Tờ Đa Chiều của người Hoa tại Mỹ ngày 9/8 cho biết Đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ đang có chuyến thăm đến Trung Quốc. Ông cho rằng cuộc tập trận chung sắp tổ chức giữa Trung Quốc và Nga "không có tính xây dựng" đối với tăng cường ổn định khu vực.
Ông khẳng định, tàu chiến Mỹ sẽ còn tiếp tục hoạt động ở khu vực xung quanh đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp ở Biển Đông.
Tại Thanh Đảo, Trung Quốc, Đô đốc Scott Swift cho rằng: "Có những khu vực khác có thể dùng để tổ chức loại tập trận này". Nhìn vào địa điểm tập trận, "hoàn toàn không phải là tăng cường ổn định trong khu vực".
Đô đốc Scott Swift nhấn mạnh, nếu Trung Quốc tuyên bố thiết lập cái gọi là Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Đông, "ở góc độ quân sự, sẽ làm cho tình hình rất bất ổn".
Sau phán quyết của Tòa trọng tài ở The Hague đối với vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc, phản ứng của các nước liên quan thống nhất với thái độ trước khi có phán quyết.
Đô đốc Scott Swift nói: "Tôi cho rằng tách biệt các nước ra mà không liên kết lại để nhìn nhận sẽ là một sai lầm".
Ông hình dung phải xem phản ứng của các nước là "sự kéo dài của một đường cong".
Ông cũng tái khẳng định lập trường của Mỹ phê phán Trung Quốc thiếu minh bạch về quân sự, cho rằng "sự bất ổn của khu vực chính là do thiếu minh bạch, mà đây cũng chính là phương hướng của đường cong".
Đô đốc Scott Swift lấy 2 ví dụ làm bằng chứng: Một là Trung Quốc trước đây đã hủy bỏ kế hoạch đồng ý cho tàu sân bay USS John C. Stennis thăm Trung Quốc mà "không hề giải thích".
Hai là Trung Quốc xây dựng (bất hợp pháp) nhà chứa máy bay ở Biển Đông (đá Chữ Thập, đá Xu Bi và đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam).
"Ngày càng lo ngại, không rõ ràng và thiếu minh bạch thường đều gây bất ổn, chứ không phải là một hành vi làm ổn định tình hình" - Đô đốc Scott Swift khẳng định.
Tuy nhiên, Đô đốc Scott Swift cũng nhấn mạnh, các tàu chiến Mỹ sẽ tiếp tục đi lại ở khu vực xung quanh đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp ở Biển Đông, thực hiện nhiệm vụ tự do hàng hải, tăng cường/củng cố các quy định của Công ước Liên hợp quốc về Luật biển.
Ông cho biết điều này sẽ do Washington quyết định. Trong khi đó, Trung Quốc luôn kiên quyết phản đối việc làm này của Mỹ, cho rằng đó là "can thiệp chủ quyền", cho dù Trung Quốc không có chủ quyền đối với các đảo đá ở Biển Đông.
Ngày 18/7/2015, trong thời gian thăm Philippines, Đô đốc Scott Swift đã đích thân tham gia hoạt động tuần tra trên không ở Biển Đông. Ngày 19/8/2015 Hải quân Mỹ đã công bố hình ảnh ông Scott Swift ngồi trên máy bay trinh sát P-8A Poseidon. Thời gian tuần tra Biển Đông của máy bay này trong ngày 18/7 là 7 giờ, phạm vi tuần tra hiện còn chưa biết.
Ngày 27/10/2015, tàu khu trục tên lửa USS Lassen Hải quân Mỹ đã đi vào vùng biển 12 hải lý của đá Xu Bi (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hiện bị Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp).
Đối với những hoạt động này của Mỹ, Trung Quốc luôn tỏ ra rất tức tối, nhiều lần lặp lại các tuyên bố đòi chủ quyền bất hợp pháp ở Biển Đông, đồng thời cho máy bay, tàu chiến theo dõi, xua đuổi máy bay và tàu chiến Mỹ. Có lúc đã dẫn đến nguy cơ va chạm, xung đột rất cao.
Mặc dù vậy, trong các tuyên bố, Washington đã nhất quán khẳng định rằng Mỹ sẽ kiên trì triển khai các hành động tự do đi lại ở Biển Đông, bảo vệ luật pháp quốc tế và bảo vệ trật tự khu vực. Những hành động triển khai quân sự thực tế của Mỹ trên Biển Đông gần đây tiếp tục xác nhận lập trường này.
