Theo trang tin Đông Phương Hồng Kông, Bộ Ngoại giao Đài Loan tuyên bố, ông Azar sẽ gặp bà Thái Anh Văn, người đứng đầu chính quyền Đài Loan, Bộ trưởng Ngoại giao Ngô Chiêu Nhiếp và Bộ trưởng Y tế & Phúc lợi Trần Thời Trung để trao đổi về việc hợp tác phòng chống dịch bệnh và y tế. Theo truyền thông Đài Loan, ông Azar sẽ ở thăm Đài Loan từ ngày 10 đến 13/8. Về vấn đề này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng phản đối các trao đổi chính thức giữa Hoa Kỳ và Đài Loan và nói Trung Quốc đã đưa ra “giao thiệp nghiêm khắc” với phía Hoa Kỳ.
Bộ Y tế và Dịch vụ Công cộng Hoa Kỳ ngày 5/8 đã ra tuyên bố, nói Bộ trưởng Alex Azar sẽ dẫn đầu một phái đoàn đến thăm Đài Loan. Đoàn gồm các ông James F. Moriarty, Chủ tịch Hiệp hội Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT); Mitchell Wolfe, Giám đốc Y tế của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC); Brian Harrison, Chánh văn phòng Bộ Y tế và Garrett Grigsby, Giám đốc Văn phòng Quan hệ Toàn cầu của Bộ Y tế.
 |
|
Ông Azar tại Nhà Trắng với tấm chi phiếu của Tổng thống Donald Trump trao để sử dụng cho việc phòng chống COVID-19 (Ảnh: AP).
|
Tuyên bố nhấn mạnh, chuyến thăm có tính lịch sử của ông Azar sẽ giúp tăng cường quan hệ đối tác Mỹ-Đài Loan và thúc đẩy hợp tác giữa Mỹ và Đài Loan trong việc chống lại dịch bệnh COVID-19 trên toàn cầu. Ông Azar sẽ thay mặt Tổng thống Mỹ Trump gặp gỡ các quan chức y tế công cộng cao cấp, các chuyên gia, nhân viên y tế và các đối tác Đài Loan khác để thảo luận về các biện pháp phòng chống dịch bệnh, y tế toàn cầu, quan hệ đối tác Mỹ-Đài Loan và Đài Loan với tư cách một nhà cung cấp đáng tin cậy thiết bị y tế và công nghệ then chốt toàn cầu. Trong thời gian ở thăm Đài Loan, ông Azar sẽ có bài phát biểu quan trọng trước các nghiên cứu sinh y tế công cộng và cựu sinh viên của chương trình đào tạo về Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ.
Đông Phương cho biết, phía Mỹ hiện chưa công bố chi tiết về chuyến thăm này, chỉ nói tới đây sẽ công bố thông tin về các cuộc họp của phái đoàn và địa điểm của chuyến thăm. Năm 2018 Tổng thống Trump đã ký "Đạo luật du lịch Đài Loan" với mục đích đưa các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan để tái khẳng định tình hữu nghị Hoa Kỳ-Đài Loan, theo đuổi lợi ích chung và hỗ trợ kết nối giá trị chung giữa Hoa Kỳ, Đài Loan với “gia đình dân chủ” toàn cầu. Việc sắp xếp cho chuyến thăm này là một phần của chính sách nói trên.
 |
|
Ông Alex Azar, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ công cộng Mỹ (Ảnh: Đông Phương).
|
Tuyên bố tiếp tục nói, “hệ thống kinh tế và xã hội của Hoa Kỳ và Đài Loan có những điều kiện độc đáo có thể thúc đẩy tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực y học và khoa học và giúp thế giới đối phó với các mối đe dọa mới nổi. Sự hợp tác giữa Hoa Kỳ và Đài Loan trong đại dịch COVID-19 là ví dụ mới nhất về việc Hoa Kỳ và Đài Loan cùng nhau chống lại các thách thức toàn cầu và thúc đẩy lợi ích toàn cầu”.
