Thông tin được trao đổi tại Hội thảo “Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?”, diễn ra ngày 26/8 do Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), Công ty Cổ phần MISA và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) phối hợp tổ chức.
Thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi số
Ông Nguyễn Quang Khải, Phó giám đốc Giải pháp Bán lẻ, Công ty Cổ phần MISA dẫn Khoản 6 Nghị quyết 198/2025/QH15 và nhấn mạnh quy định từ ngày 1/1/2026, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ không còn áp dụng phương pháp khoán thuế. Thay vào đó, họ phải nộp thuế theo đúng quy định của pháp luật và theo cơ chế quản lý thuế.
Theo ông Khải, hộ kinh doanh nhận được nhiều lợi ích khi chuyển sang phương pháp kê khai thay vì thuế khoán như trước đây.
Việc này cũng thể hiện xu hướng tất yếu của quản trị kinh doanh hiện đại. Thực tế cho thấy, nhiều hộ kinh doanh, đặc biệt là thế hệ trẻ như Gen Z, đã sớm ứng dụng công nghệ số trong bán hàng, từ hệ thống quản lý bán lẻ đến thương mại điện tử.
Thậm chí, ngay cả những tiểu thương truyền thống cũng đang tận dụng mạng xã hội để livestream bán hàng, chứng tỏ khả năng thích ứng nhanh với công nghệ số.
Việc kê khai thuế theo phương thức mới, gắn với hóa đơn điện tử và kết nối dữ liệu trực tuyến, sẽ đồng hành và hỗ trợ mạnh mẽ quá trình này. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể quản lý chặt chẽ doanh thu, chi phí, lợi nhuận theo thời gian thực.
Đồng thời, kiểm soát hiệu quả hàng tồn kho, tránh thất thoát và từng bước hình thành thói quen quản trị hiện đại, minh bạch và chuyên nghiệp hơn.
"Nói cách khác, quy định tại Khoản 6 Nghị quyết 198/2025/QH15 không chỉ nhằm tạo bình đẳng về thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, mà còn thúc đẩy khu vực này bắt kịp xu thế chuyển đổi số, mở ra cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập sâu hơn vào thị trường", đại diện MISA nói.
Từ thực tế triển khai, MISA nhận thấy nhu cầu của hộ kinh doanh tập trung vào ba điểm then chốt. Thứ nhất, giải pháp phải đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định của Nhà nước. Thứ hai, giải pháp cần đơn giản, dễ sử dụng, không phức tạp để ai cũng có thể vận hành. Và thứ ba, chi phí đầu tư ban đầu phải hợp lý, thoải mái, phù hợp với điều kiện của hộ kinh doanh.
Thay đổi cách quản lý để minh bạch hóa đơn
Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Tổng cục Thuế (nay là Cục Thuế), cho biết Nghị quyết 68-NQ/TW xác định rõ: bỏ thuế khoán, bãi bỏ lệ phí môn bài và khuyến khích hộ kinh doanh chuyển sang mô hình doanh nghiệp.
Điểm mới quan trọng là yêu cầu hộ doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm bắt buộc dùng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền từ 1/6/2025. Điều này đặt ra yêu cầu hộ kinh doanh phải nắm vững nghĩa vụ pháp lý, phân định phần việc có thể tự làm và phần cần thuê dịch vụ như kế toán, hóa đơn điện tử hay đại lý thuế. Nếu chuẩn bị kịp thời, hộ sẽ được hưởng lợi: minh bạch tài chính, dễ tiếp cận vốn ngân hàng, tăng cơ hội hợp tác và mở rộng thị trường.
Cũng theo bà Hà, việc bỏ thuế khoán khiến hộ kinh doanh phải thay đổi thói quen quản lý, đặc biệt với hóa đơn và chứng từ.
Đối với hộ kinh doanh truyền thống (như hàng ăn, xưởng may, kinh doanh hải sản), nhiều năm qua ít chú trọng hóa đơn đầu vào - đầu ra. Tuy nhiên, từ nay đến 1/1/2026, toàn bộ hàng hóa bán ra phải phát hành hóa đơn điện tử từ máy tính tiền; bán cho doanh nghiệp hoặc hộ khác bắt buộc ghi đủ thông tin người mua, nếu không hóa đơn sẽ không hợp lệ.
Bà Hà phân tích hiện nay là giai đoạn để hộ tập thói quen: bán hàng phải xuất hóa đơn, mua hàng phải lấy hóa đơn, xử lý dần những hàng hóa không rõ chứng từ. Đến thời điểm 1/1/2026, toàn bộ hàng tồn kho bắt buộc phải có hóa đơn, chứng từ hợp lệ.
Cá nhân không phải kê khai lại khoản thuế đã nộp thay, chỉ kê khai bổ sung nếu có thêm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế môi trường hay tài nguyên. Nếu doanh thu chưa đến ngưỡng chịu thuế, cá nhân vẫn có thể đề nghị hoàn thuế dựa trên chứng từ khấu trừ.
Như vậy, dù kinh doanh truyền thống hay online, hộ đều cần thay đổi cách quản lý để minh bạch hóa đơn, chứng từ, tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi về thuế.
Đáp ứng nhu cầu chuyển đổi, MISA đã giới thiệu bộ giải pháp quản lý bán hàng – hóa đơn, kê khai thuế dành riêng cho hộ kinh doanh. Với quy mô nhỏ, hộ có thể sử dụng ứng dụng MISA eShop ngay trên điện thoại để quản lý bán hàng, xuất hóa đơn, gửi tờ khai thuế. Ứng dụng còn tích hợp AI hỗ trợ lên đơn hàng bằng giọng nói.
Với hộ quy mô lớn, phần mềm kết hợp máy POS giúp xuất hóa đơn tức thời, đồng bộ dữ liệu kế toán và nộp thuế điện tử. Đặc biệt, giải pháp kết nối với gần 24.000 chuyên gia kế toán – thuế trên nền tảng MISA ASP, hỗ trợ hộ nâng cao tính chuyên nghiệp trong quản lý tài chính.