Bầu cử Thủ tướng: Diện mạo Israel có thay đổi?

VietTimes -- Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong hôm 17/9 dường như đã lao vào một chiến trận khốc liệt để bảo vệ sự nghiệp chính trị của mình, trong kỳ bầu cử có khả năng chấm dứt 10 năm thống trị chính trường của ông ở Israel.
Đảng của Thủ tướng Netanyahu và cựu tướng quân đội Gantz đang ganh đua sát nút (Ảnh: Reuters)
Đảng của Thủ tướng Netanyahu và cựu tướng quân đội Gantz đang ganh đua sát nút (Ảnh: Reuters)

Các lá phiếu thăm dò cho thấy đảng Xanh Trắng (Blue and White) có tư tưởng ôn hòa của cựu thống lĩnh các lực lượng vũ trang Benny Gantz đang cạnh tranh sát nút với đảng cánh hữu Likud của Thủ tướng Netanyahu, điều này cho thấy đảng cực hữu Yisrael Beiteinu có thể đóng vai trò quan trọng trong các vòng đàm phán thành lập chính phủ liên minh.

"Cuộc bầu cử đã tới rất gần. Tôi kêu gọi tất cả người dân Israel đi bỏ phiếu" - ông Netanyahu nói, trong lúc đi bỏ phiếu lúc 10h00 sáng (giờ địa phương) tại Jerusalem.

Ông Gantz cũng bỏ phiếu chỉ ít phút sau đó tại Rosh Haayin.

Chiến dịch vận động của 2 đảng dẫn đầu của Israel trong kỳ bầu cử Quốc hội thứ hai của Israel trong suốt 5 tháng qua cho thấy rất ít sự khác biệt trong quan điểm của họ về các vấn đề quan trọng: Quan điểm chống Iran, mối quan hệ với người Palestine và Mỹ, và nền kinh tế nước nhà.

Việc kỷ nguyên của ông Netanyahu kết thúc bởi vậy khó có thể tạo nên sự thay đổi lớn trong chính sách của Israel liên quan tới các vấn đề nóng hổi - như tiến trình hòa bình với người Palestine vốn đã sụp đổ 5 năm trước.

Ông Netanyahu từng tuyên bố về dự định sáp nhập Thung lũng Jordan ở khu bờ Tây bị chiếm đóng, nơi mà người Palestine muốn tạo dựng một nhà nước của họ. Đảng Xanh Trắng cũng nói họ sẽ tăng cường các khu định cư của người Do Thái ở khu Bờ Tây mà trong đó Thung lũng Jordan sẽ là "biên giới an ninh phía Đông" của Israel.

Kỳ bầu cử này được kêu gọi tổ chức sau khi ông Netanyahu không thể thành lập một liên minh sau kỳ bầu cử hồi tháng 4 năm nay, trong đó đảng Likud và đảng Xanh Trắng hòa nhau, mỗi đảng giành được 35 ghế trong tổng số 120 ghế trong Quốc hội - còn gọi là Knesset. Đây là lần đầu tiên mà Israel phải tổ chức tới 2 kỳ tổng tuyển cử chỉ trong 1 năm.

Ông Netanyahu, 69 tuổi, luôn thể hiện bản thân như một nhà lãnh đạo không thể thay thế trong suốt nhiệm kỳ của mình - dài hơn bất cứ nhiệm kỳ của Thủ tướng Israel nào trước đây. Ông từng là Thủ tướng của Israel từ tháng 6/1996 cho đến tháng 7/1999, sau đó tiếp tục giữ chức vụ này từ tháng 3/2009 cho đến nay.

Bằng cách cảnh báo ông có thể bị thay thế bởi "phe cánh tả", những người sẽ làm suy yếu Israel ngay trước mắt của các thế lực bạn và thù, ông Netanyahu liên tục tham gia các buổi phát sóng trên truyền hình, xuất hiện trên mạng xã hội để kêu gọi cử tri ủng hộ cho đảng Likud của ông.

Công kích kịch liệt

Người dân Israel đi bỏ phiếu trong ngày bầu cử hôm 17/9 (Ảnh: AP)
Người dân Israel đi bỏ phiếu trong ngày bầu cử hôm 17/9 (Ảnh: AP)

Các điểm bỏ phiếu đã bắt đầu mở cửa từ lúc 7h00 (giờ địa phương) và sẽ đóng cửa vào lúc 22h00 cùng ngày, thời điểm mà các hãng truyền thông công bố kết quả sơ bộ.

"Đây sẽ là một cuộc chạy đua sát nút" - Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trước báo giới trong hôm đầu tuần này.