Người phát ngôn của Văn phòng chính quyền Đài Loan Kolas Yotaka ngày 5/8 nói, chuyến thăm của ông Azar đến Đài Loan là một bằng chứng về quan hệ thân thiện Đài Loan-Hoa Kỳ và tiếp tục tăng cường quan hệ đối tác toàn cầu Đài Loan-Hoa Kỳ. Hiệp hội Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT) cùng ngày 5/8 cũng đã ra thông cáo báo chí, tuyên bố chuyến thăm của ông Azar đến Đài Loan sẽ tăng cường quan hệ đối tác Đài Loan-Hoa Kỳ và thúc đẩy hợp tác giữa hai bên về chống dịch bệnh. Đây cũng là một phần trong việc Tổng thống Mỹ ký kết "Đạo luật du lịch Đài Loan" năm 2018.
Tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân đã tuyên bố nói, vấn đề Đài Loan là vấn đề quan trọng nhất và nhạy cảm nhất trong quan hệ Trung-Mỹ. Ông đốc thúc Hoa Kỳ tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc và quy định trong ba bản thông cáo chung Trung-Mỹ; đình chỉ mọi hình thức trao đổi chính thức giữa Hoa Kỳ và Đài Loan; không nên gửi bất kỳ thông điệp sai lệch nào cho các thế lực đòi Đài Loan độc lập, để không làm tổn hại đến quan hệ Trung-Mỹ và hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.
Ông Uông nói, Trung Quốc đã đưa ra các “giao thiệp nghiêm khắc” với Hoa Kỳ tại Bắc Kinh và Washington, nhấn mạnh rằng mọi mưu đồ nhằm bỏ qua, phủ nhận hoặc thách thức nguyên tắc một Trung Quốc đều sẽ kết thúc trong thất bại.
Theo Đông Phương, giới quan sát lo ngại chuyến thăm của ông Azar tới Đài Loan sẽ ảnh hưởng đến tình hình ở eo biển Đài Loan và quan hệ Trung-Mỹ. Ông Ngô Kiến Trung, Phó giáo sư tại Trung tâm Giáo dục Tổng hợp của Đại học Đài Bắc trong cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên Đông Phương, cho rằng chuyến thăm của Azar tới Đài Loan nhằm thăm dò phản ứng của Đại Lục. Ông nói, chuyến thăm diễn ra khi dịch bệnh COVID-19 đang hoành hành trên khắp thế giới có ý nghĩa biểu tượng của hợp tác phòng chống dịch bệnh quốc tế, sẽ không vi phạm ba thông cáo chung Trung-Mỹ. Tuy nhiên, ông Azar sẽ gặp bà Thái Anh Văn và thậm chí có thể đưa ra một bài phát biểu, điều này có thể khiến Đại Lục tức giận và khiến tình hình eo biển Đài Loan căng thẳng hơn.
 |
|
The Wall Street Journal đưa tin về chuyến thăm Đài Loan sắp tới của ông Azar (Ảnh: Guancha).
|
Ông Bàng Kiến Quốc, Giáo sư tại Viện nghiên cứu phát triển quốc gia và Trung Quốc đại lục của Đài Loan, cho rằng động thái của Mỹ mang tính biểu tượng hơn là thực chất. Tuy nhiên, ông chỉ ra rằng Đài Loan không nên đánh giá sai tình hình, cho rằng Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ Đài Loan vô thời hạn và khiêu khích Đại Lục làm tình hình eo biển Đài Loan và quan hệ hai bên eo biển nóng lên.
Đông Phương đã liệt kê Danh sách các quan chức Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan kể từ sau năm 1979:
Năm 1992, Đại diện Thương mại Carla Anderson Hills đã đến thăm Đài Loan và tham gia Hội nghị Hợp tác Kinh doanh Trung (Đài)-Mỹ.
Năm 1994, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Federico Pena đã đến thăm Đài Loan.
Năm 1998, Bộ trưởng Năng lượng Bill Richardson đã được Hội đồng Hợp tác Kinh tế Trung (Đài)-Mỹ mời tham gia Hội nghị Hợp tác Kinh doanh và Công nghiệp Trung (Đài)-Mỹ lần thứ 22.
