Ngoại trưởng Anh Dominic Raab nói trong một cuộc phỏng vấn thực hiên trong hôm 1/7 rằng, sau khi đánh giá "một cách cẩn thận" nội dung của luật an ninh quốc gia, kết luận được đưa ra là nó cấu thành "hành vi vi phạm rõ ràng quyền tự trị của Hong Kong, và là mối đe dọa trực tiếp tới sự tự do của người dân".
Bởi vậy, ông Raab nói rằng luật này "là sự vi phạm nghiêm trọng và rõ ràng" đối với Tuyên bố chung Trung-Anh, vốn là nền tảng của việc Anh trao trả Hong Kong cho Trung Quốc vào năm 1997 trong đó có nêu rõ rằng hệ thống quản lý hiện tại ở Hong Kong sẽ được duy trì trong vòng 50 năm.
Chính quyền trung ương Trung Quốc trong tối hôm thứ Ba vừa qua đã áp dụng luật an ninh quốc gia, hành động mà giới phê bình cho là sẽ tước đoạt quyền tự trị, sự tự do dân sự và xã hội đáng trân quý của Hong Kong, và là động thái nhằm tăng cường quyền kiể soát của Bắc Kinh đối với vùng lãnh thổ này.
Đến ngày 1/7, nhân sự kiện kỷ niệm 23 năm Anh trao trả Hong Kong cho Trung Quốc, hàng trăm người đã đổ ra các tuyến phố của quận mua sắm Causeway Bay để tổ chức tuần hành phản đối luật an ninh mới. Có ít nhất 300 người đã bị bắt giữ.
Cảnh sát Hong Kong tuyên bố trong một đoạn tweet rằng có 9 người trong số những người biểu tình - 5 đàn ông và 4 phụ nữ - bị bắt giữ do nghi ngờ vi phạm luật an ninh quốc gia mới. Phần còn lại bị bắt giữ do hoạt động "tụ tập trái phép, gây mất trật tự ở nơi công cộng, lái xe liều lĩnh, và sở hữu vũ khí gây sát thương".
Thủ tướng Anh Boris Johnson hôm 1/7 nói rằng chính phủ của ông sẽ giữ vững cam kết từng đưa ra với những người sở hữu Hộ chiếu Anh ở nước ngoài (BNO), những người mà giờ đang phải đối mặt với khả năng bị bỏ tù vì những hành động như biểu tình, theo luật an ninh mới.
Luật an ninh mới đã tăng cường quyền lực của chính quyền đại lục và địa phương trong việc điều tra, khởi tố và trừng phạt những người có tư tưởng ly khai. Theo luật mới, những hành động ly khai, phá hoại, khủng bố, liên kết với các thế lực nước ngoài sẽ bị trừng phạt. Những người phạm phải những tội trên có thể đối mặt với án tù chung thân.
Theo CNN, một số nhóm hoạt động và chính trị ở Hong Kong đã chính thức bị giải thể trong hôm đầu tuần này, ngay trước khi luật mới được áp dụng. Các chủ cửa hiệu phải xé bỏ những tấm áp phích có nội dung ủng hộ biểu tình chống chính quyền, trong khi nhiều người dân nhanh chóng gỡ bỏ các bài đăng và tài khoản mạng xã hội.
 |
|
Nhiều người Hong Kong xuống đường tuần hành phản đối luật an ninh quốc gia mới trong hôm 1/7 (Ảnh: CNN)
|
Phát biểu trong phiên hỏi đáp tại Quốc hội, Thủ tướng Johnson nói: "Việc thực thi luật an ninh quốc gia mới này cấu thành hành vi vi phạm rõ ràng và nghiêm trọng Tuyên bố chung Trung-Anh".
"Nó vi phạm quyền tự tri cao của Hong Kong và trực tiếp đi ngược lại luật cơ bản của Hong Kong" - ông nói - "Luật này cũng đe dọa sự tự do và quyền được bảo vệ theo Tuyên bố chung".
Thủ tướng Johnson nói thêm: "Chúng tôi từng nêu rõ rằng nếu Trung Quốc tiếp tục đi theo con đường này, chúng tôi sẽ cung cấp một con đường mới cho những người thuộc diện BNO đến nước Anh, trao cho họ sự cho phép ở mức hạn chế được sống và làm việc ở UK, và sau đó được phép nộp đơn xin quyền công dân Anh - đó chính là điều mà chúng tôi sẽ làm ngay bây giờ".
Văn phòng Đối ngoại UK nói trong một thông cáo báo chí rằng "con đường nhập cư mới được bàn tới này" có nghĩa rằng những người Hong Kong hợp lệ có thể chuyển tới UK mà không vấp phải giới hạn 6 tháng như hiện tại, và sẽ được phép định cư tại UK trong vòng 5 năm, được phép sống và làm việc tại UK.
Thông cáo nói rằng con đường mới này sẽ được thực thi trong các tháng tới, và thời điểm cũng như các chi tiết sẽ được công bố theo kế hoạch.
Thông báo về những chi tiết sơ bộ tại Hạ viện Anh trong hôm thứ Tư vừa qua, Ngoại trưởng Raab nói rằng những người sở hữu BNO và thân nhân của họ ở Hong Kong sẽ được phép ở lại UK trong vòng 5 năm, được phép làm việc và học tập tại đây. Sau khoảng thời gian 5 năm lưu lại, họ sẽ được phép nộp đơn xin diện định cư, và sau khoảng thời gian 12 tháng nữa họ sẽ được phép xin quyền công dân.
Ông Raab nói rằng luật an ninh quốc gia mới của Trung Quốc là "một bước đi nghiêm trọng". Ông nói rằng bản thân ông thấy "rất buồn nhưng vẫn cần" phải thông báo rằng đây là một hành vi "vi phạm rõ ràng và nghiêm trong tới Tuyên bố chung", và nói việc luật được áp dụng là "một ngày đáng buồn đối với người dân Hong Kong".
Tính đến ngày 24/2/2020, có 349.881 người Hong Kong sở hữu BNO và chính phủ Anh ước tính rằng có khoảng 2,9 triệu người đủ điều kiện để sở hữu tấm hộ chiếu này ở Hong Kong.
Về phần minh, Liên minh châu Âu (EU) cũng nhắc lại "những quan ngại sâu sắc" về luật an ninh quốc gia của Trung Quốc, nói rằng "điều tối quan trọng là các quyền và sự tự do hiên hữu của người dân Hong Kong cần được bảo vệ".
Một tuyên bố mà Hội đồng châu Âu đưa ra hôm 1/7 có nêu: "Liên minh châu Âu quan ngại rằng luật này sẽ gây xói mòn nghiêm trọng quyền tự trị cao của Hong Kong, và gây hiệu ứng có hại đối với sự độc lập về bộ máy tư pháp và thượng tôn pháp luật".
"Liên minh châu Âu đang đánh giá về tầm ảnh hưởng của bộ luật này và sẽ tiếp tục nêu quan ngại trong các cuộc đối thoại với Trung Quốc"; tuyên bố nói thêm.
