3 năm Nga tham chiến tại Syria: Tái khẳng định vị thế siêu cường

VietTimes -- Năm 2015, người ta dự đoán Nga sẽ lao vào một cuộc xung đột kéo dài không có hồi kết sẽ mất đi nhiều tài nguyên mà không có một kết quả khả quan. Các chuyên gia phương Tây tin rằng Nga phải triển khai quân lâu dài ở xa biên giới của mình. Nhưng kết quả xảy ra hoàn toàn khác biệt. Thành quả sau 3 năm tham chiến tại Syria đã tái khẳng định vị thế siêu cường của Nga trên thế giới, Văn Hóa Chiến Lược nhận định.

Chiến dịch quân sự của Nga tại Syria bắt đầu từ ngày 30.9.2015. Trên 63.000 quân nhân, bao gồm 26.000 sĩ quan và 434 tướng, đã tham gia chiến trận tại đây để nhận được những kinh nghiệm vô giá. Quân đội nga đã sử dụng 231 loại vũ khí hiện đại, bao gồm máy bay, các hệ thống đất đối không và tên lửa hành trình. Đáng lưu ý là những đại diện của các công ty sản xuất vũ khí cũng có mặt để đánh giá hiệu quả của các hệ thống vũ khí. Kinh nghiệm tại Syria cũng được xét đến để phát triển các loại vũ khí mới.

Theo báo cáo của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu thì nhìn chung, Lực lượng hàng không vũ trụ Nga đã thực hiện 39.000 lần xuất kích với trung bình 100 lượt bay/ngày, tiêu diệt 121.466 mục tiêu và giết chết hơn 86.000 tên khủng bố. Nga đã thực hiện 66 vụ tấn công bằng tên lửa hành trình tầm xa. Những chiến dịch trên được hỗ trợ bởi máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm A-50 và Tu-214R và máy bay tác chiến điện tử Il-20M1. Đáng lưu ý là nhóm không quân của Lực lượng hàng không vũ trụ Nga không lớn, chỉ có khoảng 30-50 máy bay chiến đấu và 16-40 máy bay trực thăng được triển khai ở mỗi thời điểm.

Máy bay Su-35S.
 Máy bay Su-35S.

Su-35S là máy bay chiến đấu ưu việt mới nhất đã chứng tỏ mức độ dữ dội của nó. Chuyên gia hàng đầu về quân sự và quốc phòng của National Interests ông Dave Majumbar tin tưởng rằng: "Chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi Nga chuẩn bị bán những chiếc máy bay này trên khắp thế giới, đặc biệt là cho các nước không muốn hoặc không thể mua máy bay của phương Tây". Máy bay cường kích Su-34M là máy bay tuyến đầu chủ yếu gánh các cuộc tấn công và đã đạt được thành công mỹ mãn. Máy bay này được trang bị hệ thống máy tính phụ đặc biệt SVP-24 để nâng cao độ tấn công chính xác.

Hệ thống định vị vệ tinh GLONASS được sử dụng để so sánh vị trí của máy bay và mục tiêu cùng đo lường các thông số môi trường. Thông tin dữ liệu được truyền đi cho phép máy tính tính toán (tốc độ, độ cao và đường bay) trong đó, một quả bom sử dụng trọng lực tự động rơi vào đúng thời điểm để đánh trúng mục tiêu có độ chính xác giống như các loại đạn thông minh, hiện đại. Khi GLONASS bị làm nhiễu thì các cảm biến sẽ thực hiện công việc này. Khả năng Phóng-và-quên (Fire-and-forget) cho phép phi công tập trung vào việc xác định các mối đe dọa và mục tiêu. Điều kiện thời tiết hay thời gian trong ngày không đóng vai trò quan trọng. Su-35 và Su-35SM cũng thực hiện các chiến dịch đánh không đối đất dù nhiệm vụ của chúng là bảo vệ trên không. Tháng 9.2017, máy bay MiG-29SMT cũng tới Syria để thử nghiệm.

Máy bay MiG-29SMT bay thử nghiệm.

Máy bay ném bom chiến lược Tu-160 và Tu-95MS cũng như máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3 được hộ tống bởi Su-30SM, Su-35 và Su-27SM3 cũng lần đầu tiên ra chiến trường. Các máy bay ném bom trang bị tên lửa hành trình mới Kh-101 và Kh-55 với đầu đạn thông thường. HIệu quả thành công tại Syria thúc đẩy quyết định tái sản xuất Tu-160 với phiên bản cải tiến M2. Vào 17.11.2015, hai máy bay Tu-160 đã bắn 16 quả tên lửa Kh-101 để tiêu diệt mục tiêu sau đó quay về căn cứ không quân Engel tại Nga.