Năm 2000, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Rodney Slater đã đến thăm Đài Loan và tham gia Hội nghị Phòng Thương mại và Công nghiệp Trung (Đài)-Mỹ lần thứ 24.
Năm 2014, Giám đốc Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ Gina McCarthy đến thăm Đài Loan và tham dự lễ ra mắt "Chương trình Đối tác Môi trường Quốc tế".
Theo Reuters ngày 5/8, văn phòng Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ công cộng Hoa Kỳ Alex Azar ngày 4/8 tuyên bố ông sẽ đến Đài Loan trong vài ngày tới. Đây sẽ là chuyến thăm của quan chức Hoa Kỳ cấp cao nhất tới Đài Loan trong 40 năm qua. Động thái này có thể khiến Bắc Kinh tức giận.
Reuters nói, giống như hầu hết các quốc gia, Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan. Năm 1979, Hoa Kỳ đã bỏ rơi Đài Bắc và quay sang ủng hộ Bắc Kinh. Tuy nhiên, Hoa Kỳ là quốc gia cung cấp vũ khí chính của Đài Loan và là người ủng hộ Đài Loan mạnh nhất trên trường quốc tế.
The Wall Street Journal ngày 5/8 đã bình luận, đây sẽ là chuyến thăm cấp cao hiếm hoi của Hoa Kỳ đến Đài Loan. Chuyến thăm này có khả năng chọc giận Trung Quốc. Kể từ khi Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc đại lục và cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan 40 năm trước, Trung Quốc luôn phản đối các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan.
Bloomberg ngày 5/8 cho rằng chuyến thăm này là tín hiệu mới nhất về sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Đài Loan. Sau khi Trung Quốc thực hiện Luật An ninh Quốc gia tại Đặc khu hành chính Hồng Kông, các quan chức Đài Loan lo lắng rằng Trung Quốc có thể có mưu đồ đẩy nhanh kế hoạch kiểm soát Đài Loan.
 |
|
Chuyến thăm Đài Loan của ông Azar được cho là sẽ giúp tăng cường quan hệ giữa Mỹ với Đài Loan và chọc giận Trung Quốc đại lục (Ảnh: Đa Chiều).
|
Với việc quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ về các vấn đề như thương mại và sự trỗi dậy của các công ty công nghệ Trung Quốc đang gia tăng, chính quyền Tổng thống Trump đã gia tăng bày tỏ sự ủng hộ đối với Đài Loan.
Bàn về chuyến thăm này của ông Azar, trang tin Nhà quan sát của Trung Quốc ngày 5/8 viết, bị ảnh hưởng bởi các vấn đề dịch bệnh và kinh tế, tình hình của Tổng thống Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã trở nên tồi tệ và ông ta đã bắt đầu chơi "con bài Đài Loan" thường xuyên hơn. Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đã phát biểu tại kỳ họp thứ ba của Đại hội Nhân dân toàn quốc (Quốc hội) khóa 13 vào ngày 24/5 chỉ ra rằng Hoa Kỳ nên hiểu rõ "con bài Đài Loan" không hề dễ chơi.
Vương Nghị nói: "Việc thực hiện thống nhất hai bên eo biển là một xu thế lịch sử tất yếu, không ai hay bất kỳ thế lực nào có thể ngăn cản được. Chúng ta đề nghị Hoa Kỳ nhận thức đầy đủ sự nhạy cảm cao của vấn đề Đài Loan, tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc và quy định của ba thông cáo chung Trung-Mỹ; chúng ta khuyên người Mỹ hãy vứt bỏ những ảo tưởng phi thực tế, hãy từ bỏ tính toán quản trị nội bộ, cảnh báo Hoa Kỳ đừng cố gắng thách thức giới hạn chịu đựng của Trung Quốc và đừng đánh giá sai quyết tâm kiên định của 1,4 tỷ người Trung Quốc để bảo vệ sự thống nhất quốc gia”.
