Wang Fuk Court là một trong rất nhiều khu chung cư cao tầng tại Hong Kong – một trong những nơi có mật độ dân số cao nhất thế giới. Khoảng 300.000 người sinh sống tại quận ngoại ô Tai Po, nằm sát với Trung Quốc đại lục.
Khu phức hợp này được đưa vào sử dụng từ năm 1983 và được quản lý theo các chương trình nhà ở do chính phủ trợ giá. Hơn 4.600 cư dân sống trong khoảng 2.000 căn hộ thuộc 8 tòa nhà của khu này.
Các nhà thầu đã tiến hành cải tạo khu phức hợp từ tháng 7/2024. Tại thời điểm xảy ra vụ cháy, mỗi tòa tháp đều được bao quanh bởi giàn giáo tre và phủ lưới bảo vệ màu xanh chuyên dùng trong xây dựng.
Đám cháy bắt đầu tại tòa Wang Cheong House vào khoảng 2h51 chiều 26/11.
Ngọn lửa sau đó lan sang Wang Tai House và Wang Shing House.
Tiếp đó, nó lan sang Wang Yan House. Đến 7h30 tối, 7 trong số 8 tòa nhà đã bị nhấn chìm trong biển lửa.
Vụ hỏa hoạn lớn bùng phát vào ngày 26/11 tại khu chung cư này đã khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và nhiều người mất tích. Cảnh sát cho biết trong hôm 27/11 rằng vụ cháy có thể do một công ty xây dựng “cực kỳ cẩu thả” sử dụng vật liệu không an toàn.
Cảnh sát cho biết các tòa nhà được phủ lưới bảo vệ và các tấm nhựa có thể không đáp ứng tiêu chuẩn phòng cháy. Họ phát hiện một số cửa sổ trong một tòa nhà bị bịt kín bằng vật liệu xốp do công ty xây dựng thi công trong quá trình bảo trì.
“Chúng tôi có lý do để tin rằng những người chịu trách nhiệm ở công ty này đã hết sức cẩu thả, dẫn đến tai nạn và khiến ngọn lửa lan không kiểm soát, gây ra thương vong nghiêm trọng”, bà Eileen Chung, Trưởng thanh tra cảnh sát Hong Kong, cho biết.
Điều gì khiến ngọn lửa bùng phát dữ dội?
Vụ cháy đã làm dấy lên lo ngại về việc Hong Kong vẫn sử dụng giàn giáo tre và lưới xây dựng dễ cháy – một truyền thống có từ hàng thế kỷ trước ở Trung Quốc đại lục.
Tre – có giá rẻ, dồi dào, linh hoạt và thường được buộc bằng dây nylon – từ lâu đã là vật liệu giàn giáo ưa chuộng cho các tòa nhà cao tầng ở Hong Kong.
Giàn giáo tre thường được sử dụng cùng với lưới xây dựng màu xanh để tránh vật liệu rơi xuống gây nguy hiểm cho người qua đường. Đây cũng chính là hiện trạng tại các tòa nhà trong khu Wang Fuk Court.
Thợ xây Trung Quốc đã sử dụng tre từ thời cổ đại, và vật liệu này được xem như biểu tượng của sự thanh nhã và kiên định đạo đức. Theo một số tư liệu, tre từng được dùng làm giàn giáo và công cụ trong quá trình xây dựng Vạn Lý Trường Thành.
Ngày nay, tre đã phần lớn bị loại bỏ ở Trung Quốc và thay thế bằng giàn giáo kim loại chắc chắn hơn. Nhưng Hong Kong – dù hiện đại – vẫn còn khoảng 2.500 thợ giàn giáo tre đăng ký hành nghề, theo số liệu chính thức.
Nguồn gốc đám cháy vẫn chưa rõ, nhưng ngọn lửa nhanh chóng lan rộng dọc theo lớp lưới xanh và khiến các khung giàn giáo tre đổ sập xuống mặt đất.
Bà Eileen Chung cho biết trong quá trình điều tra một tòa nhà chưa bị ảnh hưởng, họ phát hiện các cửa sổ tại sảnh thang máy ở mỗi tầng đều bị bịt kín bằng vật liệu xốp. Bà cho biết không loại trừ khả năng vật liệu này góp phần làm lửa lan nhanh.
Nỗ lực dập lửa suốt ngày đêm
Tới sáng sớm 27/11, giới chức cho biết họ đã kiểm soát được 4 tòa nhà, trong khi công tác cứu hộ vẫn tiếp tục tại 3 tòa khác sau hơn 15 giờ. Video từ hiện trường cho thấy lửa vẫn bùng lên từ ít nhất hai tòa nhà 32 tầng và khói đen dày đặc bốc lên từ nhiều khu vực.
Ngọn lửa bắt đầu từ chiều 26/11. Nỗ lực dập lửa tiếp tục qua đêm, sang ngày 27/11 và đến ngày 28/11.
Khó tiếp cận các tầng cao
Hơn 1/3 cư dân của Wang Fuk Court trên 65 tuổi, theo phân tích của Midland Realty dựa trên dữ liệu chính phủ – nhóm tuổi có thể gặp khó khăn lớn hơn trong việc thoát khỏi các tầng cao.
Lực lượng cứu hộ vẫn phải vật lộn để tiếp cận các tầng trên của ít nhất 2 tòa nhà một ngày sau khi vụ cháy bắt đầu do khói dày đặc và nhiệt độ cao bên trong. Ông Derek Armstrong Chan, Phó giám đốc lực lượng cứu hỏa, cho biết nguy hiểm gia tăng khi trời tối.
Vụ hỏa hoạn cũng gợi lại ký ức đau thương về thảm kịch Grenfell Tower năm 2017 tại London, khiến 72 người thiệt mạng. Vụ đó được xác định do các công ty sử dụng lớp ốp ngoài dễ cháy cùng các sai phạm của chính phủ và ngành xây dựng.
“Từ tận đáy lòng, chúng tôi xin chia sẻ với tất cả những ai bị ảnh hưởng bởi vụ hỏa hoạn kinh hoàng ở Hong Kong”, nhóm những người sống sót Grenfell United đăng trên mạng xã hội. “Tới gia đình, bạn bè và cộng đồng, chúng tôi ở bên các bạn. Các bạn không đơn độc”.
Đây hiện là vụ hỏa hoạn gây chết người nhiều nhất ở Hong Kong kể từ năm 1948, khi 176 người thiệt mạng trong một vụ cháy nhà kho.
Hong Kong bắt giữ giám đốc công ty xây dựng vì vụ hỏa hoạn, số người chết lên tới 83
"Siêu anh hùng của em": Bạn gái gửi lời cuối cho lính cứu hỏa thiệt mạng trong vụ cháy ở Hong Kong
Cụ ông 76 tuổi tìm gia đình trong đống tro tàn, cộng đồng mạng Hong Kong gửi thông điệp đau buồn
Theo Reuters