Cả ông Netanyahu và ông Gantz, 60 tuổi, đều ra sức vận động và thu hút lá phiếu ủng hộ từ các đảng nhỏ hơn. Ông Netanyahu cố lột tả ông Gantz như một người thiếu kinh nghiệm và không nhận được sự tôn trọng của các lãnh đạo thế giới, như ông Trump. Trong khi ông Gantz cáo buộc ông Netanyahu cố ý đánh lạc hướng dư luận khỏi khả năng bị luận tội do nhiều cáo buộc tham nhũng - cáo buộc mà ông Netanyahu bác bỏ.

Hagit Cohen, một nhân viên xã hội 43 tuổi, nói rằng bà sẽ ủng hộ đảng Xanh Trắng thay vì đảng trước đây của bà là đảng Lao động: "Tôi không muốn lá phiếu của mình bị lãng phí. Ông Gantz có thể không phải người hoàn hảo, nhưng tôi thấy đã quá đủ với ông Bibi (Netanyahu) rồi".

Ông Gantz cũng lo lắng về sự thờ ơ của cử tri trong kỳ bầu cử này. Trong cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh quân đội, ông kêu gọi người dân Tel Aviv "đặt tách cà phê xuống trong vòng 1 giờ" để đi bỏ phiếu - một lời kêu gọi nhắm tới cộng đồng cử tri thuộc tầng lớp trung lưu, những người mà ông hy vọng sẽ lôi kéo được lá phiếu để chống lại cộng đồng cử tri tôn giáo-yêu nước ủng hộ ông Netanyahu.

"Có một bầu không khí đầy mệt mỏi. Rất nhiều người Israel đã chán ngấy các chính trị gia" - Amotz Asa-El, chuyên gia phân tích tại Viện Shalom Hartman ở Jerusalem, cho hay. Theo vị chuyên gia, ông Netanyahu "luôn luôn gây chia rẽ bằng những cụm từ như "của chúng ta" và "của họ". Lần này ông ấy đọc bản đồ bầu cử rất kỹ và muốn giành thêm mọi lá phiếu có thể".

Tại thành phố Taybeh - bao gồm cộng đồng người Israel và Arab - người dân đã đi bỏ phiếu mà không gặp sự cố gì. Trong cuộc bầu cử hồi tháng 4 vừa qua, một sự việc gây tranh cãi từng xảy ra khi một số quan sát viên bầu cử đến từ đảng Likud của ông Netanyahu đã xuất hiện cùng các camera ở nhiều khu vực bầu cử. Nhiều người dân địa phương sau đó tố cáo họ đe dọa cử tri, trong khi đảng Likud nói rằng họ chỉ cố ngăn chặn gian lận bầu cử.

Trước kỳ bầu tháng 4, Tổng thống Trump đã trao "món quà" lớn giúp ông Netanyahu đắc kỷ khi tuyên bố Mỹ công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. Lần này, dường như Nhà Trắng đang quá bận rộn với vấn đề Iran nên không đánh tín hiệu gì.

Chính quyền Trump dự định công bố sớm một kế hoạch hòa bình Israel-Palestine mà nhiều cho là đã chết từ trong trứng nước: Người Palestine đã phản đối từ trước khi kế hoạch này được chính thức công bố. Ở Gaza, người Palestine theo dõi sát sao kết quả của cuộc bầu cử này.

"Kỳ bầu cử này ảnh hưởng tới nhiều thứ trong cuộc sống của chúng tôi" - Mohamad Abdul Hay Hasaneen, sống tại thành phố Khan Younis, nói - "Sẽ có một sự vụ căng thẳng sau kỳ bầu cử này, nhưng tôi không nghĩ rằng nó sẽ gây ra một cuộc chiến".

Tuy nhiên, việc ông Netanyahu đang nhận được sự ủng hộ của Washington và nhiều nước khác, ngay trong thời điểm căng thẳng ở các đường biên giới của Israel với Syria, Gaza và Lebanon, cũng khiến giới cử tri quan tâm.

"Không có ứng viên nào trong cuộc bầu cử này xứng đáng trở thành Thủ tướng" = Alon Gal, một quản lý công nghệ cao 53 tuổi, người dự định bỏ phiếu cho đảng Likud, nói - "Dù sao thì với ông ta (Netanyahu), ít nhất tôi cũng biết là mình đang phải đối phó với ai".

Theo dự đoán, sau kỳ bầu cử này Israel sẽ phải mất thêm nhiều tuần lễ để Thủ tướng đắc cử thành lập chính phủ mới. Các lá phiếu thăm dò chỉ ra rằng đảng Yisrael Beiteinu có thể nắm chìa khóa cho liên minh cầm quyền mới, bởi nó được dự đoán sẽ giành được số ghế cao gấp đôi so với hiện tại trong Knesset, từ 5 lên 10 ghế./.

(Theo Reuters)