Thực tế Nhà nước chưa có quy định cơ quan nào sẽ kiểm soát, xử phạt và cũng chưa có chế tài xử phạt đối với phương tiện chưa nộp phí sử dụng đường bộ - Ảnh: Báo Xây dựng
Trong văn bản gửi Bộ Tài chính - cơ quan chủ trì soạn thảo sửa đổi Nghị định 90/2023, Bộ Xây dựng đề xuất bãi bỏ "Tem nộp phí sử dụng đường bộ" và toàn bộ các nội dung liên quan đến loại tem này trong nghị định.
Theo Bộ Xây dựng, việc sửa đổi này nhằm thực hiện Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ về chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh giai đoạn 2025-2026.
Việc kiểm soát nghĩa vụ nộp phí đã tích hợp qua hệ thống quản lý thu phí
Bộ Xây dựng cho rằng mục đích ban đầu của việc dán tem trên kính chắn gió phương tiện là để hỗ trợ lực lượng chức năng kiểm tra việc nộp phí. Tuy nhiên, thực tế hiện nay chưa có quy định rõ về cơ quan kiểm tra, xử phạt khi phương tiện không dán hoặc không nộp phí.
Việc kiểm soát nghĩa vụ nộp phí đã được tích hợp thông qua hệ thống quản lý thu phí và cổng thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, ông Nguyễn Văn Quyền, đánh giá việc bỏ tem là hợp lý. Theo ông Quyền, cả nước có gần 7 triệu phương tiện ô tô, chi phí in ấn, phát hành và quản lý tem là rất lớn. Việc bỏ tem không chỉ giảm chi phí mà còn tạo thuận lợi cho chủ xe, đơn vị đăng kiểm, ông Quyền nói và cho rằng nếu đề xuất được thông qua, phương tiện cơ giới khi lưu hành sẽ chỉ còn một loại tem duy nhất - tem kiểm định.
Theo Bộ Xây dựng, việc bỏ tem thu phí sử dụng đường bộ không chỉ tiết kiệm chi phí hành chính mà còn phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trong công tác quản lý phương tiện, thu phí và kiểm tra dữ liệu liên ngành.
Cơ quan này cũng cho rằng: "Chỉ cần tra cứu dữ liệu từ hệ thống thu phí hoặc cổng thông tin đăng kiểm là có thể biết phương tiện đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính hay chưa. Không cần thêm một miếng tem giấy để chứng minh điều đó. Đề xuất này nếu được chấp thuận sẽ góp phần hiện đại hóa hệ thống thu phí sử dụng đường bộ, tăng tính minh bạch và giảm gánh nặng thủ tục cho người dân, doanh nghiệp"
Thu hơn 14.000 tỷ đồng phí đường bộ trong năm 2024
Đánh giá về việc thực hiện Nghị định 90/2023, Bộ Xây dựng cho biết văn bản này đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện, thông qua hệ thống các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới trên toàn quốc.
Sau hơn một năm triển khai, tổng thu phí sử dụng đường bộ năm 2024 lần đầu vượt ngưỡng 14.000 tỷ đồng. Đây là nguồn đóng góp quan trọng cho ngân sách nhà nước, phục vụ công tác bảo trì, duy tu hệ thống giao thông đường bộ.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện nghị định cũng bộc lộ một số bất cập. Chẳng hạn, nhiều phương tiện bị tạm giữ, tạm thu hoặc hết hạn đăng kiểm không lưu thông nhưng vẫn bị truy thu phí; các thủ tục xác nhận xe dừng lưu hành vẫn thiếu hướng dẫn cụ thể, dễ gây khó khăn cho cơ quan đăng kiểm và doanh nghiệp.
Một điểm gây tranh cãi khác là mức thu phí đối với xe buýt vận tải hành khách công cộng. Hiện nay, loại xe này (kể cả xe buýt đưa đón học sinh, sinh viên, công nhân được trợ giá) đang bị áp mức thu như ô tô dưới 10 chỗ ngồi. Bộ Xây dựng cho rằng quy định này chưa hợp lý, cần điều chỉnh để phù hợp với tính chất phương tiện phục vụ công cộng.
