Kết quả khảo sát toàn cầu do Human8 thực hiện trên 4.656 người từ 50 tuổi trở lên tại 8 quốc gia, được công bố hôm nay, 14/11, cho thấy phần lớn người lớn tuổi có bệnh nền vẫn chưa nhận diện đúng mối đe dọa của bệnh do virus hợp bào hô hấp (RSV).
Dù 80% lo ngại về nguy cơ mắc bệnh, gần một nửa (45%) lại không coi RSV là bệnh nghiêm trọng. Điều này cho thấy khoảng trống lớn trong nhận thức cộng đồng về loại virus gây hơn 5 triệu ca nhiễm mỗi năm trên toàn cầu.
RSV là virus phổ biến gây bệnh đường hô hấp, thường khởi phát giống cảm lạnh. Tuy nhiên, người lớn tuổi, người mắc bệnh tim mạch, COPD, hen suyễn, đái tháo đường hoặc suy giảm miễn dịch có nguy cơ diễn tiến nặng cao hơn, dễ nhập viện và có thể gặp biến chứng kéo dài.
Tại Việt Nam, ước tính trong 5 năm có khoảng 4,6 triệu ca nhiễm trùng hô hấp cấp do RSV ở người từ 60 tuổi trở lên.
Khảo sát chỉ ra rằng nhiều người thuộc nhóm nguy cơ cao vẫn đánh giá thấp tác động của RSV. Hơn 40% người từ 50 tuổi trở lên có bệnh nền đánh giá thấp nguy cơ cá nhân đối với bệnh do RSV mức độ nặng. Ngoài ra, 63% chưa từng trao đổi với bác sĩ về RSV, dù đây là nhóm dễ nhập viện hơn khi mắc bệnh.
Một phần nguyên nhân đến từ những hiểu lầm phổ biến: 26% nghĩ RSV là virus cúm, 27% cho rằng RSV chỉ ảnh hưởng đến phổi. Trên thực tế, bệnh có thể gây ảnh hưởng kéo dài: khoảng 14% bệnh nhân nhập viện vì RSV cần được chăm sóc y tế ở mức cao hơn sau xuất viện.
Đáng chú ý, gần 60% người mắc bệnh tim mạch không biết RSV có thể gây biến chứng nghiêm trọng, dù nguy cơ làm nặng suy tim hoặc biến cố tim cấp khi mắc RSV cao hơn ba lần so với người không mắc bệnh.
Một nghịch lý được nêu trong khảo sát là: 82% người tham gia tự tin cho biết họ đang chủ động kiểm soát bệnh nền; tuy nhiên, họ lại không đưa RSV vào danh sách các yếu tố cần theo dõi hoặc phòng ngừa. Hiểu nhầm RSV là bệnh nhẹ khiến nhiều người nhầm lẫn với cảm lạnh, dẫn đến trì hoãn việc đi khám và điều trị. Với người mắc bệnh nền, sự chậm trễ này có thể khiến triệu chứng chuyển nặng nhanh chóng.
Những hiểu biết chưa đầy đủ đang khiến nhiều người tự đặt mình vào tình thế rủi ro cao hơn, nhất là trong mùa lưu hành virus.
TS Elena DeAngelis, một chuyên gia đã cùng Human8 khảo sát, nhận định kết quả phản ánh một thực tế đáng lo ngại: Ngay cả những người có nguy cơ cao nhất vẫn đánh giá thấp RSV. TS Elena DeAngelis cho biết bệnh có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống, đặc biệt ở những người có bệnh mạn tính. Theo TS Elena DeAngelis, việc nâng cao nhận thức về RSV là rất cần thiết, đồng thời khuyến khích người dân – nhất là nhóm nguy cơ cao – trao đổi sớm với bác sĩ để hiểu rõ về bệnh, dấu hiệu nặng và cách phòng ngừa.
Những dữ liệu vừa được công bố cho thấy sự cấp thiết của việc truyền thông rộng rãi để người dân, đặc biệt là người trên 50 tuổi có bệnh nền, hiểu đúng về RSV. Đây là chìa khóa để giảm tỷ lệ nhập viện, giảm biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.