeimim. Video có "âm thanh cảnh báo tại sân bay Hmeimim" và "những cuộc tấn công chống máy bay điều khiển từ xa".

Video vụ tấn công vào căn cứ Khmeimim.

Ngày 8.1.2018, Bộ Quốc phòng Nga đưa ra một bản thông báo kèm hình ảnh những chiếc UAV bị hạ trong đó bao gồm thông tin:

6 chiếc UAV bị chặn và chiếm quyền điều khiển bởi lực lượng tác chiến điện tử Nga
  • 3 chiếc hạ cánh an toàn
  • 3 chiếc bị nổ trong quá hình hạ cánh
7 chiếc UAV bị hạ bởi tên lửa Pantsir-S1
Nghiên cứu hình ảnh cho thấy có ít nhất 2 chiếc UAV trong tình trạng không bị sứt mẻ chút nào.
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 2Ảnh 2: Chiếc UAV có cấu trúc đơn giản làm bằng gỗ dán, nhựa và băng dính.
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 3Ảnh 3: Sải cánh của máy bay dài khoảng 3-4m.
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 4Ảnh 4.

Ảnh 3 và ảnh 4 cho thấy những chiếc UAV với phần càng (để hạ cánh) và cánh (khoanh vàng và đỏ) có những thay đổi nhỏ, cho thấy có ít nhất 2 chiếc UAV được sửa lại. Hình ảnh sau do trang RT (Ruptly) đưa lên với 6 chiếc UAV trong đó có 3 chiếc trong tình trạng gần như nguyên vẹn.

Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 5Ảnh 5: 6 chiếc UAV trong đó có 3 chiếc trong tình trạng gần như nguyên vẹn.

Đây là những chiếc UAV nhỏ với sải cánh khoảng 3-4m. Cấu trúc của chúng đơn giản với gỗ dán gắn với các mảnh nhựa bằng băng dính. Chúng được trang bị động cơ nhỏ có thể là động cơ sử dụng nhiên liệu xăng. Trong một thông báo sau đó, Bộ Quốc phòng Nga thông tin những chiếc UAV xuất phát từ thị xã Muazzara tại tỉnh Idlib.

Những vụ tấn công vào Học viện kỹ thuật quân sự Homs vào (hoặc trước) ngày 3.1.2018.

Những chiếc UAV đã từng xuất hiện trên truyền thông tại Syria dù không liên quan tới phạm vi của vụ tấn công tại căn cứ không quân Hmeimim. 2 ảnh dưới là một chiếc UAV bị hạ tại Học viện Kỹ thuật Quân sự tại Homs - cách căn cứ Hmeimim 100km về phía đông nam. Mã nhúng ảnh trên Instagram cho thấy ít nhất một trong những bức ảnh được tải lên vào 8:05 AM (giờ Syria) vào ngày 3.1 ngày trước khi vụ tấn công vào căn cứ Hmeimim ngày 5-6.1 xảy ra. Mặc dù chiếc UAV đã bị biến dạng nhưng có thể thấy nó có chung thiết kế với những chiếc máy bay đã sử dụng tại Hmeimim.

Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 6Ảnh 6: UAV tấn công Học viện Kỹ thuật quân sự Homs.
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 7Ảnh 7: phần khoanh vàng có thể là ăng ten GPS.

Cũng cần lưu ý những chi tiết được khoanh vàng trong ảnh cho thấy nó rất giống ăng ten GPS - điều Facebook của Bộ quốc phòng Nga đã thông báo về các thành phần của chiếc UAV thực hiện vụ tấn công tại Hmeimim.

Vụ tấn công Hmeimim

Bức ảnh bên dưới được tải lên vào 18:52 ngày 1.1 bởi Group Facebook NN Jabla (cũng chính là nhóm đã đưa đoạn video vụ tấn công Hmeimim vào ngày 6.1) cho thấy một chiếc UAV khác bị rơi tại vùng nông thôn. Người tải ảnh lên đã mô tả rằng mình nghe thấy những vụ nổ vào sớm ngày 1.1.2018 mà họ tin nguyên nhân là do những chiếc UAV.

Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 8Ảnh 8.

Một đoạn video sau đó được đưa ra bởi Muraselon News, dù được đưa lên sau nhưng có thể là nguồn gốc những bức ảnh của NN Jabla. Nó cho thấy phần còn lại của những chiếc UAV bị lực lượng quân Ả rập Syria (SAA) bắn rơi tại Hmeimim. Phân tích những mảnh vỡ cho thấy nó có những thành phần rất giống với những chiếc UAV ở những đoạn phân tích trên.

Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 9Ảnh 9: so sánh thành phần gỗ dán. Trái: phim của Muraselon - Phải: Ảnh của Bộ Quốc phòng Nga.
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 10Ảnh 10: so sánh mô-tơ. Trái: phim của Muraselon - Phải: Ảnh của Bộ Quốc phòng Nga.
Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 11Ảnh 11: so sánh pin. Trái: phim của Muraselon - Phải: ảnh của chiếc UAV tại Homs.

UAV rơi tại Ghab Plain trong (hoặc trước) 8:38 ngày 1.1.2018

Một chiếc UAV cùng loại cũng được thấy tại vùng lãnh thổ do phiến quân chiếm đóng sau khi bị bắn hạ bởi nhóm Ahrar Al Sham. 

Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 12Ảnh 12: Ahrar Al Sham hạ chiếc UAV.

Đây chắc chắn là chiếc UAV cùng loại với chiếc tại Homs và Hmeimim. Những mảnh băng dính ở phía đuôi của chiếc UAV này đặc biệt và không giống như những mẫu đã được nghiên cứu ở trên. Bức ảnh thuộc về một tay súng của Ahrar Al Sham tại Ghab Plain - vùng lãnh thổ gần nhất với căn cứ Hmeimim, do phiến quân chiếm đóng. Mặc dù không thể xác định vị trí địa lý của bức ảnh nhưng nó phù hợp với thông báo của Bộ Quốc phòng Nga những chiếc UAV xuất phát từ Muazzara để tới Hmeimim. Có thể Ahrar Al Sham đã chẳng may bắn nhầm phải một chiếc UAV của một nhóm phiến quân khác.

Những chiếc UAV được bán trên Telegram với thời gian là tối 31.12.2017

Một cuộc điều tra của Adam Rawnsley và Christiaan Triebert cho tờ The Daily Beast tìm ra kiểu UAV này được bán trên Telegram - một ứng dụng nhắn tin phổ biến mà họ tìm ra nó còn được sử dụng như một công cụ để bán vũ khí online. Người bán chiếc UAV cũng chào hàng những quả bom để gắn lên máy bay. Những hư hại trên chiếc UAV cùng với sự khác biệt của phần băng dính được sử dụng ở đuôi máy bay bị nhóm Ahrar Al Sham hạ, cho thấy đây có thể là một chiếc UAV duy nhất. Thực tế, chiếc UAV này đưa ra những câu hỏi về cách nó được chế tạo, người bán có tham gia vào việc chế tạo nó không và điều gì đã xảy ra khi nó bị rơi.

Giải mã vụ căn cứ Nga ở Syria bị tấn công ồ ạt (P.1) ảnh 13Ảnh 13: chiếc UAV được bán trên Telegram.

Khi được hỏi về vị trí của người bán và khi nào thông tin bán hàng được đưa lên, Rawnsley trả lời:

"Phần lớn các địa điểm được những người bán nhắc tới trong chợ là ở tỉnh Idlib. Tất nhiên có khả năng người bán UAV ở đâu đó khác nhưng Idlib là nơi hầu hết các hoạt động mua bán diễn ra tập trung... Trong post mua bán có gắn thời gian vào tối 31.12.2017 và những bức ảnh cho thấy nó được chụp vào ban đêm mặc dù tôi không thể chắc chắn khi nào nó được chụp".
(còn tiếp)