|
Văn phòng của TikTok tại Culver City, California. Ảnh: Reuters. |
Một tòa phúc thẩm liên bang tại Mỹ đưa ra phán quyết vào hôm 6/12, giữ nguyên luật yêu cầu ByteDance, công ty mẹ của TikTok có trụ sở tại Trung Quốc, phải thoái vốn khỏi ứng dụng video ngắn phổ biến này tại Mỹ vào đầu năm sau, nếu không sẽ đối mặt với lệnh cấm hoàn toàn.
Phán quyết đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong căng thẳng kéo dài giữa TikTok và chính phủ Mỹ liên quan đến vấn đề an ninh quốc gia.
TikTok phản ứng thế nào?
TikTok và ByteDance đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang nhằm ngăn chặn luật được thông qua hồi tháng 4. Công ty nhận định luật này vi phạm quyền tự do ngôn luận và gây tổn hại nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của họ. Tuy nhiên, hội đồng ba thẩm phán của Tòa Phúc thẩm Mỹ tại Quận Columbia đã bác bỏ lập luận này, viện dẫn các lo ngại về an ninh quốc gia.
Phán quyết này mở đường cho chính phủ thực thi lệnh cấm TikTok tại Mỹ vào ngày 19/1/2025 nếu ByteDance không thoái vốn. TikTok có thể tiếp tục kháng cáo lên Tòa án Tối cao để trì hoãn lệnh cấm, nhưng thời gian không còn nhiều.
Năm ngoái, TikTok từng thành công trong việc tạm thời ngăn chặn lệnh cấm tương tự ở bang Montana, khi tòa án đã ban hành lệnh sơ bộ để xem xét tính pháp lý của luật cấm.
Toàn cảnh lệnh cấm TikTok
Câu chuyện bắt đầu từ năm 2020, khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên tìm cách cấm TikTok và WeChat, với lý do các ứng dụng này đe dọa an ninh quốc gia. Tuy nhiên, nỗ lực này đã bị tòa án ngăn chặn. Đến năm 2021, Tổng thống Joe Biden rút lại các lệnh cấm do ông Trump ban hành, nhưng áp lực từ Quốc hội buộc Nhà Trắng phải tiếp tục giải quyết vấn đề TikTok.
Vào tháng 4/2023, Quốc hội Mỹ đã thông qua luật yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok. Đạo luật nhận được sự ủng hộ áp đảo từ cả lưỡng viện, phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng về khả năng Trung Quốc kiểm soát dữ liệu của người dùng Mỹ. Theo luật, TikTok sẽ chỉ được tiếp tục hoạt động tại Mỹ nếu chính phủ xác nhận rằng công ty không còn mối liên hệ hoạt động với mọi thực thể Trung Quốc.
Tiến trình thực hiện và thời gian còn lại
Sau khi Tổng thống Biden ký luật, thời hạn 270 ngày được đặt ra để ByteDance hoàn tất việc thoái vốn. Nếu tiến trình thoái vốn này của TikTok có sự tiến triển, Tổng thống có thể gia hạn thêm 90 ngày.
Tuy nhiên, nếu không có bước tiến nào rõ ràng trước ngày 19/1/2025, TikTok sẽ bị cấm hoạt động tại Mỹ. Các công ty công nghệ Mỹ, như Apple và Google, cũng có thể đối mặt với các khoản phạt khổng lồ nếu tiếp tục cung cấp ứng dụng trên nền tảng của họ.
Hiện tại, không có thay đổi nào đối với người dùng TikTok tại Mỹ cho đến thời hạn 19/1/2025. Ứng dụng vẫn sẽ hoạt động bình thường. Tuy nhiên, tương lai của TikTok phụ thuộc rất lớn vào kết quả của các cuộc đàm phán pháp lý và quá trình thoái vốn.
Quan điểm của Trung Quốc
Chính phủ Trung Quốc từ lâu đã kiểm soát chặt chẽ các công nghệ nhạy cảm và đòi hỏi các công ty phải được phê duyệt trước khi xuất khẩu công nghệ ra nước ngoài.
Thuật toán đề xuất của TikTok, vốn là yếu tố cốt lõi trong thành công của ứng dụng, nằm trong danh mục này, khiến việc thoái vốn trở thành thách thức lớn đối với ByteDance. Bắc Kinh có thể sẽ không dễ dàng đồng ý với bất kỳ động thái nào làm suy giảm quyền kiểm soát của họ đối với TikTok.
Tác động lớn hơn
Phán quyết mới nhất là dấu hiệu rõ ràng về quyết tâm của chính phủ Mỹ trong việc hạn chế sự ảnh hưởng của các công ty công nghệ Trung Quốc tại nước này. Với hơn 170 triệu người dùng tại Mỹ, TikTok không chỉ là một ứng dụng giải trí mà còn là một nền tảng văn hóa và thương mại quan trọng. Việc cấm TikTok không chỉ gây thiệt hại lớn cho ByteDance mà còn có thể làm phức tạp thêm mối quan hệ Mỹ-Trung vốn đã căng thẳng.
Trong khi TikTok đang tìm cách bảo vệ quyền hoạt động của mình tại Mỹ, câu hỏi lớn hơn vẫn là liệu công ty này có thể đáp ứng được các yêu cầu pháp lý mà không làm tổn hại đến mô hình kinh doanh và công nghệ cốt lõi của mình hay không. Câu trả lời sẽ dần rõ ràng khi thời hạn 19/1/2025 đang đến gần.
Tòa phúc thẩm Mỹ yêu cầu ByteDance thoái vốn TikTok, Trung Quốc phản ứng quyết liệt
TikTok bị 13 tiểu bang và thủ đô Washington của Mỹ kiện vì gây nghiện, tác động xấu với trẻ em
Australia cấm trẻ em dưới 16 tuổi truy cập TikTok, Facebook, Instagram và các mạng xã hội khác
Theo Reuters