Theo Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ, các lực lượng ủng hộ chính phủ Syria đã tấn công Lực lượng dân chủ Syria người Kurd (SDF) tại thị trấn Ja'Din, gây thương vong cho một số binh sĩ SDF và buộc phiến quân rời khỏi thị trấn. Do đó, máy bay của liên minh do Mỹ dẫn đầu đã phô trương sức mạnh, ngăn chặn bước tiến quân của quân đội chính phủ vào Ja'Din.
Sau cuộc tấn công của quân đội chính phủ Syria, "liên minh đã liên lạc với Nga bằng điện thoại thông qua đường dây “phi xung đột” để giảm leo thang căng thẳng và ngừng bắn”, theo tuyên bố từ CENTCOM. Tuy nhiên, quân đội chính phủ Syria rõ ràng đã không chú ý đến cảnh báo này, Mỹ đổ cho chiếc Su-22 của Syria đã tiến hành không kích vào phiến quân ngay sau đó.
"Lúc 6:43 chiều, chiếc Su-22 của Syria ném bom gần chỗ binh lính của SDF ở phía nam Tabqah, và theo các quy tắc tham chiến và trong hoạt động tự phòng vệ tập thể của liên minh, Su-22 đã ngay lập tức bị bắn rơi bởi chiếc F/A -18E Super Hornet của Mỹ ", theo tuyên bố từ CENTCOM.
Phía Mỹ thanh minh: "Nhiệm vụ của Liên minh là đánh bại IS ở Iraq và Syria. Liên minh không tìm cách chống lại chế độ Syria, Nga hoặc các lực lượng ủng hộ chế độ Assad, nhưng liên minh cũng sẽ không ngần ngại bảo vệ mình hoặc các lực lượng đối tác khỏi bất kỳ mối đe dọa nào".
Nga - nước ủng hộ chính của chế độ Assad - đã hết sức giận dữ trước sự việc này. "Hành động tiêu diệt máy bay của không quân Syria của Mỹ trong không phận của Syria - là một sự vi phạm chủ quyền của Cộng hòa Ả Rập Syria", Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố cứng rắn.
Nga nhấn mạnh: "Nhiều hoạt động chiến đấu của Mỹ được thực hiện dưới hình thức" chống khủng bố "nhằm chống lại lực lượng vũ trang hợp pháp của một thành viên Liên hợp quốc và đó là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và trên thực tế đó là một hành động xâm lược quân sự chống lại nhà nước Syria".
Hơn nữa, trong khi CENTCOM nói rằng họ đã liên lạc với Kremlin, Nga đã phủ nhận rằng họ không hề nhận được liên lạc. Nga cũng lưu ý rằng máy bay của họ đang hoạt động trong khu vực vào thời điểm vụ bắn hạ.
"Vào thời điểm đó, máy bay của Không quân Nga cũng đang thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu trong không phận của Syria. Tuy nhiên Bộ Tư lệnh của liên quân đã không sử dụng các kênh truyền thông hiện có giữa Chỉ huy căn cứ không quân Al Udeid (Qatar) và Chỉ huy căn cứ không quân Hymeymim để ngăn chặn các sự cố trong không phận Syria", Bộ Quốc phòng Nga cho hay.
"Phía Nga coi những hành động của Bộ Tư lệnh Mỹ là sự thất bại trong việc thực hiện các nghĩa vụ trong Bản ghi nhớ phòng ngừa các sự cố và đảm bảo an toàn bay trong các chiến dịch ở Syria vào 20/10/2015.”
Để trả đũa, Nga thông báo đang tạm ngừng đường dây liên lạc ngăn chặn xung đột với quân đội Mỹ.
"Từ ngày 19/6/2017, Bộ Quốc phòng Nga đã ngừng hợp tác với phía Mỹ trong Bản ghi nhớ phòng ngừa các sự cố và đảm bảo an toàn bay trong các chiến dịch ở Syria và yêu cầu một cuộc điều tra kỹ lưỡng vụ việc từ phía Bộ tư lệnh Mỹ, đồng thời yêu cầu cung cấp thêm thông tin về kết quả và các biện pháp triển khai,” Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố.
Hơn nữa, Nga cũng đe dọa sẽ coi mọi máy bay của liên minh bay ở phía tây sông Euphrates là mục tiêu.
"Trong các khu vực chiến đấu của không quân Nga trong không phận Syria, tất cả các loại phương tiện trên không, bao gồm máy bay và máy bay không người lái (UAV) của liên minh do Mỹ dẫn đầu được phát hiện ở phía tây sông Euphrates sẽ được theo dõi bởi hệ thống SAM của Nga như mục tiêu," theo tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga.
Tuy nhiên, dù tuyên bố của Nga được thể hiện hết sức mạnh mẽ, giới quan sát nhận định nó cũng chủ yếu chỉ mang tính tượng trưng.
Các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga ở Syria - bao gồm S-400 và S-300V4 - đã theo dõi máy bay của Mỹ và đồng minh bay qua Syria trong nhiều tháng liền. Hơn nữa, Nga cũng tuyên bố một cách hết sức thận trọng - "theo dõi như mục tiêu" không có nghĩa là những "mục tiêu" này sẽ bị tấn công. Do đó, mặc dù Nga tuyên bố hùng hồn nhưng hầu như không tạo ra thay đổi về mặt thực tế.
Ngay cả tuyên bố của Nga rằng họ đã đóng đường dây nóng với Mỹ có thể cũng không hoàn toàn chính xác. Phát biểu tại Câu lạc bộ báo chí quốc gia ở Washington, D.C., tướng Joe Dunford, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, cho biết Nga và Mỹ vẫn đang thảo luận.
"Chúng tôi có sự kết nối hiệu quả giữa trung tâm hoạt động của Mỹ tại Qatar và Nga ở Syria. Liên kết này vẫn đang tiếp diễn vào sáng nay , ông Dunford cho hay. "Khi tôi rời tòa nhà vào sáng nay, chúng tôi vẫn tiếp tục liên lạc trong vài giờ gần đây".
Tuy nhiên sau vụ bắn hạ Su-22 và đặc biệt là lời cảnh báo sắc lạnh của Nga, quân đội Mỹ cho biết đã điều chỉnh hoạt động không quân tại Syria cho thích nghi với tình hình căng thẳng mớ.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Úc vốn là một thành viên của liên quân quốc tế đã thông báo tạm ngưng các phi vụ trên không phận Syria. Phát ngôn viên quân đội Úc chỉ thông báo vắn tắt đây là "biện pháp phòng ngừa".
