Bộ trưởng Gazmin cách đây hai ngày đã tiết lộ kế hoạch mở căn cứ không quân và hải quân tại Vịnh Subic để lực lượng chiến đấu cơ và tàu khu trục của quân đội Philippines có thể phản ứng nhanh hơn trước bất kỳ tình huống khẩn cấp nào ở Biển Đông. Kế hoạch này được đưa ra trong bối cảnh Philippines đang đối đầu quyết liệt và không khoan nhượng với nước láng giềng to lớn Trung Quốc vì tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở Biển Đông.
Manila hồi năm ngoái đã ký một thoả thuận cho phép các lực lượng Mỹ triển khai tạm thời tại những căn cứ quân sự của nước này, trong đó có cả căn cứ ở Vịnh Subic. Tuy nhiên, các nhóm theo đường lối cảnh tả đã tỏ ra hoài nghi về tính hợp hiến của thoả thuận trên trước Toà án Tối cao.
Bộ trưởng Quốc phòng Gazmin cho hay, chính phủ Philippines sẽ sớm bắt tay vào việc xây dựng các căn cứ thậm chí kể cả khi toà án ra phán quyết chống lại việc cho phép các lực lượng Mỹ tiếp cận vào những căn cứ này.
"Đó là một địa điểm rất chiến lược bởi nó nằm đối diện với Biển Đông”, ông Gazmin cho hay.
Vịnh Subic nằm cách thủ đô Manila của Philippines chỉ khoảng 80km về phía tây bắc. Nơi đây từng là căn cứ hải quân lớn nhất của Mỹ ở nước ngoài cho đến khi nó bị đóng cửa năm 1992. Sự kiện đóng cửa căn cứ ở Vịnh Subic đánh dấu việc Mỹ kết thúc sự hiện diện quân sự kéo dài 1 thế kỷ của nước này ở khu vực. 3 năm sau sự kiện nói trên, Trung Quốc chiếm một bãi đá ngầm chiến lược mà Manila tuyên bố thuộc chủ quyền của mình. Điều này khiến giới nghị sĩ Philippines quyết định phê chuẩn một hiệp định cho phép lực lượng Mỹ quay trở lại tiến hành các cuộc tập trận hàng năm với quân đội Philippines.
Philippines đang ra sức đầu tư mạnh mẽ vào việc hiện đại hoá quân đội của nước này – một quân đội bị đánh giá là yếu kém nhất khu vực Châu Á. Sở dĩ Manila phải làm điều này là do cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải nóng bỏng với Trung Quốc ở Biển Đông. Manila đã ký hợp đồng mua 12 chiếc chiến đấu cơ mới của Hàn Quốc và hai chiếc đầu tiên sẽ được bàn giao vào cuối năm nay. Những vũ khí mới sẽ được đưa đến triển khai ở ngay Vịnh Subic, ông Gazmin cho biết.
Kế hoạch quân sự trên Vịnh Subic
Ông Roberto Garcia – vị quan chức chịu trách nhiệm quản lý Vịnh Subic cho hay, Không quân Philippines sẽ tiến hành xây dựng một căn cứ cho khoảng 200 nhân sự tại tổ hợp sân bay ở Freeport. Tổ hợp sân bay này sẽ vẫn đón cả những chiếc máy bay thương mại. Hải quân Philippines sẽ được phép sử dụng ít nhất 2 trong số 15 cầu cảng cho hoạt động của họ. Số cầu cảng còn lại sẽ được phục vụ cho mục đích dân sự, ông Garcia nói. Một tổ hợp doanh trải hải quân cũng sẽ được xây dựng.
"Thoả thuận của chúng tôi là lực lượng quân sự sẽ chỉ được ưu tiên trong trường hợp xảy ra tình trạng khẩn cấp quốc gia", ông Garcia nhấn mạnh.
Với vị trí chiến lược then chốt của Vịnh Subic, Mỹ từ lâu đã muốn biến nơi này thành một căn cứ quân sự để các tàu chiến của Mỹ tập hợp khi Washington tiến hành kế hoạch tăng cường sự hiện diện quân sự ở Châu Á-Thái Bình Dương.
Mỹ đang có kế hoạch đưa một lượng lớn hạm đội tàu chiến của nước này đến Thái Bình Dương vào năm 2020 nhằm thực hiện mục tiêu hướng vào Châu Á và vì thế, cường quốc quân sự số 1 thế giới sẽ rất cần đến những vịnh nước sâu tự nhiên như Vịnh Subic cho những chiếc tàu chiến và tàu ngầm của họ.
Mong muốn của Mỹ nhận được sự hưởng ứng của giới chức cầm quyền ở Philippines bởi Manila đang trông chờ vào sự giúp đỡ của siêu cường số 1 thế giới trong cuộc tranh chấp ở Biển Đông với Trung Quốc.
Trung Quốc đang ngang ngược đòi chủ quyền đến 90% Biển Đông - một khu vực biển chiến lược giàu tài nguyên. Để thực hiện tham vọng của mình, Trung Quốc quyết liệt tranh giành chủ quyền với các nước láng giềng xung quanh như Philippines, Việt Nam, Brunei, Malaysia và cả Vùng lãnh thổ Đài Loan.
Những hình ảnh thu được từ vệ tinh gần đây cho thấy Trung Quốc đã tích cực đẩy mạnh các hoạt động xây dựng, cải tạo và bồi đắp trái phép ở một loạt bãi đá ở Biển Đông. Động thái trên của Trung Quốc đang vấp phải làn sóng chỉ trích, lên án vô cùng dữ dội của cộng đồng quốc tế.
Philippines là một trong những nước lên tiếng phản đối một cách mạnh mẽ nhất.
Việc sử dụng Vịnh Subic là động thái quân sự mới nhất của Philippines nhằm chống lại những tham vọng hàng hải của Trung Quốc.
Ngoài việc tăng cường hợp tác an ninh với các nước Mỹ, Nhật Bản..., quân đội Philippines có kế hoạch đầu tư đến 20 tỉ USD trong vòng 13 năm tới để hiện đại hóa Lực lượng Vũ trang của nước này.
Trước đây, Trung Quốc đã từng thể hiện sự quan ngại trước việc Manila có kế hoạch tái sử dụng Vịnh Subic.
Kiệt Linh theo VnMedia