Chiến dịch tại Syria là lần đầu tiên Nga thể hiện năng lực tấn công tầm xa với độ chính xác cao bằng các máy bay vệ tinh dẫn đường như Su-24M và Su-34 sử dụng những tên lửa laser dẫn đường không đối đất Kh-29L, cũng như tên lửa hạng nhẹ Kh-25ML với những hệ thống dẫn đường dạng mô-đun có tầm bắn 10km. Truyền thông Nga đưa tin máy bay Su-34 sử dụng tên lửa hành trình chống hạm Kh-35U cải tiến với động cơ tuabin phản lực vận tốc dưới âm có tầm bắn khoảng 300km. Hai máy bay thế hệ thứ 5 Su-57 cũng tham gia hai ngày thử nghiệm tại Syria. Máy bay Il-76 và An-124 thực hiện 2.785 chuyến bay để cung cấp hậu cần cần thiết cho quân đội.

Trực thăng tấn công Mi-28N và Ka-52 của không quân cũng lần đầu tham gia thử nghiệm trên chiến trường đã giải phóng thành phố Palmyra và Aleppo. Cả hai đều sử dụng hệ thống tên lửa chống tăng Ataka. Máy bay Mi-24P thì thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ binh sĩ dưới mặt đất.

Trực thăng Mi-28N thực hiện nhiệm vụ tấn công IS.

Trong khoảng thời gian 3 năm có 86 tàu mặt nước, 14 tàu ngầm và 83 tàu phụ trợ cũng tham gia chiến dịch. Đô đốc Kuznetsov - tàu sân bay duy nhất của Nga cũng xuất hiện trong khu vực trong khoảng thời gian từ tháng 11.2016 tới tháng 1.2017. Máy bay Su-33 thực hiệnfd 420 lượt xuất kích bao gồm 117 lượt bay đêm, tấn công 1252 mục tiêu. Trực thăng theo dõi và tấn công Ka-52K, Ka-31SV của hải quân cũng bay những chuyến đầu tiên trong điều kiện chiến trận.

Những hệ thống tên lửa chống hạm Bastion và Oniks cũng góp mặt trên bờ biển Syria. Tên lửa hành trình Kalibr triển khai trên tàu mặt nước cũng như tàu ngầm, có thể tấn công chính xác những mục tiêu ở khoảng cách 2.600km trên mặt đất. Chúng đã được sử dụng 13 lần để thực hiện 100 vụ tấn công mục tiêu. Khả năng tấn công tầm xa từ biển và trên không của tên lửa hành trình đã đưa Nga trở thành nước sản xuất vũ khí nằm trong sự lựa chọn của các nước. Nga không còn cần dựa vào những vũ khí nguyên tử.

Buk-M2 và Pantsir-S1 là những hệ thống đầu tiên được triển khai tại Syria. Hệ thống Pantsir đã chứng tỏ là vũ khí hiệu quả nhất chống lại máy bay không người lái. Hệ thống này đang được sử dụng để bảo vệ căn cứ không quân Khmeimim khỏi các vụ tấn công của máy bay không người lái hàng ngày, và không có chiếc UAV nào xâm phạm được vùng bảo vệ của Pantsir.

Quân đội Nga thử nghiệm hệ thống S-400.

Hệ thống S-400 cũng được triển khai tại căn cứ Khmeimim để bảo vệ một vùng lớn không phận Syria kể từ tháng 11.2015 kết hợp với hệ thống S300V4 sau đó. Hệ thống tác chiến điện tử di động Krashuka-4 cũng được đưa tới Khmeimim ngày 25.9 để hỗ trợ phòng không. Hệ thống này có thể gây nhiễu các hệ thống liên lạc, vô hiệu hóa chức năng dẫn đường của tên lửa và máy bay cùng các vệ tinh quỹ đạo thấp và các radar (AWACS) ở khoảng cách từ 150-300km.

Khmeimim được bảo vệ chặt chẽ bởi quân đội, lực lượng đặc nhiệm và thủy quân lục chiến với các xe tăng T-90A, T-72B2 MBT và các pháo tháp Msta-B 152mm. Robot dò mìn Uran-6 đã được sử dụng để dò mìn tại Palmira và Aleppo. Hoạt động của nó được các hệ thống robot trinh sát Scarabey và Sfera hỗ trợ. Xe bánh xích không người lái Uran-9 hoặc xe tăng điều khiển từ xa đương đầu với những nhiệm vụ khó khăn nhất trong điều kiện chiến trận.

Xe bộ binh cơ động đa nhiệm, hoạt động trên mọi địa hình Tigr 4x4 được sử dụng rộng rãi cho nhiều nhiệm vụ khắp đất nước, bao gồm cả việc hỗ trợ các hoạt động của quân cảnh. Xe chiến đấu chống mình Typhoon-U cũng được lính dù sử dụng tại Syria để hoàn thành các thử nghiệm trước khi đưa vào phục vụ rộng rãi trong quân đội.

Những máy bay không người lái UAV đã thực hiện 25.000 lượt bay phát hiện 47.500 mục tiêu. Khoảng 70 UAV thực hiện nhiệm vụ mỗi ngày. Tổng thời gian bay của các UAV Forpost, Orlan-10, Aileron và Zala là 140.000 giờ. Các tình huống đều được theo dõi suốt ngày đêm.

Xe tăng Terminator.
 Xe tăng Terminator.

Năm 2017, xe tăng Terminator đã tham gia hỗ trợ chiến đấu chứng tỏ là một hệ thống vũ khí độc nhất vô nhị trong chiến tranh đô thị. Những hệ thống đầu tiên đã được quân đội Nga sử dụng vào tháng 3 và không có một hệ thống nào tương đương trên thế giới.

Hệ thống chống tăng Kornet với khả năng phòng không đã chứng tỏ là một vũ khí đáng tin cậy và có độ sát thương cao. Thiết bị phóng di động, dễ vận chuyển của hệ thống có thể triển khai trên xe vận tải thường và xe có bánh xích. Pháo phản lực nhiệt áp Solntsepyok là vũ khí không thể thiếu để tấn công kẻ thù ở khu vực núi cao hay trong hầm ngầm và boong-ke.

Các cố vấn quân sự Nga cũng huấn luyện và cố vấn các binh sĩ của quân chính phủ Syria trong khi phát triển các mối quan hệ với những nhóm dân quân ủng hộ chính phủ. Nga điều khiển và tài trợ cho quân đoàn số 5 vào năm 2016. Lực lượng này bao gồm cả lính tình nguyện được triển khai bên cạnh các đơn vị khác của quân chính phủ Syria. Những sĩ quan cấp cao của Nga cùng các tướng thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, cố vấn và hỗ trợ thường đưa quân đội Syria tới những chiến thắng bằng cách chia sẻ kinh nghiệm và chuyên môn.

Pháo phản lực nhiệt áp Solntsepyok.

Năm 2015, người ta dự đoán Nga sẽ lao vào một cuộc xung đột kéo dài không có hồi kết sẽ mất đi nhiều tài nguyên mà không có một kết quả khả quan. Các chuyên gia phương Tây tin rằng Nga phải triển khai quân lâu dài ở xa biên giới của mình. Nhưng kết quả xảy ra hoàn toàn khác biệt.

Kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch tại Syria, chính phủ Syria đã thoát khỏi bờ vực sụp đổ và tiến gần tới chiến thắng đã thiết lập lại quyền kiểm soát ở những khu vực lớn trên đất nước, giữ vững được quyền lực của mình. Aleppo đã được quét sạch khủng bố, đồng thời lấy lại quyền kiểm soát Palmyra. Trong thế kỷ này, chiến thắng của Nga tại Syria là ví dụ duy nhất của một chiến dịch quân sự thành công trong một khoảng thời gian ngắn với những kết quả tích cực, tạo ra con đường cho một giải pháp hòa bình, tập trung vào việc chuyển sang tiến trình chính trị. Hiện tại là thời điểm cho các biện pháp ngoại giao chứ không còn là bạo lực.

Nga đã trở thành nhân vật chính tại Syria và quá trình tái thiết hậu xong đột. Vào ngày 17.9, Moscow và Ankara đã đạt được một giải pháp ngoại giao cho khu vực phía bắc tỉnh Idlib của Syria. Đề xuất tiến trình hòa bình Astana của Nga cũng đã có tiến triển như việc thành lập những vùng giảm xung đột. Quá trình tái thiết hậu chiến cũng đang được bắt đầu ở rất nhiều nơi.

Trong 3 năm, sự thành công tại Syria đã tái khẳng định vị thế của Nga là một siêu cường trên thế giới với khả năng phóng chiếu sức mạnh của mình. Moscow đã trở thành "nhà cái" tại Trung Đông. Vị thế chính trị toàn cầu của Nga cũng đã tăng cao và thế giới đang chuyển từ đơn cực sang đa cực.